იდიში: განსხვავება გადახედვებს შორის

სიტყვა '''იდიში''' წარმოდგება აღმოსავლური იდიშიდან; '''jidisch''' [ייִדיש] – ასე წერდნენ ამ ფორმას უწინ, თუმცა არსებობდა მისი მართლწერის ალტერნატიული ფორმაც და კერძოდ „jüdisch“, რომელსაც თვითონ [[გერმანელები]] გამოიყენებდნენ და იგი შეიძლება ითარგმნოს როგორც „იუდეველური“. ეს სიტყვა-ფორმა [[XIX საუკუნე]]ში ისესხა [[ინგლისური ენა|ინგლისურმა ენამ]], მაგრამ მისი ინგლისურში გადატანა ამ ენის [[ფონეტიკა|ფონეტიკური]] წესების მიხედვით ('''yiddish''') მოხდა. მოგვიანებით, [[XX საუკუნე]]ში კი ეს ინგლისურად გაფორმებული [[სიტყვა]] ისევ დაუბრუნდა [[გერმანული ენა|გერმანულსა]] და საერთოდ, [[ევროპა|ევროპის]] მრავალ [[ენა (ენათმეცნიერება)|ენას]]ს და დღეს სხვადასხვა ვარიანტებად გვხვდება.

იდიშის მართლწერა ამ [[ენა]]ზეენაზე მოსაუბრე [[ებრაელები|ებრაელთა]] ძირითადი განსახლების არეალში სხვადასხვაგვარია, მაგრამ სიტყვის [[ოეპია]] დიდად არ განსხვავდება ერთმანეთისაგან; [[ინგლისური ენა|ინგლისურად]] წერენ Yiddish (language)-ს, [[გერმანული ენა|გერმანულად]] – jiddisch-ს, [[პოლონური ენა|პოლონურად]] – Jidysz-ს, [[ბელორუსული ენა|ბელორუსულად]] – Ідыш-ს, [[ჩეხური ენა|ჩეხურად]] – Jidiš-ს, [[რუსული ენა|რუსულად]] – Идиш-ს, [[სერბულ-ხორვატული ენა|სერბულ-ხორვატული ენის]] კირილურ ვარიანტზე – Јидиш-ს, ხოლო ლათინურზე კი წერენ Jidiš-ს.

სიტყვა „დოიჩის“ [[ეტიმოლოგია|ეტიმოლოგიისათვის]], იხილეთ ქვემოთ ვრცლად; {{მთავარი|დოიჩი (ეტიმოლოგია)}} ფორმა იდიში პირველად განვითარებულ [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] გვხვდება. ეს [[ენა]] ძალიან ახლო დგას გერმანულ ენასთან, განსაკუთრებით კი სამხრეთ გერმანულ დიალექტებთან. იდიშზე მოლაპარაკეთა რიცხვი დღესდღეობით 3 მილიონ კაცს ითვლის და მას ძირითადად [[ხასიდიზმი|ხასიდი ებრაელები]] გამოიყენებენ ურთიერთსაკომუნიკაციოდ. [[ჰოლოკოსტი|ჰოლოკოსტამდე]] 12 მილიონი კაცი მიიჩნევდა ამ ენას მშობლიურად უმეტესწილად ევროპის აღმოსავლეთ და ცენტრალურ აღმოსავლეთში.