რუსეთის კონსტიტუციური კრიზისი (1993): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ბოტის შეცვლა: bg:Руска конституционна криза от 1992-1993 г.; cosmetic changes
ხაზი 1:
[[Imageფაილი:Boris Yeltsin 1993.jpg|thumb|right|[[ელცინი, ბორის|ბორის ელცინი]] [[რუსეთი|რუსეთის ფედერაციის]] პრეზიდენტი იყო კრიზისის პერიოდში.]]
'''რუსეთის 1993 წლის კონსტიტუციური კრიზისი''' [[21 სექტემბერი|21 სექტემბერს]] დაიწყო [[რუსეთი]]ს პრეზიდენტის [[ელცინი, ბორის|ბორის ელცინის]] მიერ ქვეყნის აღმასრულებელი მთავრობის (სახალხო დეპუტატთა კონგრესი და უზენაისი საბჭო) დათხოვნის გამო, რომელიც მის მიერ ძალაუფლების კონსოლიდაციასა და არაპოპულარულ [[ნეოლიბერალიზმი|ნეოლიბერალურ]] რეფორმებს ეწინააღმდეგებოდა. ელცინის 21 სექტემბერის განკარგულება წინააღმდეგობაში მოდიოდა იმ დროისთვის ძალაში არსებულ კონსტიტუციასთან. 15 ოქტომბერს, კრიზისის დასრულების შემდეგ, მისი ბრძანებით დაინიშნა [[რეფერენდუმი]] ახალ კონსტიტუციაზე.
 
კონგრესმა უარყო ელცინის განკარგულება მთავრობის დათხოვნის გამო და მისი [[იმპიჩმენტი]]ს საშუალებით პრეზიდენტობიდან დათხოვნას უყარა კენჭი. მისი მოწინააღმდეგე, ვიცე-პრეზიდენტი [[რუცკოი, ალექსანდრე|ალექსანდრე რუცკოი]], არსებული კონსტიტუციის თანახმად პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებლად დაინიშნა. 28 სექტემბერს ელცინის მთავრობის წინააღმდეგ საზოგადოებრივი პროტესტები დაიწყო [[მოსკოვი]]ს ქუჩებში, სადაც პირველი სისხლი დაიღვარა. არმია ელცინის კონტროლს ქვეშ დარჩა, რამაც განაპირობა კიდეც კრიზისის შედეგი. აღმასრულებელი მთავრობა რუსეთის პარლამენტის თეთრ სახლში ბარიკადებში მომწყვდეული აღმოჩნდა. მომდევნო კვირას, ანტი-ელცინის პტოტესტებმაც იწყო ზრდა, რაც 2 ოქტომბრისთვის მასობრივ სახალხო წინააღმდეგობაში გადაიზარდა. რუსეთი სამოქალაქო ომის მიჯნაზე აღმოჩნდა. ამ მომენტში უშიშროებისა და სამხედრო ელიტამ მხარი ელცინს დაუჭირა, იერიში მიიტანა პარლამენტზე სატანკო არტილერიის გამოყენებით, თითქმის დაანგრია რა შენობა და არჩეული კანონმდებლებისგან გაწმინდა იგი.
 
5 ოქტომბრისთვის ელცინის წინააღმდეგ შეიარაღებული წინააღმდეგობა ჩახშობილი იყო. ათ-დღიანი კონფლიქტი ყველაზე სისხლიანი ქუჩის ბრძოლა იყო მოსკოვში 1917 წლის [[ოქტომბრის რევოლუცია|ბოლშევიკთა რევოლუციის]] შემდეგ. მთავრობის ანგარიშით, კონფლიქტს შედეგად 187 ადამიანი მოკლული, ხოლო 437 კი დაჭრილი დარჩა (ურავლესობა კონგრესის მხარდამჭერები იყვნენ). ელცინი მისი განკარგულების ან ძალის გამოყენების გამო არასდროს გასამართლებულა.
 
{{რუსეთი}}
 
[[კატეგორია:რუსეთის ისტორია]]
[[კატეგორია:რუსეთის პოლიტიკა]]
[[კატეგორია:1993]]
 
[[bg:Руска конституционалнаконституционна криза от 1992-1993 годинаг.]]
[[de:Russische Verfassungskrise 1993]]
[[en:1993 Russian constitutional crisis]]
Line 17 ⟶ 18:
[[fi:Venäjän perustuslaillinen kriisi 1993]]
[[fr:Crise constitutionnelle russe]]
[[it:Russia post-comunista#La crisi costituzionale del 1993La_crisi_costituzionale_del_1993]]
[[ja:10月政変]]
[[nl:Russische constitutionele crisis van 1993]]