სიმონ ჯანაშია: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მNo edit summary |
მNo edit summary |
||
ხაზი 24:
| საიტი =
}}
'''სიმონ ჯანაშია''' (დ. [[13 ივლისი]]/[[26 ივლისი]], [[1900]], სოფელი [[მაკვანეთი]], [[ოზურგეთის
== ბიოგრაფია == ▼
მამამისი [[ნიკოლოზ ჯანაშია (1872–1918)|ნიკოლოზ ჯანაშია]] იყო ცნობილი ქართველი საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი და ეთნოგრაფი. 1918 წელს სიმონ ჯანაშიამ დაამთავრა ქალაქ სოხუმის რეალური სასწავლებელი, [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] ცნობილ მეცნიერთა — [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს, [[იოსებ ყიფშიძე|იოსებ ყიფშიძის]], [[აკაკი შანიძე|აკაკის შანიძის]], [[გიორგი ახვლედიანი]]ს და სხვათა ხელმძღვანელობით მიიღო საფუძვლიანი ისტორიულ-ფილოლოგიური და საენათმეცნიერო მომზადება. ▼
▲მამამისი [[ნიკოლოზ ჯანაშია (1872–1918)|ნიკოლოზ ჯანაშია]] იყო ცნობილი ქართველი საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი და ეთნოგრაფი. 1918 წელს სიმონ ჯანაშიამ დაამთავრა ქალაქ სოხუმის რეალური სასწავლებელი, [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] ცნობილ მეცნიერთა — [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს, [[იოსებ ყიფშიძე|იოსებ ყიფშიძის]], [[აკაკი შანიძე|აკაკის შანიძის]], [[გიორგი ახვლედიანი]]ს და სხვათა ხელმძღვანელობით მიიღო საფუძვლიანი ისტორიულ-ფილოლოგიური და საენათმეცნიერო მომზადება. ჯავახიშვილის წარდგინებით დატოვებულ იქნა უნივერსიტეტში საპროფესოროდ მოსამზადებლად. 1938 წელს უნივერსიტეტში დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია.
1924 წლიდან ეწეოდა სამეცნიერო და პედაგოგიურ მოღვაწეობას. ახალგაზრდობის წლები ჯანაშიამ ძირითადად [[აფხაზეთი|აფხაზეთში]] გაატარა, სადაც პედაგოგიურ მოღვაწეობას ეწეოდა ნიკოლოზ ჯანაშია. 1926 წელს მიიწვიეს უნივერსიტეტში [[აფხაზური ენა|აფხაზური ენის]] ლექტორად, სადაც იგი 1937 წლამდე მოღვაწეობდა. 1930 წელს [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საბჭომ დოცენტად აირჩია, ხოლო 1935 წელს არჩეულ იქნა უნივერსიტეტის [[საქართველოს ისტორია|საქართველოს ისტორიის]] კათედრის გამგედ და პროფესორად.
1936-1937 წლებში ის საქართველოს ისტორიის კაბინეტის გამგე იყო უნივერსიტეტში. 1936-1941 წლებში ხელმძღვანელობდა [[საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემია|საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემიის]] საქართველოს ფილიალის ენის, ისტორიისა და მატერიალური კულტურის ინსტიტუტს. 1941 წლიდან [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] ვიცე-პრეზიდენტი და მისი ორი — ისტორიისა და ენათმეცნიერების ინსტიტუტის დირექტორი. 1941-1943 წლებში ხელმძღვანელობდა აკადემიის ისტორიის და ენათმეცნიერებათა ინსტიტუტს, 1943 წელს გადადგა ენათმეცნიერების ინსტიტუტის დირექტორობიდან, ხოლო გარდაცვალებამდე ხელმძღვანელობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტს]]. სკკპ წევრი 1940 წლიდან.
▲== ბიოგრაფია ==
ჯანაშია უმთავრესად იკვლევდა ძველი და ადრინდელი შუა საუკუნეების [[საქართველოს ისტორია|საქართველოს ისტორიის]] პრობლემებს. მის შრომებში სრულიად ახლებურადაა გაშუქებული [[ქართველები|ქართველთა]] ეთნოგენეზის, კლასებისა და სახელმწიფოს ჩამოყალიბების, [[ფეოდალიზმი]]ს გენეზისის საკითხები. ჯანაშიამ შეიმუშავა [[საქართველოს ისტორია|საქართველოს ისტორიის]] ახლებური, მეცნიერულად დამუშავებული პერიოდიზაცია. მან პირველმა გამოყო [[საქართველოს ისტორია]]ში პირველყოფილი თემური წყობილების პერიოდი. ჯანაშიას თვალსაზრისით, პირველყოფილი თემური წყობილების რღვევა და კლასობრივი საზოგადოების ჩასახვა ძველი წელთაღრიცხვის II ათასწლეულის შუა ხანიდან იწყება და ძველი წელთაღრიცხვის I ათასწლეულის შუა ხანაში ყალიბდება პირველი ქართული სახელმწიფოები — [[კოლხეთის სამეფო]] ([[ძვ. წ. VI საუკუნე|ძველი წელთაღრიცხვის VI საუკუნე]]) და [[ქართლის სამეფო|ქართლის (იბერიის) სამეფო]] ([[ძვ. წ. IV საუკუნე|ძველი წელთაღრიცხვის IV საუკუნე]]). ახალი წელთაღრიცხვის IV საუკუნიდან უკვე იწყება [[ფეოდალიზმი]]ს ხანა საქართველოში. [[X საუკუნე]]ში მთავრდება ადრინდელი ფეოდალიზმის ეტაპი და იწყება მოწიფული, ანუ განვითარებული [[ფეოდალიზმი]]ს ეტაპი.
Line 49 ⟶ 48:
ჯანაშიამ მნიშვნელოვანი შრომა გასწია საქართველოს ისტორიულ წყაროთა გამოცემის, უცხოური წყაროების ცნობების [[ქართული ენა|ქართულად]] თარგმნის თუ მათი წყაროთმცოდნეობითი ანალიზის ხაზით. არაერთი ნაშრომი მიუძღვნა მან ქართული კულტურის ისტორიას, [[ისტორიული გეოგრაფია|ისტორიული გეოგრაფიის]] საკითხებს. ჯანაშია ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიურ კვლევა-ძიებებს საქართველოში. 1940 წლიდან ის სათავეში ჩაუდგა [[მცხეთა|მცხეთის]] ტერიტორიაზე დაგეგმილ არქეოლოგიურ სამუშაოებს. მოპოვებული ახალი მასალის ანალიზი აისახა მის შრომებში და „საქართველოს ისტორიის სახელმძღვანელოში“. 1943 წელს ჯანაშიას, [[ნიკო ბერძენიშვილი]]სა და [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს ავტორობით (რედაქტორი სიმონ ჯანაშია) გამოვიდა [[საქართველოს ისტორია|საქართველოს ისტორიის]] სასკოლო სახელმძღვანელო უძველესი დროიდან XIX საუკუნის დამდეგამდე. 1926 წლიდან ჯანაშია წლების მანძილზე კითხულობდა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] აფხაზური ენის კურსს, ლექციებს საქართველოს ისტორიის წყაროთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიის ზოგად კურსს, ატარებდა სპეციალურ კურსებსა და სემინარებს. ჯანაშიას ეკუთვნის 100-ზე მეტი სამეცნიერო-კვლევითი ნაშრომი, მათ შორის 10 [[მონოგრაფია]].
ჯანაშია ეწეოდა ფართო საზოგადოებრივ მუშაობას. იყო სსრკ II მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი. დაჯიდოებულია 2 [[ლენინის ორდენი]]თ, [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]თა და მედლებით. სსრკ სახელმწიფო პრემიის ორგზის (1943, 1947) ლაურეატი. სიმონ ჯანაშიას სახელობისაა [[სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი]], ერთ-ერთი ქუჩა თბილისში, დაწესებულია [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] ჯანაშიას სახელობის პრემია. 1947 წელს რეჟისორებმა [[ირაკლი კანდელაკი|ირაკლი კანდელაკმა]] და [[შალვა ჩაგუნავა]]მ გადაიღეს კინონარკვევი „აკადემიკოს სიმონ ჯანაშიას ხსოვნას“. სიმონ ჯანაშია დაკრძალულია [[მთაწმინდის პანთეონი|მთაწმინდის პანთეონში]]. სიმონ ჯანაშიას ვაჟიშვილი [[ნიკოლოზ ჯანაშია|ნიკოლოზ (ლაშა) ჯანაშია]] (1931-1982) აგრეთვე ისტორიკოსი იყო.
== იხილეთ აგრეთვე ==
| |||