ცისი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ცუცისი ჰსი''' ({{lang-zh|慈禧太后|Cíxǐ Tàihòu}}; დ. [[29 ნოემბერი]] [[1835]] — გ. [[15 ნოემბერი]] [[1908]], [[პეკინი]]) — [[ჩინეთი]]ს [[იმპერატორი|იმპერატორი ქალი]].

მართალია, ცუცისი ჰსი თავდაპირველად, უბრალო ხარჭა იყო, მაგრამ საბოლოოდ, ისეთ სიმაღლეზე ავიდა, რომ შემდგომ 50 წელიწადზე მეტხანს მართავდა ჩინეთს. ეს ყველაფერი კი იმით დაიწყო, რომ თავისი სილამაზით [[იმპერატორი]] [[სიენ ფენი]] მოხიბლა, შემდეგ კი მას ერტადერთიერთადერთი მემკვიდრე — [[ტუნ ჩინი]] გაუჩინა. როცა სიენ ფენი გარდაიცვალა, [[ტუნ ჩინი]] მხოლოდ 6 წლის იყო, ამიტომ ცუცისი ჰსი [[რეგენტი]] გახდა. მან სასტიკად ჩაახშო [[ტაიპინი]]ს აჯანყება [[1864]] წელს და [[წიანი]]ს აჯანყება [[1868]] წელს.

ცუცისი ჰსიმ მაშინაც არ დათმო ძალაუფლება, როცა ტუნ ჩიმ [[1873]] წელს სრულწლოვანებას მიაღწია. ორი წლის შემდეგ კი მოულოდნელად გარდაიცვალა, სავარაუდოდ — დედამიმსა მოაკვლევინა. ტახტის მემკვიდრეობითობის ყველა კანონის დარღვევით, ცუცისი ჰსიმ ტუნ ჩის 3 წლის ბიძაშვილი — [[კუან სიუ]] გაამეფა, თავად კი კვლავ რეგენტად დარჩა. მისი სრული ტიტული იყო — „კეთილშობილი, სამართლიანი დედა, ჭეშმარიტი, ღვთივკურთხეული, მდიდარი, მზრუნველი, კაშკაშა, ნათელი, მშვიდი, გაწონასწორებული, სრულყოფილი, დღეგრძელი, პატივსაცემი, ღისეული, სათაყვანებელი, სახელოვანი, ამაღლებული ქვრივი იმპერატრიცა“ — მაგრამ ე.წ. „აკრძალულ ქალაქში“ მას „ბებერ ბუდას“ უწოდებდნენ.

[[1889]] წელს კუან სიუს სრულწლოვანების მიღწევის შემდეგ, ცუცისი ჰსი გადაბარგდა საზაფხულო სასახლეში, რომელიც ფლოტის განახლებისთვის განკუთვნილი სახსრებით აიშენა. მაგრამ როცა კუან სიმ რადიკალური რეფორმების გატარება დაიწყო, ცუცისი ჰსიმ სახელმწიფო გადატრიალება მოაწყო, იმპერატორი მისივე სასახლეში გამოკეტა და სახელმწიფოს მართვა-გამგეობა საკუთარ ხელში აიღო.