ტურინგის მანქანა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
[[Image:Maquina.png|thumb|ტურინგის მანქანის მხატვრული წარმოდგენა]]
'''ტურინგის მანქანა''' არის
„ტურინგის“ მანქანა გამოიგონა [[ალან ტურინგმა]] 1936 წელს და მას ა-მანქანა უწოდა(ავტომატური მანქანა). ტურინგის მანქანა არ შექმნილა პრაქტიკული კომპიუტერული გამოყენებისთვის. მისი შექმნის მიზანი იყო, ყოფილიყო ჰიპოთეტური მექანიზმი, რომელიც კომპიუტერის ანალოგს წარმოადგენდა. ტურინგის მანქანა ეხმარება მეცნიერებს, გაიგონ მექანიკური შესაძლებლობების საზღვრები.
ხაზი 12:
:''ტურინგის მანქანის გალერეა, ნახეთ აქ [[Turing machine gallery]].''
ტურინგის მანქნა არის მათემატიკური მოდელი, რომელიც მექანიკურად აკეთებს ოპერაციებს ფირზე. ამ ფირზე არის სიმბოლოები, რომელსაც მანქანა ან წერს ან კითხულობს, ოღონდ სათითაოდ, ფირის თავის გამოყენებით. ოპერაცია განსაზღვრულია ელემენტარული ინსტრუქციების სასრული სიმრავლით. მაგ: „42-მდგომარებაში თუ შეგხვდება 0, შეცვალე 1-ით; თუ სიმბოლო არის 1, გადადი მე-17 მდგომარებოაში და ა.შ. ორიგინალ სტატიაში ("On computable numbers, with an application to the [[Entscheidungsproblem]]") ტურინგი იგონებს არა მექანიზმს, არამედ ადამიანს, რომელსაც [[კომპიუტერს]] არქმევს და რომელიც ასრულებს ამ დეტერმინისტულ ქმედებებს მონურად.
[[Image:Turing machine 2b.svg|thumb|right|300px|]]
ხაზი 20:
<li>'''ფირით''', რომელიც დაყოფილია უჯრებად ერთი-მეორის მიყოლებით. ყოველი უჯრა შეიცავს სიმბოლოს სასრული ანბანიდან. ანბანი შეიცავს პეციალურ ''ცარიელ'' სიმბოლოს (ამ შემთხვევაში წერია როგორც ‘0’) და ერთი-ორ სხვა სიმბოლოს. უჯრები რომელშიც არაფერია არ წერია, ვუშვებთ რომ შეიცვას ცარიელ სიმბოლოს.</li>
<li>'''თავი''', რომელიც კითხულობს ან წერს სიმბოლოებს და შემდეგ ფირი გადაადგილდება მარჯვნივ ან მარცხნივ (მხოლოდ ერთი უჯრით). ზოგი მოდელის შემთხვევაში თავი გადაადგილდება და ფირი უძრავია.</li>
<li>'''მდგომარეობის შემნახველი''', რომელიც ინახავს ტურინგის მანქანის მდგომარეობას. ფირზე არის ერთი სპეციალური ''საწყისი მდგომარეობა'', სადაც
<li>სასრული '''ცხრილი''' (ხშირად მოიხსენიება, როგორც '''მოქმედების ცხრილი''' ან '''გარდამავალი ფუნქცია'''). მაგალითად, მოცემულია ''მდგომარეობა''(q<sub>i</sub>), სადაც მანქანა არის ''და'' კითხულობს ''სიმბოლოს''(a<sub>j</sub>) , რომელიც ეუბნება შემდეგს:
<ul>
<li>წაშალოს ან ჩაწეროს სიმბოლო (შეცვალოს
<li>შეიცვალოს მდგომარეობა (გადაადგილდეს მარჯვნიც ან მარცხნივ)</li>
</ul>
ხაზი 42:
* <math>F \subseteq Q</math> ''საბოლოო'' მდგომარეობების სიმრავლე
* <math>\delta: Q \setminus F \times \Gamma \rightarrow Q \times \Gamma \times \{L,R\}</math> ''გარდამავალი ფუნქცია'', სადაც L არის მარცხენა გადაადგილება, R-კი მარჯვენა.
==უნივერსალური ტურინგის მანქანა==
[[File:Model of a Turing machine.jpg|thumb|Model of a Turing machine]]
როგორც ტურინგი ამბობდა:
It is possible to invent a ''single machine'' which can be used to compute ''any'' computable sequence. If this machine '''U''' is supplied with the tape on the beginning of which is written the string of quintuples separated by semicolons of some computing machine '''M''', then '''U''' will compute the same sequence as '''M'''.
| |||