ფიჯი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 525:
დღეისასთის ოქრო ფიჯიში მოიპოვება მხოლოდ დახურულ შახტებში ვატუკოულას რაიონში, რომელიც 2006 წლამდე იმყოფებოდა ''EML''-ის კომპანიის საკუთრებაში. მთლიანად 1936 წლიდან 2006 წლამდე პერიოდში შახტაში მოპოვებული იქნა დაახლოებით 7 მილიონი უნცია ძვირფასი ლითონი<ref name="uvm1">{{cite web|url=http://www.uvm.edu/envnr/fijigold/history.htm|title=Tropical Gold. History of Gold at Vatukoula|publisher=University of Vermont. Rubenstein School of Environment and Natural Resources|lang=en|accessdate=2010-05-14|archiveurl=http://www.webcitation.org/6173rObZs|archivedate=2011-08-22}}</ref>. 2006 წელს კომპანიამ მიიღო გადაწყვეტილება დამუშავების დამთავრებაზე და შახტების დაკეტვაზე. მაგრამ უკვე 2007 წელს საბადო გამოისყიდა ავსტრალიურმა კომპანიამ ''«Westech Gold Pty Ltd»'', რომელმაც, მიუხედავად ამისა, ასევე მიიღო გადაწყვეტილება მისი გაყიდვის შესახებ ბრიტანულ კომპანია ''«River Diamonds Plc»''-ზე, რომელმაც შემდგომში შეიცვალა სახელი ''«Vatukoula Gold Mines Plc»''-ად<ref name="uvm1" /><ref>{{cite web|url=http://www.vgmplc.com/about/|title=Overview|publisher=Vatukoula Gold Mines|lang=en|accessdate=2010-05-14|archiveurl=http://www.webcitation.org/6173rv95C|archivedate=2011-08-22}}</ref>. 2008 წლის აპრილში ოქროს მოპოვება საბადოზე განახლდა. თუ 2007 წელს ფიჯიში მოპოვებული იქნა სულ 932 უნცია ოქრო (ვერცხლის არანაირი მოპოვებით), უკვე 2010 წელს მოპოვებული იქნა 61 ათას უნციაზე მეტი ოქრო და 328 კგ ვერცხლი<ref name="Manufacturing">{{cite web|url=http://www.statsfiji.gov.fj/Key%20Stats/Business%20Activity/3.5_Manufacturing-Mfg.pdf|title=3.5 Manufacturing: Production of Gold and Selected Manufactured Products|date=September 2011|publisher=Fiji Islands Bureau of Statistics|lang=en|accessdate=2012-01-06|archiveurl=http://www.webcitation.org/64UbsO3Zu|archivedate=2012-01-06}}</ref>.
==== გადამამუშავებელი მრეწველობა ====
გადამამუშავებელი მრეწველობა მთავარ როლს ასრულებს ფიჯის ეკონომიკაში: მასზე მოდის ქვეყნის მშპ-ს 12-15 %. მაგრამ ის პრაქტიკულად მთლიანად წარმოდგენილია [[სამკერვალო მრეწველობა|სამკერვალო მრეწველობით]], რომლის პროდუქცია მეორეა სავალუტო შემოსავლებში ტურიზმის შემდეგ<ref>{{წიგნი|წყარო=http://www.fijiembassydc.com/downloads/FijiToday2004-5.pdf|ნაწილი=Economy. Manufacturing|სათაური=Fiji Today 2004/2005|გამომცემლობა=Ministry of Information, Communications and Media Relations of Fiji|pages=25|allpages=84}}</ref>.
ფიჯიმ განსაკუთრებულ მიღწევას მიაღწია სამკერვალო მრეწველობაში, რომელმაც განვითარების ბიძგი მიიღო 1988 წელს, როდესაც გამოჩნდნენ პირველი საწარმოები, რომლებიც განთავისუფლებულები იყვნენ გადასახადების გადახდისაგან, ასევე 1997 წელს კალაბოს გადასახადების გადახდისაგან განთავისუფლებული ზონის გამოჩენის შედეგად, რომლის შექმნის მიზეზი იყო ექსპორტის ხელშეწყობა ექსპორტზე ორიენტირებული საწარმოო პოლიტიკის რეალიზებით. თავიდან ეს პროექტები აძლევდნენ საგადასახადო შეღავათებს იმ საწარმოებს, რომლებიც წარმოებული პროდუქციის არანაკლებ 95 %-ის ექსპორტს აწარმოებდნენ, ხოლო 1991 წლიდან — არანაკლებ 80 %-სა. შემდგომში მწარმოებლები, რომლებიც აკეთებდნენ საკუთარი წლიური წარმოების არანაკლებ 70 %-ის ექსპორტს, განთავისუფლებული იყვნენ შემოსავლებიდან მიღებული გადასახადების გადახდისაგან 13 წლის ვადით. ამას გარდა, შემოღებული იქნა იმპორტირებული პროდუქციის დაუბეგრავი შემოტანა, რომელიც მოიხმარებოდა საექსპორტო საქონლის წარმოებისთვის. ასევე შემოღებული სხვა შეღავათები<ref name="Narayan">{{სტატია|ავტორი=Paresh Narayan.|წყარო=http://devnet.anu.edu.au/online%20versions%20pdfs/55/11Narayan55.pdf|სათაური=Globalisation of the garment industry: implications for Fiji’s economy|ენა=en|გამოცემა=Development Bulletin|წელი=2001|გამოშვება=55|ფურცლები=36-38}}</ref>.
მთლიანად, ფიჯის მთავრობის აღნიშნული პოლიტიკის რეალიზაციამ ხელი შეუწყო მძლავრი სამკერვალო მრეწველობის შექმნას, რომელიც გახდა სავალუტო შემოსავლების მთავარი წყარო. შედეგად ფიჯიში გაჩნდნენ ისეთი მსხვილი მსოფლიო და რეგიონალური მწარმოებლების ქარხნები (უპირატესად ავსტრალიური), როგორებიცაა ''[[Adidas]], [[Nike]], Yakka, Australian Horizon'' და სხვა<ref>{{cite web|url=http://www.oxfam.org.nz/resources/Oxfam%20Fiji%20Garment%20Study.pdf|title=The Fiji Garment Industry|publisher=Oxfam|pages=p. 11|lang=en|accessdate=2012-01-06|archiveurl=http://www.webcitation.org/64Us412HK|archivedate=2012-01-06}}</ref>
2001 წლის იანვარში ამ პროგრამების რეალიზაცია შეწყდა. მაგრამ ძალაში დარჩა სავაჭრო შეთანხმებები მთელ რიგ სახელმწიფოებთან, რომლებიც ფიჯის სამკერვალო პროდუქციას ყოველგვარი წინაღობების გარეშე გზას უხსნიდნენ მსოფლიო ბაზრებისკენ (მაგალითად, [[ავსტრალია|ავსტრალიის]] და [[ახალი ზელანდია|ახალი ზელანდიის]] ბაზრებში [[სამხრეთ წყნარი ოკეანის შეთანხმება რეგიონალური ვაჭრობისა და ეკონომიკური თანამშრომლობის შესახებ|SPARTECA]]-ს შეთანხმების თანახმად, ასევე შეთანხმება [[აშშ]]-სთან ფიჯიდან სამკერვალო პროდუქციისათვის საექსპორტო კვოტების მინიჭების შესახებ)<ref name="Narayan" />. მაგრამ უკვე 2006 წელს, ავსტრალიის და აშშ-ის მხრიდან ფიჯის პროდუქციისათვის მთელი რიგი პრეფერენციების გაუქმების შემდეგ, ფიჯის სამკერვალო მრეწველობამ განიცადა მნიშვნელოვანი ზარალი: თუ 2005 წელს [[ტექსტილი]]ს პროდუქცია გამომუშავებული იყო თანხით [[ფიჯის დოლარი|F$]]116 მილიონი, 2006 წელს გამომუშავდა — სულ F$46,6 მილიონი<ref name="Manufacturing" />. 2010 წლისთვის სამკერვალო წარმოებამ განიცადა ზრდა (იწარმოა პროდუქცია თანხით F$66 მილიონი), მაგრამ კრიზისამდელ მაჩვენებლებზე მაინც ვერ ავიდა<ref name="Manufacturing" /><ref name="pitic">{{cite web|url=http://www.pitic.org.au/pdfs/bigs/fiji.pdf|title=Doing Business in Fiji Islands|publisher=Pacifi c Islands Trade and Investment Commission, Sydney|pages=pp. 2-3|lang=en|accessdate=2012-01-06|archiveurl=http://www.webcitation.org/64UtuOBJv|archivedate=2012-01-06}}</ref>. ამის არსებითი მიზეზია კონკურენციის ზრდა გლობალურ ბაზარზე (პირველ რიგში [[აზია|აზიის]] ქვეყნების მხრიდან მათი იაფფასიანი [[მუშა ძალა|მუშა ძალით]]) და ასევე ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური არასტაბილურობა<ref name="pitic" /><ref name="Obstacles28" />.
ფიჯის გადამამუშავებელი მრეწველობა ასევე წარმოდგენილია [[ცემენტის მრეწველობა|ცემენტის]] (2005 წელს ქვეყანაში ნაწარმოები იქნა 143 ათასი ტონა [[ცემენტი]], ხოლო 2010 წელს — 163 ათასი ტონა), [[კვების მრეწველობა|კვების]] და [[ქიმიური მრეწველობა|ქიმიური მრეწველობებით]]. 2010 წელს ნაწარმოები იქნა 23 მეგალიტრი [[ლუდი]], 193 მილიონი ლიტრი უალკოჰოლო სასმელი (პირველ რიგში [[ბოთლის წყალი]], რომელიც იყიდება 40-ზე მეტი ქვეყნის ტერიტორიაზე), 2,7 მილიონი ლიტრი [[ნაყინი]], 4,1 ათასი ტონა [[საპონი]], 3,8 მილიონი ლიტრი [[საღებავი]] და 116 ათასი კოლოფი [[ასანთი]]<ref name="Manufacturing" />.
==სქოლიო==
| |||