ამერიკის შეერთებული შტატები: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ამერიკის შეერთებული შტატები''' ({{lang-en|The United States of America, USA}}; ასევე უწოდებენ '''შეერთებულ შტატებს''', '''აშშ-ს.''', '''შტატებს''' და '''ამერიკას''') — [[ფედერაციული სახელმწიფო|ფედერალური]] სახელმწიფო, მოიცავს [[აშშ-ის შტატები|ორმოცდაათიორმოცდაათ შტატსშტატსა]] და ერთ [[ვაშინგტონი (ქალაქი)|ფედერალურ ოლქს]]. ქვეყნის ტერიტორიის ძირითადი ნაწილი მდებარეობს [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის]] ცენტრალურ ნაწილში, კონტინენტზე მდებარეობს ორმოცდაცხრა შტატი, შეერთებულ შტატებს ჩრდილოეთიდან ესაზღვრება [[კანადა]], ხოლო სამხრეთიდან [[მექსიკა]]. ქვეყანა მოქცეულია ორ ოკეანეს შორის. შტატი [[ალასკა (შტატი)|ალასკა]] მდებარეობს კონტინენტის უკიდურეს ჩრდილოეთ ნაწილში, [[კანადა|კანადის]] [[დასავლეთი]]თ და [[რუსეთი]]ს [[აღმოსავლეთი]]თ, სწორედ; [[ბერინგის სრუტერუსეთი|ბერინგის სრუტისრუსეთსა]] მეშვეობითდა ხდებააშშ-ს [[რუსეთიბერინგის სრუტე]]ს და აშშ-ს დაკავშირებააკავშირებს. შტატი [[ჰავაი]] არის [[არქიპელაგი]] [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] ცენტრალურ ნაწილში. აშშ ასევე ფლობს ტერიტორიებს [[კარიბის ზღვა]]შისა და [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]].

ქვეყნის ფართობი შეადგენს 9.83 მილიონ კვადრატულ კილომეტრს, აქდა ცხოვრობს 309 მილიონი კაციადამიანი. შეერთებული შტატები ფართობისფართობისა და მოსახლეობის სიდიდის მიხედვით მსოფლიოს პირველ ათ სახელმწიფოს შორის შედის. აშშ არის მსოფლიოში ერთერთიერთ-ერთი ყველაზე ეთნიკურად მრავალფეროვანი და მულტიკულტურული ერიქვეყანაა, აქსადაც მრავალი იმიგრანტი ცხოვრობს. [[აშშ-ის ეკონომიკა|აშშ-ს ეკონომიკის მაჩვენებლებით]] მაჩვენებლებითაშშ-ს მსოფლიოში პირველი ადგილი უკავია.

ქვეყნის მკვიდრი მოსახლეობა აზიური წარმოშობისაა, ისინი აქ მრავალი ათასი წინ დასახლდნენ. შეერთებული შტატები დააარსა [[ცამეტი კოლონია|ცამეტმა ბრიტანულმა კოლონიამ]]. [[1776]] წლის [[4 ივლისი|4 ივლისს]] მათ თავი დამოუკიდებლად გამოაცხადეს. ამას მოჰყვა დამოუკიდებლობის ომი [[ბრიტანეთის იმპერია]]სთან., ამ ომში გამარჯვებასადაც აშშ-მ მოიპოვაგაიმარჯვა. [[1787]] წლის [[17 სექტემბერი|17 სექტემბერს]] მიიღეს [[ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუცია]].

მე-19XIX საუკუნეში, ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა შეიერთა ტერიტორიები: [[ლუიზიანის გაყიდვა|საფრანგეთისგან]], [[ესპანეთი]]სგან, [[გაერთიანებული სამეფო]]სგან, [[მექსიკა|მექსიკისგან]], [[რუსული ალასკა|რუსეთისგან]]. შეერთებულმა შტატებმა; მოახდინა [[ტეხასის რესპუბლიკა|ტეხასის რესპუბლიკისრესპუბლიკისა]] და ჰავაის ანექსირებაანექსია. [[18601861]] წელს ქვეყანაში დაიწყო [[აშშ-ის სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომი]], ამ ომშირომელშიც ერთმანეთს [[ჩრდილოეთი]]სჩრდილოეთისა და [[სამხრეთი]]სსამხრეთის შტატები ეომებოდნენდაუპირისპირდნენ, საბოლოოდსაბოლოო გამარჯვება [[ჩრდილოეთი]]სკი შტატებმაჩრდილოეთს მოიპოვადარჩა. [[აშშ-ის სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომის]] დასრულების შემდეგ მთელსმთელი ქვეყანაშიქვეყნის მაშტაბით მონობა გაუქმდა., ამისრის შემდგომშემდეგაც შეერთებული შტატებიშტატების ეკონომიკა სწრაფი ტემპებით განვითარდა,. ქვეყანააშშ მონაწილეობდა როგორც [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ]], ასევე [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე]] მსოფლიო ომში. აშშ გახდა პირველი სახელმწიფო, რომელმაც [[ბირთვული იარაღი]] შექმნა. ქვეყანა არის [[გაეროს უშიშროების საბჭო]]ს მუდმივი წევრი.