იეჰოვა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 1:
{{მუშავდება|1=[[სპეციალური:Contributions/Fiqriasidamonize|Fiqriasidamonize]]|2=2014 წლის 23 აპრილი}}
[[ფაილი:Zeus Yahweh.jpg|220px|მინიატიურა|ვერცხლის მონეტა იაჰვეს გამოსახულებით. სპარსეთის ბატონობის ხანა. ]]
[[File:Authorized King James Version.png|thumb|"იეჰოვა" გამოსვლა 6:3<br>(1611 ''
'''იეჰოვა''', '''ჲაჰვე''' (ძველქართული იეღოვა, ეღოვა, ეგოვა) — [[ივრითი]]სეული ოთხასოეულ „ტეტრაგრამატონის“ ჲჰვჰ, יהוה-ის ლათინური ვერსია, რომელიც გავრცელდა სხვადასხვა ენებში. იგი [[აბრაამისეული რელიგიები]]ს ორ განაყოფში - [[იუდაიზმი|იუდაიზმსა]] და [[ქრისტიანობა]]ში გვხვდება. წარმოადგენს [[ისრაელი]]ს ღმერთის და მამა−ღმერთის საკუთარი სახელს. გამოიყენება [[ძველ აღთქმა]]ში ([[თანახი]]). [[ბიბლია|ბიბლიის]] თანახმად, უფალი გამოეცხადა ებრაელ ხალხს [[მოსე]]ს დახმარებით.
== ეტიმოლოგია ==
[[ტეტრაგრამატონი]]ს ქართულად თარგმნის მრავალი ვარიანტი არსებობს, მათ შორის:
* „მე ვარ, რომელიც ვარ“
* „მე ვარ, რომელიც იყო, არის და იქნება“
* „მე ვარ და მე ვიქნები შენთან“
* „მე ვქმნი და გარდავქმნი ყოველივეს“
* „მე ვანთავისუფლებ“
ტეტრაგრამატონი დაახლოებით 7000-ჯერ არის წარმოდგენილი [[ბიბლია|ბიბლიის]] ტრადიციულ, მასორეტულ ტექსტებში, ხოლო უძველესი [[ლათინური]] [[ტრანსლიტერაცია]] მიეკუთვნება [[XIII]] საუკუნეს.
[[ფაილი:Tetragrammaton scripts.svg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|ტეტრაგრამონის უძველესი სკრიპტები. ფინიკიური (ძვ.წ.XI - III ს.ს.), არამეული (ძვ.წ.X - I ს.ს.), ახალებრაული ე.წ. კვადრატული. იწერება მარჯვნიდან მარცხნივ.]]
ზოგიერთი მკვლევარის აზრით, ტეტრაგრამატონის თანამედროვე გამოთქმა „იეჰოვა“ უნდა უკავშირდებოდეს ჲჰვჰ-ს.
მიიჩნეოდა, რომ არასრულყოფილ არსებას-ადამიანს ღმერთის წმინდა სახელი არ უნდა წარმოეთქვა, მისდამი შეურაცხყოფის თავიდან აცილების მიზნით. [[ღმერთი]]ს სახელს მხოლოდ უმაღლესი [[მღვდელმსახური]] წარმოთქვამდა წელიწადში ერთხელ, [[ქიფური]]ს დღესასწაულზე. მისი მნიშვნელობა სცილდება ყოფის იდეას ფილოსოფიური გაგებით და მოიცავს ღმერთის მონაწილეობას ისრაელის ისტორიაში. ამიტომ ტეტრაგრამატონს ჩვეულებრივ კითხულობდნენ როგორც „ადონაის“ („უფალო ჩემო და ღმერთო ჩემო“) ან ღმერთის კიდევ ერთ-ერთი ტიტულის, „ცაბაოთ“ („[[საბაოთ]]“) [ზეცათა] უფლის სახით. ამიტომაც დღესდღეობით ტეტრაგრამატონის ზუსტი ვოკალიზება დაკარგულია.
▲ზოგიერთი მკვლევარის აზრით, ტეტრაგრამატონის თანამედროვე გამოთქმა „იეჰოვა“ უნდა უკავშირდებოდეს ჲჰვჰ-ს და ივრითში ღმერთის ერთ-ერთი ტიტულის ,,ადონაი"-ს კომბინირებულ ვარიანტს XII საუკუნიდან, თუმცა ზოგიერთი მოწმობით ეს ფორმა გვხვდება ჯერ კიდევ გვიანი ანტიკური ეპოქის ბოლოს. (V საუკუნე). აზრთა ამ და სხვა სხვადასხვაობის მიუხედავად მკვლევართა უმეტესობა თანხმდება, რომ როგორც ჩანს ტეტრაგრამატონის ყველაზე ზუსტი ვოკალიზება [[თორა|თორას]] ძველ მანუსკრიპტებში (ძვ. წ-აღ.VI ს) უნდა ყოფილიყო ჲაჰვჱ, ჲაჰვე. მაგრამ დღემდე მაინც არ არსებობს ტეტრაგრამატონის აბსოლუტურად ზუსტი და უტყუარი ვოკალიზება იმ მიზეზის გამო, რომ ღმერთის საკუთარი სახელის წარმოთქმა იუდაიზმში, ისევე როგორც ადრეულ ქრისტიანობაში აკრძალული იყო პატივისცემის მიზნით. მიიჩნეოდა რომ არასრულყოფილ არსებას-ადამიანს ღმერთის წმინდა სახელი არ უნდა წარმოეთქვა მისდამი შეურაცხყოფის თავიდან აცილების მიზნით. ღმერთის სახელს მხოლოდ უმაღლესი მღვდელმსახური წარმოთქვამდა წელიწადში ერთხელ, ქიფურის დღესასწაულზე. მისი მნიშვნელობა სცილდება ყოფის იდეას, ფილოსოფიური გაგებით და მოიცავს ღმერთის მონაწილეობას ისრაელის ისტორიაში. ამიტომ ტეტრაგრამატონს ჩვეულებრივ კითხულობდნენ როგორც ადონაის (უფალო ჩემო და ღმერთო ჩემო), ან ღმერთის კიდევ ერთ-ერთი ტიტულის, ცაბაოთ (საბაოთ) [ზეცათა] უფლის სახით. ამიტომაც დღესდღეობით ტეტრაგრამატონის ზუსტი ვოკალიზება დაკარგულია და მიიჩნევა რომ იგი შეიძლება წაკითხული იქნას ჲაჰვედ ან იეჰოვად.
== რესურსები ინტერნეტში ==
| |||