ვიკიპედია

სპილოსებრნი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
მ ...ვერ გავიგე რა მოხვდა
No edit summary
ხაზი 1:
{{წყარო}}
{{ვიკი}}
{{ტაქსოდაფა *
| სახელი =სპილოსებრნი
Line 17 ⟶ 15:
}}
 
'''სპილოსებრნი''' (Elephantidae) [[ძუძუმწოვრები]]ს ოჯახი [[ხორთუმიანები]]ს რიგისა. ტანად დიდი [[ცხოველები არიან]]. მათი სიმაღლე 3,5 მ, ხოლო მასა -4-5 ტ აღწევს. აქვთ მასიური სხეული, დიდი თავი, მოკლე კისერი, ბოძისებური ფეხები, წინა ფეხი 5-თითიანია, უკანა 5 ან 4-თითიანი. ოჯახობა სპილოს ორი სქესის სამ სახეობასა მოიცავს.:
 
*'''აფრიკული სპილოები''', (''Loxodonta'')
*'''აფრიკული სავანის სპილო''', (''Loxodonta africana'')▼
*'''აფრიკული ტყის სპილო''', (''Loxodonta cyclotis'') ▼
*'''ინდური სპილოები''', (''Elephas'') ▼
*'''ინდური სპილო''', (''Elephas maximus'') ▼
 
დანარჩენი სახეობები, მათ შორის, [[მამონტები]] (Mammuthus), გამყინვარების პერიოდში ამოწყდნენ, რომელიც დაახლოებით 10 000 წლის წინათ დასრულდა. ვარაუდობენ, რომ სპილოები მეოთხეულ პერიოდში გაჩნდნენ. სპილოებზე ნადირობენ მათი [[ეშვი|ეშვების]] მოსაპოვებლად რომლებსაც იყენებდნენ მორთულობებსა და სამკაულებში. სპილოსებრთა საბოლოო გადაშენებისგან დასაცავად, ისინი შეიტანეს საერთაშორისო წითელ წიგნში. [[ინდური სპილო]]ები ადვილი გასაწრთვნელები არიან. მათ ტრანსპორტის სახითაც გამოიყენებენ, რთულად მისადგომ ადგილებში მორების გადასაზიდად. ინდურ სპილოს შევხვდებით [[ცირკი|ცირკშიც]]. [[აფრიკული სპილო]]ები არ იწრთვნება.
▲'''აფრიკული სავანის სპილო''', Loxodonta africana
 
== სპილოები ომში ==▼
▲'''აფრიკული ტყის სპილო''', Loxodonta cyclotis
 
სპილოები პირველად მიიჩვიეს და საომარ მოქმედებებში გამოიყენეს [[ინდოეთი|ინდოეთში]] (ფართოდ ცნობილი ფაქტია [[ალექსანდრე მაკედონელისმაკედონელი]]ს ლაშქართან შეტაკებისას სპილოებიც იღებდნენ მონაწილეობას,სწორედ ინდოეთში). მოგვიანებით სპილოებს გამოიყენებდნენიყენებდნენ როგორც ალექსანდრეს [[სპამაკედონია (ძველი)|მაკედონიაში]], ასევე სხვა [[ელინიზმი|ელინისტური]] სახელმწიფოებისახელმწიფოებში. უნდა აღინიშნოს, რომ ბრძოლებში სპილოებს უმეტესად მოწინააღმდეგის შესაშინებლად იყენებდნენ. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ სპილოები სუსტი მებრძოლები არიან, მაგრამ სპილოები იძულებულნი იყვნენ მტრებს დასხმოდნენ თავს და სასიკვდილოდ გასწორებოდნენ,რაც მეტისმეტგარკვეულ სირთულეს წარმოადგენდა.▼
▲'''ინდური სპილოები''', Elephas
 
▲'''ინდური სპილო''', Elephas maximus
 
დანარჩენი სახეობები, მათ შორის, მამონტები (Mammuthus), გამყინვარების პერიოდში ამოწყდნენ, რომელიც დაახლოებით 10 000 წლის წინათ დასრულდა.
ვარაუდობენ, რომ სპილოები მეოთხეულ პერიოდში გაჩნდნენ.
სპილოებზე ნადირობენ მათი ეშვების მოსაპოვებლად რომლებსაც იყენებდნენ მორთულობებსა და სამკაულებში. სპილოსებრთა საბოლოო გადაშენებისგან დასაცავად, ისინი შეიტანეს საერთაშორისო წითელ წიგნში.
ინდური სპილოები ადვილი გასაწრთვნელები არიან. მათ ტრანსპორტის სახითაც გამოიყენებენ, რთულად მისადგომ ადგილებში მორების გადასაზიდად. ინდურ სპილოს შევხვდებით ცირკშიც. აფრიკული სპილოები არ იწრთვნება.
 
 
▲== სპილოები ომში ==
 
==ლიტერატურა==
ძირითადი სტატია : [[მებრძოლი სპილოები]]
* {{Cite journal | doi = 10.1016/S1055-7903(02)00292-0 | author = Debruyne, R., Barriel, V., & Tassy, P. | year = 2003 | title = Mitochondrial cytochrome b of the lyakhov mammoth (proboscidea, mammalia): New data and phylogenetic analyses of elephantidae | url = | journal = Molecular Phylogenetics and Evolution | volume = 26 | issue = 3 | pages = 421–434 | pmid = 12644401 }}
* [[s:The Blindmen and the Elephant|Wikisource: "The Blindmen and the Elephant"]] by John Godfrey Saxe
* {{cite book | last=უილიამსი| first=ჰეთკოტი|authorlink=ჰეთკოტ უილიამსი| title=Sacred Elephant | location=New York | publisher=Harmony Books | year=1989 | isbn=0-517-57320-2}}
 
==რესურსები ინტერნეტში==
▲სპილოები პირველად მიიჩვიეს და საომარ მოქმედებებში გამოიყენეს ინდოეთში (ფართოდ ცნობილი ფაქტია ალექსანდრე მაკედონელის ლაშქართან შეტაკებისას სპილოებიც იღებდნენ მონაწილეობას,სწორედ ინდოეთში). მოგვიანებით სპილოებს გამოიყენებდნენ როგორც ალექსანდრეს [[სპა]], ასევე სხვა ელინისტური სახელმწიფოები. უნდა აღინიშნოს, რომ ბრძოლებში სპილოებს უმეტესად მოწინააღმდეგის შესაშინებლად იყენებდნენ. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ სპილოები სუსტი მებრძოლები არიან, მაგრამ სპილოები იძულებულნი იყვნენ მტრებს დასხმოდნენ თავს და სასიკვდილოდ გასწორებოდნენ,რაც მეტისმეტ სირთულეს წარმოადგენდა.
*[http://www.elephantvoices.org/ ElephantVoices]
 
[[კატეგორია:სპილოსებრნი|*]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/სპილოსებრნი“-დან