ვაკუუმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
r2.6.4) (ბოტის დამატება: simple:Vacuum
ბოტის დამატება: war:Bakyum; cosmetic changes
ხაზი 1:
[[სურათიფაილი:Kolbenluftpumpe hg.jpg|thumb|ვაკუუმის სადემონსტრაციო ტუმბო]]
 
ყოველდღიურ ცხოვრებაში '''ვაკუუმი''' არის რაიმე [[მოცულობა]] [[სივრცე]]ში რომელშიც (თითქმის) არ არის მატერია, იმ მნიშვნელობით, რომ [[წნევა]] ამ არეში გაცილებით ნაკლებია [[ატმოსფერული წნევა|ატმოსფერულ წნევაზე]].<ref name="chambers">{{cite book | first=Austin | last=Chambers | year=2004 | title=Modern Vacuum Physics | publisher=CRC Press | location=Boca Raton | isbn=0-8493-2438-6 | oclc=55000526}}</ref> ტერმინი მომდინარეობს ლათინური სიტყვიდან, რომელიც ''ცარიელს'' ნიშნავს. იმ შემთხვევაშიც კი, როდესაც საქმე არ ეხება [[ვაკუუმური მდგომარეობა|კვანტურ ვაკუუმს]], კლასიკური ''იდეალური ვაკუუმის'' ცნება, რომელიც გულისხმობს რომ აირის წნევა უნდა იყოს ნულის ტოლი, მხოლოდ აბსტრაქტული ცნებაა და რეალობაშ არასოდეს რეალიზდება.
 
[[ფიზიკა]]ში ხშირად განიხილავენ იდეალიზირებულ ექსპერიმენტებსა და მოვლენებს რომლებიც ხორციელდება იდეალურ ვაკუუმში, რომელსაც უბრალოდ ''ვაკუუმს'' ან ''ცარიელ სივცეს'' უწოდებენ. ასეთ შემთხვევაში რეალური (ლაბორატორიული) ვაკუუმის აღსანიშნავად გამოიყენება ტერმინი ''ნაწილობრივი ვაკუუმი''. ლათინუტი ტერმინი '''in vacuo''' ასევე აღნიშნავს რაიმე სხეულს გარემოში, რომელიც ამ სხეულის გარეშე იდეალური ვაკუუმი იქნებოდა.
 
 
[[Fileფაილი:Vacuum chamber-being opened by engineer.jpeg|thumb|300px|right|ვაკუუმური კამერა]]
 
ლაბორატორიული ან ტექნიკური ვაკუუმის ''ხარისხი'' განსაზღვრავს რამდენად ახლოა გარემო იდეალურ ვაკუუმთან. ხარისხი ძირითადად განისაზღვრება ნარჩენი გაზის წნევით, რომელიც უმეტესად იზომება [[ტორი_ტორი (ერთეული)|ტორებში]], მიუხედავად იმისა, რომ ეს უკანასკნელი [[SI სისტემა|SI სისტემის]] ერთეული არ არის. რაც უფრო დაბალია წნევა, მით მეტია ვაკუუმის ხარისხი.
 
[[ძველი საბერძნეთი]]დან მოყოლებული ვაკუუმი ხშირად იყო ფილოსოფიური განსჯისა და დებატების თემა. თუმცა მისი რეალური (ფიზიკური) შესწავლა არ არ მიმდინარეობდა 17 საუკუნემდე. [[ევანჯელისტა ტორიჩელი]] იყო პირველი მეცნიერი, რომელმაც შექმნა ლაბორატორიული ვაკუუმი [[1643]] წელს. მისი ცდების ძირითადი მიზანი იყო [[ატმოსფერული წნევა|ატმოსფერული წნევის]] შესწავლა. ტორიჩელიმ თავისი ვაკუუმი შესაქმნელად გრძელ მაღალ შუშის სინჯარაში ჩაასახა [[ვერცხლისწყლი]], ხოლო შემდეგ გადმოაბრუნა ეს ჭირჭელი და ჩადო იგი ფართე ჭურჭელში, რომელშიც აგრეთვე ვერცხლისწალი ესხა.<ref>''How to Make an Experimental Geissler Tube'', [[Popular Science]] monthly, February 1919, Unnumbered page, Scanned by Google Books: http://books.google.com/books?id=7igDAAAAMBAJ&pg=PT3</ref>
 
[[Fileფაილი:Baro 0.png|thumb|100px|left|ტორიჩელის მიერ დამზადებული ვერცხლისწყლის [[ბარომეტრი]], რომლის სინჯარაში (ზედა ნაწილი) პირველი ლაბორატორიული ვაკუუმი შეიქმნა.]]
 
ვაკუუმი გახდა ფასეული ინდუსტრიული იარაღი მე-20 საუკუნეში [[ნათურა|ვარვარების ნათურისა]] და [[ელექტრონული ლამპის]] გამოგონების შემდეგ.
 
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[თავისუფალი განარბენი]]
* [[ვაკუუმის ენერგია]]
 
== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია|2}}
 
ხაზი 89:
[[ur:فراغ]]
[[vi:Chân không]]
[[war:Bakyum]]
[[wo:Féex]]
[[yi:וואקיום]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ვაკუუმი“-დან