მანძილი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
r2.6.4) (ბოტის დამატება: nn:Avstand
r2.7.3) (ბოტის შეცვლა: eu:Distantzia; cosmetic changes
ხაზი 3:
როგორც წესი, "მანძილი A-დან B-მდე" იგივეა რაც "მანძილი B-დან A-მდე".
 
== მათემატიკაში ==
 
=== გეომეტრია ===
ერთგანზომილებიან სივრცეში მანძილი (''x''<sub>1</sub>) და (''x''<sub>2</sub>) წერილებს შორის არის მათი დამაკავშირებელი მონაკვეთის [[სიგრძე]]:
 
ხაზი 14:
:<math>d=\sqrt{(\Delta x)^2+(\Delta y)^2}=\sqrt{(x_2-x_1)^2+(y_2-y_1)^2}.\,</math>
 
ასევე, სამგანზომილებიან სივრცეში ორ წერტილს შორის მანძილი რომელთა კოორდინატები [[დეკარტეს კოორდინატთა სისტემა]]ში (''x''<sub>1</sub>, ''y''<sub>1</sub>, ''z''<sub>1</sub>) და (''x''<sub>2</sub>, ''y''<sub>2</sub>, ''z''<sub>2</sub>) მოიცემა ფორმულით:
 
:<math>d=\sqrt{(\Delta x)^2+(\Delta y)^2+(\Delta z)^2}=\sqrt{(x_2-x_1)^2+(y_2-y_1)^2+(z_2-z_1)^2}.</math>
ხაზი 20:
ამ ფორმულების მიღება მარტივად შეიძლება [[პითაგორას თეორემა|პითაგორას თეორემის]] გამოყენებით.
 
=== მანძილი ევკლიდეს გეომეტრიაში ===
n-განზომილებიან [[ევკლიდური სივრცე|ევკლიდურ სივრცეში]] '''R'''<sup>n</sup>, (''x''<sub>1</sub>, ''x''<sub>2</sub>, ...,''x''<sub>''n''</sub>) კოორდინატების მქონე წერტილსა და (''y''<sub>1</sub>, ''y''<sub>2</sub>, ...,''y''<sub>''n''</sub>) წერტილს შორის მანძილი არაა ცალსახა ცნება. ხშირად გარდა ''ჩეულებრივი'', ევკლიდური მანძილისა (მეორე ნორმირების მანძილი) განიხილება სხვა რიგის მანძილებიც. სახელდობრ, მინკოვსკის ''p'' რიგის მანძილი (''p'' რიგის ნორმირების მანძილი) ორ წერილს შორის განიმარტება როგორც:
 
ხაზი 39:
2 რიგის ნორმირების მანძილი არის ე.წ. [[ევკლიდური მანძილი]], რომელიც მიიღება [[პითაგორას თეორემა|პითაგორას თეორემის]] განზოგადებით ორზე მეტი კოორდინატისთვის. ეს მანძილი შეესაბამება ორ წერილს შორის სახაზავით გაზომილ მანძილს.
 
უსასრულო რიგის მანძილს სხვანაირად [[ჩებიშევის მანძილი]] ეწოდება. ორგანზომილებიან შემთხვევაში ის შეესაბამება საჭადრაკო [[მეფე_მეფე (ჭადრაკი)|მეფის]] მინიმალური სვლების რაოდენობას, რომელიც საჭიროა საჭადრაკო დაფაზე შესაბამისი კოორდინატების მქონე ერთი უჯრიდან მეორეში გადასაადგილებლად.
 
''p'' რიგის ნორმირების მანძილი იშვიათად გამოიყენება გარდა შემთხვევებისა როდესაც ''p'' არის 1, 2, ან უსასრულობა.
ხაზი 47:
== განსხვავება მანძილსა და გადაადგილებას შორის ==
 
[[სურათიფაილი:Distancedisplacement.svg|thumb|მანძილი რაიმე წირის გასწვრივ და გადაადგილება.]]
მანძილი ყოველთვის არის დადებითი [[სკალარული სიდიდე]]. ამის საპირისპიროდ [[გადაადგილების ვექტორი]] არის [[ვექტორული სიდიდე]], რომელიც ხასიათდება როგორც სიდიდით, ასევე მიმართულებით.
 
მანძილი, რომესაც გადის ადამიანი, მანქანა, ცხოველი ან რაიმე სხვა ობიექტი რაიმე წირის გასწვრივ ''A'' წერტილიდან ''B'' წერტილამდე განსხვავდება შესაბამისი გადაადგილებისგან (იხ. სურათი) (რომლის მნიშვნელობა არის ''A'' დან ''B'' მდე გავლებული სწორი ხაზის სიგრძე, ხოლო მიმართულება ამ მონაკვეთის მიმართულებას ემთხვევა). ასევე, მაგალითად მოძრაობა წრეზე ''A'' დან ''B'' პუნქტამდე და უკან ''A''-ში შეიძლება მოიცავდეს ძალიან დიდ მანძილს, მაგრამ აქვს ნულოვანი გადაადგილება.
 
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[სიგრძე]]
* [[მეტრიკა]]
 
 
 
[[კატეგორია:სიგრძე]]
Line 75 ⟶ 73:
[[es:Distancia]]
[[et:Kaugus]]
[[eu:LuzeraDistantzia]]
[[fa:فاصله]]
[[fi:Välimatka]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/მანძილი“-დან