სფრაგისტიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის

ბეჭედი, როგორც საბუთის უტყუარობის ნიშანი, პირველად გაჩნდა ქრისტეს შობამდე IV ათასწლეულში ძველი აღმოსავლეთის ქვეყნებში — [[შუმერები|შუმერებთან]], [[ეგვიპტე|ეგვიპტეში]]ში და სხვა სახელმწიფოებში, სადაც ისინი მზადდებოდა მყარი ფერადი ქვებისაგან [[ცილინდრი|ცილინდრული]], [[ხოჭოები|ხოჭოს]] ფორმისა და ა.შ.

მოგვიანებით ბეჭდები ფართოდ გამოიყენებოდა — ანტიკურ [[საბერძნეთი|საბერძნეთში]], [[რომი|რომსა]] და [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთში]]. ძველ საბერძნეთსა და რომში დაიწყეს თითზე წამოცმული საბეჭდავი ბეჭდების გამოყენება. რაც რომიდან გადავიდა [[დასავლეთ ევროპა|დასავლეთ ევროპაში]]ში.

საუკუნეების მანძილზე იცვლებოდა ბეჭდების ფორმა, ტექსტი, აქტებთან მისი გამოყენების ხერხები (კიდული ტყვიის — ბულები, კიდული ოქროს და ვერცხლის, აქტებზე დასმული ცვილის ბეჭდები და ა.შ.). ეს ცვლილებები დადგენილია სფრაგისტიკით და შესაძლებლობას იძლევა, განისზღვროს აქტის ნამდვილობა, ხოლო აუცილებელ შემთხვევაში შედგენის დროც.

საქართველოში საბეჭდავები ფართოდ გამოიყენებოდა ქრისტეს შობამდე VI—IV სს.-დან. ჩვენამდე მოღწეულ საბუთებზე ქართულწარწერიანი ბეჭდების უძველესი ნიმუშები XV ს.-ის 70-იანი წლებიდან გვხვდება. ამ დროიდან მოყოლებული, ქართული ბეჭდების ხმარება საბუთებში სისტემატიურ ხასიათს იღებს.

# ბეჭდები, რომელთა ლეგენდებში ბეჭდის მფლობელი მოხსენიებულია სახელით, გვარით და თანამდებობით.