თემურიდები: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''თემურიდები''' — [[თემურ ლენგი]]ს მემკვიდრეთა დინასტია, მმართველები [[მავერანნაჰრი|მავერანნაჰრში]], [[ირანი|ირანსა]] და [[ინდოეთი|ინდოეთში]] [[1370]] [[წელი|წლიდან]] [[1858]] [[წელი|წლამდე]].

თემურის გარდაცვალების ჟამს ([[1405 წელი]]) მისი ვაჟი შაჰრუჰი ფლობდა [[ხორასანი|ხორასანს]], თემურის შვილიშვილებიდან ჯეჰანგირის ვაჟი პირ-მუჰამედი მართავდა [[ავღანეთი|ავღანეთს]], ომარი და აბუ-ბექრი (მირან-შაჰის ვაჟები) — [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანსა]] და [[ბაღდადი|ბაღდადს]], პირ-მუჰამედი, რუსტამი და ისქანდერი (ომარ შეიხის ვაჟები) მართავდნენ [[ფარსი|ფარსს]] და [[ირანი]]სირანის [[ერაყი|ერაყს]]. მირან-შაჰის ვაჟი, ხალილ-სულთანი [[ჩინეთი|ჩინეთზე]] სალაშქროდ გამზადებული ჯარებით იდგა [[ტაშკენტი|ტაშკენტში]].

ხალილ-სულთანი ფლობდა [[მავერანნაჰრი|მავერანნაჰრს]] 1405−1409[[1405]]−[[1409]] [[წელი|წლებში]], მაგრამ შემდგომ განიცადა მარცხი და იძულებული გახდა ეცნო შაჰრუჰის უმაღლესი ძალაუფლება, რომელიც 1405—1447[[1405]]—[[1447]] [[წელი|წლებში]] გახლდათ [[ჰერათი]]ს სულთანი.

1409−1449[[1409]]−[[1449]] [[წელი|წლებში]] მავერანნაჰრის[[მავერანნაჰრი]]ს მმართველი იყო შაჰრუჰის ვაჟი ულუღბეკ მირზა, რომლის გარდაცვალების შემდეგ მისი მემკვიდრე აბდ ალ−ლატიფი. აბდ ალ−ლატიფი მოკლა მისივე ბიძაშვილმა, ულუღბეკის ძმისშვილმა აბდულა იბნ იბრაგიმ სულთანმა და დაეუფლა მავერანნაჰრს.

1451−1457[[1451]]−[[1457]] [[წელი|წლებში]] მავერანნაჰრის მმართველი იყო აბუ საიდი. [[1457]] [[წელი|წელს]] მან შეძლო თემურიდების სახელმწიფოები მავერანნაჰრი და ხორასანი გაეერთიანებინა ერთ სახელმწიფოდ.

1469−1494[[1469]]−[[1494]] [[წელი|წლებში]] მავერანნაჰრს მართავდა აბუ საიდის ვაჟი, სულთანი აჰმედ მირზა.

თემურიდებმა [[ბაღდადი]] ჯერ კიდევ [[1405]] [[წელი|წელს]] დაკარგეს, [[აზერბაიჯანი]] — [[1408]] [[წელი|წელს]] ( [[ყარა ყოინლუ]]ს წინამძღოლის [[ყარა იუსუფი]]ს გამარჯვების შედეგად). დანარჩენი ოლქები შაჰრუჰმა თანდათანობით დაუქვემდებარა თავის ძალაუფლებას. [[1406]] [[წელი|წელს]] ხალილ სულთანმა გაანადგურა თემურის მემკვიდრე პირ მუჰამედი და 1407 წელს მოკლა კიდეც, რის შემდეგ შაჰრუჰმა დაიკავა [[ხორასანი]]. 1409 წელს მან დაიპყრო [[მავერანნაჰრი]] და საკუთარი ვაჟი ულუღბეკი დანიშნა მმართველად. 1414 წელა მან, ასევე, ჩააქრო ისქანდერის აჯანყება და ფარსის გამგებლად დააყენა თავისი მეორე შვილი იბრაგიმი (1414—1435), ხოლო იბრაგიმის შემდეგ მისი ვაჟი აბდალაჰ (1435—1445)

[[კატეგორია: XVIს.XVI საუკუნის აზიის მმართველები]]