არქეოლოგია: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 1:
[[ფაილი:Dolina-Pano-3.jpg|მინი|არქეოლოგიური გათხრები [[ატაპუერკის მთები|ატაპუერკის მთებში]], [[ესპანეთი]]]]
'''არქეოლოგია'''<ref>{{Citation|url=http://www.saa.org/ForthePublic/Resources/OtherUsefulResources/Whyaretheretwodifferentspellingsarchaeology/tabid/1078/Default.aspx |title=Society for American Archaeology |date= |accessdate=2011-01-15}}</ref> – (არქეო – /{{lang-gr|ἀρχαῖος}} - ძველი/, რთული სიტყვის შემადგენელი ნაწილი, მიუთითებს მისი შემცველი სიტყვების კავშირს სიძველესთან. მაგ., [[არქეოგრაფია]], არქეოლოგია, [[არქეოპტერიქსი]]) – მეცნიერება, რომელიც კაცობრიობის ისტორიულ წარსულს სწავლობს [[ნივთიერი კულტურა|ნივთიერი კულტურის]] ძეგლების, [[არტეფაქტები]]ს [[არქიტექტურა|არქიტექტურული ძეგლების]] და [[ბიოფაქტები]]ს მიხედვით.
არქეოლოგიური ძეგლები ერთადერთი წყაროა [[ადამიანი|ადამიანთა]] [[საზოგადოება|საზოგადოების]] განვითარების ისტორიის უდიდესი ნაწილის შესასწავლად. არქეოლოგიას დიდი მნიშვნელობა აქვს [[დამწერლობა |დამწერლობიანი]] ეპოქების ისტორიულად შესასწავლადაც. არქეოლოგიური კვლევის შედეგები ავსებს და აზუსტებს წერილობითი წყაროების ცნობებს. არქეოლოგთა აღმოჩენილია თვით დამწერლობის უძველესი ძეგლებიც.
ნივთიერი ძეგლების მოსაპოვებლად ტარდება არქეოლოგიური გათხრები, რომლებსაც ჩვეულებრივ წინ უძღვის არქეოლოგიური დაზვერვა. განათხარი მასალის შესწავლისას არქეოლოგია ეყრდნობა ნივთიერი ძეგლების ასაკის განსაზღვრისა და კლასიფიკაციის საკუთარ მეთოდებს (იხ. ქვემოთ არქეოლოგიური დათარიღება). ამგვარი შესწავლის შემდეგ არქეოლოგიური ძეგლი ისტორიულ წყაროდ იქცევა. არქეოლოგია ნივთიერი წყაროების მონაცემთა საფუძველზე ახდენს ძველ საზოგადოებათა კულტურულ და სოციალურ–ეკონომიკური მდგომარეობის რეკონსტრუქციას. ვინაიდან ადამიანთა საზოგადოების ისტორიული განვითარების ყოველ საფეხურზე ნივთიერი კულტურა და ყოფა კანონზომიერადაა დაკავშირებული სოციალურ–ეკონომიკურ ცხოვრებასთან.
Line 20 ⟶ 21:
==არქეოლოგია საქართველოში==
[[ფაილი:Samtavros samarovani 1.jpg|მინი|სამთავროს სამაროვანი]]
არქეოლოგია [[საქართველო]]ში XIX საუკუნეში ჩაისახა, თუმცა არქეოლოგიურ გათხრებს ეპიზოდური ხასიათი ჰქონდა. არქეოლოგიურ ძეგლთა თავმოყრისა და შესწავლის ცდები დაკავშირებულია [[1852]] წელს დაარსებულ კავკასიის მუზეუმთან (ამჟამად [[სიმონ ჯანაშიას სახელობის სახელმწიფო მუზეუმი | ს. ჯანაშიას სახ. საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი]]) და [[1873]] წელს [[დიმიტრი ბაქრაძე |დ. ბაქრაძის]] ინიციატივით დაარსებულ [[კავკასიის არქეოლოგიის მოყვარულთა საზოგადოება]]სთან. მიუხედავად არქეოლოგიური გათხრების მცირე მასშტაბისა, XIX საუკუნის II ნახევარსა და XX საუკუნის დასაწყისში საქართველოში მოხდა მნიშვნელოვანი არქეოლოგიური აღმოჩენები: [[სამთავროს სამაროვანი |სამთავროს სამაროვნისა]] და [[საჩხერის ყორღანული სამარხები]]ს გათხრები, [[ყაზბეგის განძი]]ს, [[ახალგორის განძი]]ს პოვნა და სხვა გათხრებისა და შემთხვევითი აღმოჩენების შედეგად [[კავკასიის მუზეუმი]] არქეოლოგიურ ძეგლთა ერთ–ერთ უდიდეს საცავად იქცა; დღესდღეობით მისი მემკვიდრეა სიმონ ჯანაშიას სახ. სახელმწიფო საქართველოს მუზეუმი, რომელსაც [[1936]]–[[1941]] წლებში გადაეცა თბილისში არსებული [[შოთა რუსთაველისა და მისი ეპოქის მუზეუმი]]ს ფონდები. მდიდარი არქეოლოგიური ფონდებია საქართველოს [[ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი |ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმშიც]] (დაარსდა [[1934]] წ.), რომელსაც გადაეცა [[საისტორიო და საეთნოგრაფიო საზოგადოების მუზეუმი]]ს, [[საეკლესიო მუზეუმი]]სა (დაარსდა [[1889]] წ.) და [[თსუ]]–ს ხელოვნებათმცოდნეობის კაბინეტთან არსებული [[სიძველეთა მუზეუმი]]ს ([[1925]]–[[1930]] წწ.) ფონდები. საქართველოს არქეოლოგიური მასალის დიდი ნაწილი თავმოყრილია [[თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ |თბილისის]], ბათუმის, [[გორის სახელმწიფო ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი |გორის]], [[ზუგდიდის სახელმწიფო ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი |ზუგდიდის]], [[თელავის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი |თელავის]], [[ქუთაისის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი |ქუთაისის]] ისტორიულ–ეთნოგრაფიულ სახელმწიფო მუზეუმებში, აგრეთვე [[სამცხე-ჯავახეთის ისტორიული მუზეუმი |ახალციხის]], [[მარტვილის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი |მარტვილის]], [[გურჯაანის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი |გურჯაანის]], [[სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი |მესტიის]], [[მცხეთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი |მცხეთის]], [[რუსთავის ისტორიული მუზეუმი |რუსთავის]], [[ფოთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი |ფოთის]], [[ცხინვალის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი |ცხინვალის]], [[ხონის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი |ხონის]] მხარეთმცოდნეობის მუზეუმებში. საქართველოს თითქმის ყველა კუთხეში გამოვლინდა მრავალი მნიშვნელოვანი ძეგლი, [[პალეოლითი]]დან გვიანდელ [[შუა საუკუნეები |შუასაუკუნეებამდე]]. მსოფლიოსათვის ცნობილი გახდა [[იაშთხვა]]ში აღმოჩენილი [[აშელის ეპოქა |აშელის ეპოქის]] ძეგლი, [[წონა |წონის]], [[კუდარო |კუდაროს]], [[ჯრუჭალა]]ს და სხვა პალეოლითური ხანის [[მღვიმე]]ები, ზედა პალეოლითური მღვიმე–ნამოსახლარები: [[დევის ხვრელი]], [[საკაჟია]] და სხვა; აგრეთვე [[ქვემო ქართლი |ქვემო ქართლში]] გამოვლენილი [[შულავრის ენეოლითური კულტურა]]. [[ადრებრინჯაოს ხანა |ადრინდელი ბრინჯაოს ხანის]] [[თრიალეთის კულტურა |თრიალეთის ყორღანული კულტურის]] ძეგლების აღმოჩენასა და შესწავლას დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა არა მარტო საქართველოს, არამედ წინა აზიის არქეოლოგიისათვის.
Line 26 ⟶ 28:
==არქეოლოგიური გათხრები==
[[ფაილი:Iowa archaeology edgewater.JPG|მინი|3800 წლოვანი სამარხის გათხრა ედჟუოტერის-პარკში]]
მიწის გათხრითი სამუშაოები არქეოლოგიური ძეგლის გამოვლენისა და ისტორიული კვლევის მიზნით. არქეოლოგიური ძეგლები მრავალფეროვანია. თითოეული მათგანის გათხრას თავისი სპეციფიკა აქვს. ფიქსაციის გასაადვილებლად თხრილს კვადრატებად ყოფენ; თხრიან ხელით, სხვადასხვა ხელსაწყოთი ([[ბარი]], [[წერაქვი]], [[დანა]], [[ლანცეტი]], [[ფუნჯი]]). მექანიზმების გამოყენება დასაშვებია მხოლოდ გათხრილი და გადარჩეული მიწის გასატანად. განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება გათხრის პროცესის ყველა საფეხურის დაწვრილებით აღწერას. თხრილის გეგმაზე აღინიშნება აღმოჩენილი ნივთები და ნაგებობანი. გეგმის გარდა, აუცილებელია თხრილის ვერტიკალური ჭრილის ნახაზები, ფოტოსურათები, რომელზეც აისახება კულტურული ფენების თანმიმდევრობა. მათზე დაკვირვება საშუალებას იძლევა დადგინდეს [[შედარებითი ქრონოლოგია]]. ხშირად საჭირო ხდება სინჯების აღება [[პალეობოტანიკა |პალეობოტანიკური]], [[დენდროქრონოლიგია |დენდროქრონოლიგიური]], პალეომაგნიტური, [[ქიმია |ქიმიური]] და სხვა ანალიზებისათვის. საქართველოში
არქეოლოგიური გათხრების ჩატარების უფლება აქვთ მხოლოდ სპეციალისტ არქეოლოგებს არქეოლოგიური გათხრების ჩატარების ნებართვის მიღების შემდეგ.
==არქეოლოგიური განძი==
[[ფაილი:Adad-Nirari stela.jpg|მინი|[[ადად-ნირარი I|ადად-ნირარის]] [[სტელა]], [[ერაყი]]ს ეროვნული მუზეუმი]]
არქეოლოგიური განძი ეწოდება რაიმე მიზეზით დამალულ, უპირატესად მიწაში დაფლულ ნივთებს, რომლებიც თავისი დროისათვის მატერიალურ ფასეულობას წარმოადგენდნენ, ჩვენთვის კი, უპირველეს ყოვლისა, ისტორიული წყაროს მნიშვნელობა აქვთ. განძს უმეტესად მოსალოდნელი საშიშროების წინ მალავდნენ. ზოგჯერ ხერხდება ზოგიერთი არქეოლოგიური განძის დაკავშირება წერილობითი წყაროებით ცნობილ ისტორიულ მოვლენებთან. მაგ., [[დმანისის განძი]]ს დაფლვა უკავშირდება [[მონღოლები |მონღოლთა]] მიერ ქ. [[დმანისი]]ს აღებას. უძველესი არქეოლოგიური განძი ახალი [[ქვის ხანა]]ს ([[ნეოლითი |ნეოლითს]]) განეკუთვნება.
Line 45 ⟶ 49:
==არქეოლოგიური ძეგლები==
[[ფაილი:Beit shean1.jpg|მინი|[[ბეთ-შეანი]], [[ისრაელი]]]]
არქეოლოგიური ძეგლები ეწოდება ადამიანის მიერ შექმნილ ნივთიერი კულტურის ძეგლებს, რომლებიც არქეოლოგიური კვლევების საგანს წარმოადგენენ. არქეოლოგიურ ძეგლს განეკუთვნება ყველაფერი, რასაც ადამიანის არსებობისა და მოქმედების კვალი ატყვია, მაგალითად, [[ნასახლარი |ნასახლარები]], [[ნასოფლარი |ნასოფლარები]], [[ნაქალაქარი |ნაქალაქარები]], [[სამარხი |სამარხები]], საყოფაცხოვრებო ნივთები, [[მონეტა |მონეტები]], [[სამკაული |სამკაულები]] და სხვ. არქეოლოგიური ძეგლები შესაძლოა მიწის ზემოთაც აღმოჩნდეს, მაგრამ უპირატესად ისინი მიწითაა დაფარული და მათ გამოსავლენად საჭიროა არქეოლოგიური გათხრების ჩატარება. არსებობს ასევე წყალქვეშმოქცეული არქეოლოგიური ძეგლებიც.
Line 51 ⟶ 56:
'''[[პალეოლითი|პალეოლითის ხანა]]'''
:[[აშელი|აშელის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[შელი|შელის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[მუსტიე|მუსტიეს]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]]
'''[[მეზოლითი|მეზოლითის ხანა]]'''
:[[ნატუფი|ნატუფის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[აზილი|აზილის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]]
'''[[ნეოლითი|ნეოლითის]] და [[ენეოლითი|ენეოლითის]] ხანა'''
:[[ჰასუნა|ჰასუნის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[ფაიუმი|ფაიუმის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[ელ-ობეიდი|ელ-ობეიდის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[იანშო|იანშაოს]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[მაიკოპი|მაიკოპის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[ანასეული|ანასეულის]] [[არქეოლოგიური კულტურა|კულტურა]] – [[წოფის კულტურა]] – [[შულავერი-შომუთეფეს კულტურა]]
'''[[ბრინჯაოს ხანა]]'''
:[[კრეტა-მიკენის კულტურა]] – [[ყობანის კულტურა]] – [[მტკვარ-არაქსის კულტურა]] -[[თრიალეთის კულტურა]]
'''[[რკინის ხანა]]'''
:[[სკვითების კულტურა]] – [[სარმატების კულტურა]]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
==ლიტერატურა==
* [[იულონ გაგოშიძე |ი. გაგოშიძე]], არქეოლოგია, [http://www.nbg.gov.ge/uploads/leqsikoni.pdf ნუმიზმატისა და ბონისტის განმარტებითი ლექსიკონი].
{{Refbegin}}
* {{Citation
| editor=Aldenderfer, M. S. & Maschner, H. D. G.
| year=1996
| title=Anthropology, Space, and Geographic Information Systems
| place=New York
| publisher=Oxford University Press
}}
* {{Citation
| author=Ascher, R.
| year=1961
| title=Analogy in archaeological interpretation
| periodical=Southwestern Journal of Anthropology
| volume=17
| issue=4
| pages=317–325
| jstor=3628943
}}
* {{Citation
| author=Ascher, R.
| year=1961
| title=Experimental Archeology
| periodical=American Anthropologist
| volume=63
| issue=4
| pages=793–816
| doi=10.1525/aa.1961.63.4.02a00070
}}
* {{Citation
| author=Billman, B. R. & Feinman, G.
| year=1999
| title=Settlement Pattern Studies in the Americas—Fifty Years Since Virú
| place=Washington DC
| publisher=Smithsonian Institution Press
}}
* {{Citation
| author=Binford, L.
| year=1962
| title=Archaeology as Anthropology
| periodical=American Antiquity
| volume=28
| issue=4
| pages=217–225
| doi=10.2307/278380
| jstor=278380
}}
* {{Citation
| author=Denning, K.
| year=2004
| title=The Storm of Progress' and Archaeology for an Online Public | periodical=Internet Archaeology | volume=15
| issue=
| pages=
}}
* {{Citation
| author=Ebrey, Patricia Buckley
| year=1999
| title=The Cambridge Illustrated History of China
| place=Cambridge
| publisher=Cambridge University Press
| isbn=0521435196
| oclc=223427870 33047244 59615754
}}
* {{Citation
| author=Flannery, K. V.
| year=1967
| title=Culture History v. Culture Process: A Debate in American archaeology
| periodical=Scientific American
| volume=217
| issue=
| pages=119–122
}}
* {{Citation
| author=Flannery, K. V.
| year=1982
| title=The Golden Marshalltown: A Parable for the Archaeology of the 1980s
| periodical=American Anthropologist
| volume=84
| issue=2
| pages=265–278
| doi=10.1525/aa.1982.84.2.02a00010
}}
* {{Citation
| author=Fraser, Julius Thomas and Francis C. Haber.
| year=1986
| title=Time, Science, and Society in China and the West
| place=Amherst
| publisher=University of Massachusetts Press
}}
* {{Citation
| author=Frison, G. C.
| year=1989
| title=Experimental Use of Clovis Weaponry and Tools on African Elephants
| periodical=American Antiquity
| volume=54
| issue=4
| pages=766–784
| doi=10.2307/280681
| jstor=280681
}}
* {{Citation
| author=Glascock, M. D., Neff, H., Stryker, K. S. & Johnson, T. N.
| year=1994
| title=Sourcing Archaeological Obsidian by an Abbreviated NAA Procedure
| periodical=Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry
| volume=180
| issue=
| pages=29–35
| doi=10.1007/BF02039899
}}
* {{Citation
| author=Gifford-Gonzalez, D. P., Damrosch, D. B., Damrosch, D. R., Pryor, J. & Thunen, R. L.
| year=1985
| title=The Third Dimension in Site Structure: An Experiment in Trampling and Vertical Dispersal
| periodical=American Antiquity
| volume=50
| issue=4
| pages=803–818
| doi=10.2307/280169
| jstor=280169
}}
* {{Citation
| author=Gladfelter, B. G.
| year=1977
| title=Geoarchaeology: The Geomorphologist and Archaeology
| periodical=American Antiquity
| volume=42
| issue=4
| pages=519–538
| doi=10.2307/278926
| jstor=278926
}}
* {{Citation
| doi=10.1080/00438243.1969.9979499
| author=Gould, R.
| year=1971a
| title=The Archaeologist as Ethnographer: A Case from the Western Desert of Australia
| periodical=World Archaeology
| volume=3
| issue=2
| pages=143–177
}}
* {{Citation
| author=Gould, R., Koster, D. A. & Sontz, A. H. L.
| year=1971b
| title=The Lithic Assemblage of the Western Desert Aborigines of Australia
| periodical=American Antiquity
| volume=36
| issue=2
| pages=149–169
| doi=10.2307/278668
| jstor=278668
}}
* {{Citation
| author=Gould, R. & Yellen, J.
| year=1987
| title=Man the Hunted: Determinants of Household Spacing in Desert and Tropical Foraging Societies
| periodical=Journal of Anthropological Archaeology
| volume=6
| issue=
| doi=10.1016/0278-4165(87)90017-1
| page=77
}}
*{{citation|title=Cultural Anthropology: The Human Challenge|first1=William A.|last= Haviland|first2= Harald E. L.|last2= Prins|first3=Bunny|last3= McBride|first4=Dana|last4= Walrath|publisher=Cengage Learning|year= 2010|edition=13th|isbn=0495810827}}
* {{Citation
| author=Hodder, I.
| year=1982
| title=Symbols in Action
| place=Cambridge
| publisher=Cambridge University Press
}}
* {{Citation
| author=Hodder, I.
| year=1985
| chapter=Post-Processual Archaeology
| editor=SCHIFFER, M. B.
| title=Advances in Archaeological Method and Theory
| place=New York
| publisher=Academic Press
}}
* {{Citation
| editor=Hodder, I.
| year=1987
| title=The Archaeology of Contextual Meaning
| place=New York
| publisher=Cambridge University Press
}}
* {{Citation
| author=Hodder, I.
| year=1990
| chapter=Style as Historical Quality
| editor=HASTORF, M. C. A. C.
| title=The Uses of Style in Archaeology
| place=Cambridge
| publisher=Cambridge University Press
}}
* {{Citation
| author=Hodder, I.
| year=1991
| title=Interpretive Archaeology and Its Role
| periodical=American Antiquity
| volume=56
| issue=1
| pages=7–18
| doi=10.2307/280968
| jstor=280968
}}
* {{Citation
| author=Hodder, I.
| year=1992
| title=Theory and Practice in Archaeology
| place=London
| publisher=Routeldge
}}
* {{Citation
| editor=Kuznar, L
| year=2001
| title=Ethnoarchaeology of Andean South America
| place=Ann Arbor
| publisher=International Monographs in Prehistory
}}
* {{Citation
| author=Miller, D. & Tilley, C.
| year=1984
| chapter=Ideology, Power and Prehistory: An Introduction
| editor=Miller, D. & Tilley, C.
| title=Ideology, Power, and Prehistory
| place=Cambridge
| publisher=Cambridge University Press
| isbn=0521255260
| oclc=241599209 9827625
}}
* {{Citation
| editor=Miller, D., Rowlands, M., Tilley, C.
| year=1989
| title=Dominion and Resistance
| place=New York
| publisher=Routledge
}}
* {{Citation
| author=Munson, C. A., Jones, M. M. & Fry, R. E.
| year=1995
| title=The GE Mound: An ARPA Case Study
| periodical=American Antiquity
| volume=60
| issue=1
| pages=131–159
| doi=10.2307/282080
| jstor=282080
}}
* {{Citation
| author=Ogundele, S. O.
| year=2005
| title=Ethnoarchaeology of Domestic Space and Spatial Behaviour Among the Tiv and Ungwai of Central Nigeria
| periodical=African Archaeological Review
| volume=22
| issue=
| pages=25–54
| doi=10.1007/s10437-005-3158-2
}}
* {{Citation
| author=Pauketat, T. R.
| year=2001
| title=Practice and History in Archaeology: An Emerging Paradigm
| periodical=Anthropological Theory
| volume=1
| issue=
| pages=73–98
| doi=10.1177/14634990122228638
}}
* {{Citation
| author=Redman, C. L.
| year=1974
| title=Archaeological Sampling Strategies
| place=Binghamton
| publisher=State University of New York at Binghamton
}}
* {{Citation
| author=Renfrew, C. & Bahn, P. G.
| year=1991
| title=Archaeology: Theories, Methods, and Practice
| place=London
| publisher=Thames and Hudson Ltd
| isbn=0500278679
| oclc=185808200 34521234
}}
* {{Citation
| author=Saraydar, S. & Shimada, I.
| year=1971
| title=A Quantitative Comparison of Efficiency Between A Stone Axe and A Steel Axe
| periodical=American Antiquity
| volume=36
| issue=2
| pages=216–217
| doi=10.2307/278680
| jstor=278680
}}
* {{Citation
| author=Saraydar, S. C. & Shimada, I.
| year=1973
| title=Experimental Archaeology: A New Outlook
| periodical=American Antiquity
| volume=38
| issue=3
| pages=344–350
| doi=10.2307/279722
| jstor=279722
}}
* {{Citation
| author=Sellet, F., Greaves, R. & Yu, P.-L.
| year=2006
| title=Archaeology and Ethnoarchaeology of Mobility
| place=Gainesville
| publisher=University Press of Florida
}}
* {{Citation
| author=Shanks, M. & Tilley, C.
| year=1987
| title=Reconstructing Archaeology
| place=New York
| publisher=Cambridge university Press
}}
* {{Citation
| author=Shanks, M. & Tilley, C.
| year=1988
| title=Social Theory and Archaeology
| place=Albuquerque
| publisher=University of New Mexico Press
| isbn=0745601847
| oclc=16465065 185783860
}}
* {{Citation
| author=Shanks, M.
| year=1991
| title=Some recent approaches to style and social reconstruction in classical archaeology
| periodical=Archaeological Review from Cambridge
| volume=10
| issue=
| pages=164–174
}}
* {{Citation
| author=Shanks, M.
| year=1993
| title=Style and the design of a perfume jar from an Archaic Greek city state
| periodical=Journal of European Archaeology
| volume=1
| issue=
| pages=77–106
}}
* {{Citation
| author=Sheets, P. D.
| year=1973
| title=The Pillage of Prehistory
| periodical=American Antiquity
| volume=38
| issue=3
| pages=317–320
| doi=10.2307/279718
| jstor=279718
}}
* {{Citation
| author=Shott, M. J. & Sillitoe, P.
| year=2005
| title=Use life and curation in New Guinea experimental used flakes
| periodical=Journal of Archaeological Science
| volume=32
| issue=5
| pages=653–663
| doi=10.1016/j.jas.2004.11.012
}}
* {{Citation
| author=Tassie, G. J., Owens, L.S.
| year=2010
| title=Standards of Archaeological Excavations: A Fieldguide to the Methology, Recording Techniques and Conventions
| place=London
| publisher=GHP
| isbn=978-1906137175
}}
* {{Citation
| author=Taylor, W. W.
| year=1948
| title=A Study of Archaeology
| place=Menasha
| publisher=American Anthropological Association
| isbn=0906367123
| oclc=9714935
}}
* {{Citation
| editor=Tilley, Christopher
| year=1993
| title=Interpretive Archaeology
| place=Oxford
| publisher=Berg
| isbn=0854968423
| oclc=185494001 26263158
}}
* {{Citation
| author=Trigger, B. G.
| year=1989
| title=A History of Archaeological Thought
| place=Cambridge
| publisher=Cambridge University Press
}}
* {{Citation
| author=Watters, M.R.
| year=1992
| title=Principles of Geoarchaeology: A North American Perspective
| place=Tucson
| publisher=The University of Arizona Press
}}
* {{Citation
| author=Watters, M.R.
| year=2000
| title=Alluvial stratigraphy and geoarchaeology in the American Southwest
| periodical=Geoarchaeology
| volume=15
| issue=6
| pages=537–557
| doi=10.1002/1520-6548(200008)15:6<537::AID-GEA5>3.0.CO;2-E
}}
* {{Citation
| author=Willey, G. R.
| year=1953
| title=Prehistoric Settlement Patterns in the Virú Valley, Perú
| place=Washington DC
}}
* {{Citation
| author=Willey, G.
| year=1968
| title=Settlement Archaeology
| place=Palo Alto
| publisher=National Press
}}
* {{Citation
| author=Wylie, A.
| year=1985
| chapter=The Reaction Against Analogy
| editor=Schiffer, Michael B.
| title=Advances in Archaeological Method and Theory
| place=Orlando, FL
| pages=63–111
| publisher=Academic Press
}}
* {{Citation
| doi=10.1080/00438243.1972.9979535
| author=Yellen, J. & Harpending, H.
| year=1972
| title=Hunter-Gatherer Populations and Archaeological Inference
| periodical=World Archaeology
| volume=4
| issue=2
| pages=244–253
}}
* {{Citation
| author=Yellen, J.
| year=1977
| title=Archaeological Approaches to the Present
| place=New York
| publisher=Academic Press
| isbn=0127703500
| oclc=2911020
}}
{{Refend}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
| |||