კიცუნე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Bot: 25 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata-ზე, d:q692111
ბოტი: რჩეული სტატიის ბმული გვერდისათვის fa:کیتسونه; cosmetic changes
ხაზი 1:
[[ფაილი:Fox0290.jpg|thumb|250px|right|კიცუნეს ქანდაკება ტაძარ [[ინარი]]ში, განლაგებული [[ბუდიზმი|ბუდისტურ]] ტაძარ [[ტოდაიძი]]ს მახლობლად. ქალაქი [[ნარა]], [[იაპონია]]. ]]
'''კიცუნე''' ({{lang-ja|狐}}) — [[მელა|მელას]] იაპონური სახელწოდება და იაპონური ფოლკლორის მნიშვნელოვანი გმირი. იაპონიაში ბინადრობს მელას ორი ნაირსახეობა - ნარინჯისფერი მელა )(Vulpes japonica, ''ჰონდო კიცუნე'', ძირითადად ბინადრობს კუნძულ [[ჰონსიუ]]ზე;) და ჰოკაიდოს მელა (''კიტა კიცუნე'', ბინადრობს [[ჰოკაიდო]]ზე; ''Vulpes schrencki'').
 
== წარმოშობა ==
ფართოდ აღიარებული მოსაზრების თანახმად ბევრი მითი კიცუნეს შესახებ [[იაპონია]]ში ჩინური, კორეული ან ინდური ფოლკლორიდან შევიდა. [[ჩინეთი|ჩინურსა]] და [[კორეა|კორეულ]] მითოლოგიებში არსებობს ცხრაკუდიანი სულები, რომლებსაც ჩინელები ''ჰული ძინს'', ხოლო კორეელები ''კუმიჰოს'' უწოდებენ. მრავალი უძველესი მითი კიცუნეს შესახებ შემორჩა წიგნში „[[კონძაკუ მონოგატარიში]]“, რომელიც არის [[XI საუკუნე|XI საუკუნის]] ჩინური, ინდური და იაპონური მითების <ref>Goff, Janet. "Foxes in Japanese culture: beautiful or beastly?" ''Japan Quarterly'' 44:2 (April–June 1997).</ref>
 
დღემდე გრძელდება კამათი იმის შესახებ, არის თუ არა კიცუნე საკუთრევ იაპონური ფოლკლორის წარმომადგენელი. იაპონელი ფოლკლორისტი [[კიოსი ნოძაკი]] მიიჩნევს, რომ კიცუნე იაპონიაში ძვ.წ. V საუკუნეში არსებობდა, ხოლო [[ჩინეთი]]დან და [[კორეა|კორეიდან]] მხოლოდ კიცუნეს უარყოფითი თვისებები გადმოვიდა.<ref name="Nozaki5">Nozaki, Kiyoshi. ''Kitsune&nbsp;— Japan's Fox of Mystery, Romance, and Humor''. Tokyo: The Hokuseidô Press, 1961. 5</ref> იგი მიიჩნევს, რომ XVI საუკუნის ჩანაწერების წიგნ ''[[ნიჰონ რიაკის]]'' თანახმად ადამიანები და მელები უძველეს იაპონიაში თანაცხოვრობდნენ და მრავალი ადგილობრივი ლეგენდა წარმოიშვა როგორც ამ თანაცხოვრობის შედეგი.<ref name="Nozaki3">Nozaki. ''Kitsune''. 3</ref>
 
[[ინარი]]ს შემსწავლელკი მეცნიერი კარენ სმაიერსი მიიჩნევს, რომ მელის კავშირი ბუდზიმთან და მისი წარმოდგენა, როგორც მაცდენელი არსების, იაპონურ ფოლკლორში შევიდა მსგავსი ჩინური მითების გავლენით, თუმცა მყისვე აღნიშნავს, რომ ზოგი მითი საკუთრივ იაპონურია და აქედან გამომდინარე უნიკალურია.<ref name="Smyers 1999, pp.127–128">{{harvnb|Smyers|1999}}, [http://books.google.com/books?id=uaC-7pnqdtEC&hl=en&pg=PA127#v=onepage&q&f=false pp.127–128]</ref>
 
== ეტიმოლოგია ==
სიტყვა ''კიცუნეს'' სრული ეტიმოლოგია უცნობი. სიტყვის გამოყენების პირველი მაგალითი გვხვდება 794 წლის ტექსტში ''[[სინუაკუ კეგონკიო ონგი სიკი]]''. ძველი წყაროებიდან ასევე აღსანიშნავია'' [[ნიჰონ რიოიკი]]'' (810–824) და'' [[ვამიო რუიჯუსო]]'' (მიახ. 934). ეს უძველესი წყაროები დაწერილია [[მანიოგანა|მანიოგანით]], რომელიც ნათლად აჩვენებს ისტორიულ წარმოთქმას - ''კი<sub>1</sub>ტუნე''. შემდგომში რამდენიმე დიქრონულმა ფონოლოგიურმა ცვლილებამ გამოიწვია სიტყვა "კუტუნეს" ევოლუცია და დღეს იგი გამოითქმის როგორც "კიცუნე".
 
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
 
{{Link FA|id}}
{{Link FA|es}}
 
[[კატეგორია:იაპონური ფოლკლორი]]
 
{{Link FA|ca}}
{{Link FA|en}}
{{Link FA|es}}
{{Link FA|fa}}
{{Link FA|id}}
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/კიცუნე“-დან