შვეულმფრენი: განსხვავება გადახედვებს შორის

შვეულმფრენები შეიმუშავეს და განავითარეს მეოცე საუკუნის პირველ ნახევარში. პირველი ოთხ როტორიანი შვეულმფრენები, შექმნილი 1907 წელზე ადრე [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], და მათი მსგავსი მულტიროტორიანი შვეულმფრენები შეიმუშავეს სპეციალური მიმართვის საფუძველზე, როგორც უპილოტო საფრენი აპარატები. გერმანელი ავიაკონსტრუქტორის [[ჰენრიხ ფორკე]]ს მიერ შექმნილი [[Fw 61]] იყო პირველი მუშა შვეულმფრენი, რომელმაც 1936 წლის 26 ივნისს განახორციელა პირველი ფრენა. Fw 61-მა მოხსნა შვეულმფრენების მიერ მანამდე დამყარებული ყველა რეკორდი, აჩვენა რა ფრენის ისეთი რეჟიმი, რომელიც მანამდე მხოლოდ [[ავტოჟირი|ავტოჟირებისთვის]] იყო ხელმისაწვდომი. შვეულმფრენის ზოგიერთი მოდელი შეზღუდული იყო წარმოების საზღვარებითსაზღვრებით, მაგრამ ეს იყო 1942 წლამდე, როდესაც [[იგორ სიკორსკი]]ს მიერ დაპროექტებულმა შვეულმფრენებმა სრულ მასშტაბიან წარმოებას მიაღწიეს,<ref name="Munson">{{Cite|Munson|(1968)}}</ref> 131 შვეულმფრენი იქნა შექმნილი.<ref name="Hirschberg">{{cite book |author= Hirschberg, Michael J. |coauthors = Dailey, David K. |url= https://web.archive.org/web/20110720064646/http://www.vtol.org/History.htm |title= US and Russian Helicopter Development In the 20th Century |chapter= Sikorsky |chapterurl=https://web.archive.org/web/20110720064646/http://www.vtol.org/History.htm#_Toc486998806 |publisher= American Helicopter Society, International |date= 7 ივლისი, 2000 |accessdate=22.05.214}}</ref> [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] [[მესამე რაიხი|ნაცისტური გერმანია]] შვეულმფრენების შეზღუდულ რაოდენობას იყენებდა დაკვირვების, სატრანსპორტო და სამედიცინო ევაკუაციის მიზნებისთვის. ხშირმა დაბობვამ [[ანტიჰიტლერული კოალიცია|გაერთიანებული კოალიციის]] მხრიდან შეაფერხა შვეულმფრენების წარმოება გერმანიაში.

[[აშშ]]-ში [[რუსები|რუსული]] წარმოშობის [[ინჟინერია|ინჟინერმა]] [[იგორ სიკორსკი]]მ და უ. ლოურენს ლეპაჟმა დაასრულეს აშშ-სის პირველ სამხედრო შვეულმფრენზე მუშაობა. ლეპაჟმა პატენტი მიიღო Fw 61-ის ნიმუშის მიხედვით შვეულმფრენების წარმოებაზე და შექმნა [[Platt-Le Page XR-1|XR-1]].<ref name="Francillon">{{Cite|Francillon|(1997)}}</ref> Fw 61-მა მოხსნა შვეულმფრენების მიერ მანამდე დამყარებული ყველა რეკორდი, აჩვენა რა ფრენის ისეთი რეჟიმი, რომელიც მანამდე მხოლოდ [[ავტოჟირი|ავტოჟირებისთვის]] იყო ხელმისაწვდომი. სიკორსკი კი უფრო მარტივ ერთ როტორიან დიზაინზე მუშაობდა, რის შედეგადაც მიიღო [[VS-300]], რომელიც აღმოჩნდა პირველი პრაქტიკული ერთ როტორიანი შვეულმფრენი და პოტენციურად საუკეთესოდ მფრენი [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა]] TsAGI 1-EA-ის შემდეგ, რომელმაც თავისი ფრენა, დაახლოებით, ათი წლით ადრე განახორციელა. წაღმა-უკუღმა მბრუნავ მთავარ როტორზე ექსპერიმენტების შემდეგ, სიკორსკი მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ უმჯობესი იქნებოდა, თუ კუდზე დაამონტაჟებდა პატარა მმართველ როტორს.

სანამ სიკორსკი და ლეპაჟი მუშაობდნენ სამხედრო შვეულმფრენების განვითარებაზე, კორპორაციამ [[Bell Aircraft]] დაიქირავა არტურ მიდლტონ იანგი, რათა დახმარებოდა მას მისი ორ ბოლოიანი ბალანსირებადი როტორის მოდელის შექმნაში, რომელიც იყენებდა შეწონილ, ბოლოების მიმართ 90°-ით დამონტაჟებულ სტაბილიზირების ფირფიტას. შემდგომმა მოდელმა, Bell 30, აჩვვენა როგორც კონსტრუქციის, ასევე მისი გამოყენების სიმარტივე. კორპორაციამ ეს მოდელი განავითარა და აქცია [[Bell 47]]-ად, რომელიც გახდა პირველი სერთიფიცირებულისერტიფიცირებული შვეულმფრენი სამოქალაქო გამოყენებისთვის [[აშშ]]-ში. რამდენიმე ქვეყანაში წარმოებული Bell 47 იყო ყველაზე პოპულარული შვეულმფრენი სამი ათწლეულის განმავლობაში.