სადედოფლო სასახლე და პარკი

სადედოფლო (რუს. Цари́цыно) - სასახლისა და პარკის ანსამბლი მოსკოვის სამხრეთით; დაარსდა იმპერატრიცა ეკატერინე II- ის ბრძანებით 1776 წელს.

სადედოფლო
55°37′00″ ჩ. გ. 37°40′58″ ა. გ.
დაარსდა	1776
ქვეყანა	რუსეთი
მდებარეობა	Tsaritsyno District და Orekhovo-Borisovo Severnoye District
ოფიციალური საიტი	http://www.tsaritsyno-museum.ru/

სადედოფლო სასახლისა და პარკის ანსამბლი, რომლის ფართობია 100 ჰექტარზე მეტი, მდებარეობს მთიან რელიეფზე, რომელიც აღმოსავლეთიდან და სამხრეთიდან შემოსაზღვრულია ორი ღრმა ხევით, დასავლეთიდან - აუზებით, აღმოსავლეთიდან - სათბურების კომპლექსით.

სადედოფლო არის მე -18 საუკუნის ყველაზე დიდი ფსევდო-გოთური შენობა ევროპაში და ერთადერთი სასახლის კომპლექსი, რომელიც შექმნილია ამ სტილში. სასახლისა და პარკის ანსამბლის თავისებურებებმა დიდწილად განსაზღვრა ახალი მიმართულება რუსულ არქიტექტურაში: ყოფილი რუსეთის იმპერიის სხვადასხვა ნაწილში არის მე -18 საუკუნის ბოლოს და მე -19 საუკუნის დასაწყისის მრავალი შენობა, რომლებიც შეიქმნა მისი გავლენით.

სადედოფლოს ლანდშაფტური პარკი, რომელიც დაარსდა სასახლის კომპლექსთან ერთად, გახდა ერთ -ერთი პირველი ლანდშაფტური პარკი რუსეთში პეტერბურგის სასახლესა და პარკების ანსამბლებთან ერთად.

ისტორია

1775 წლის გაზაფხულზე იმპერატრიცა ეკატერინე II, რომელიც კოლომენსკოიდან შავი ტალახის ტერიტორიაზე გადიოდა, მოიციბლა ამ ადგილების სილამაზით და მაშინვე იყიდა პრინც სერგეი დიმიტრიევიჩ კანტემირისგან. იმპერატრიცამ გადაიხადა 25,000 რუბლი ქონებისათვის, იმისდა მიუხედავად, რომ პრინცი მზად იყო ის გაეყიდა 20,000 -ად.

1775 წლის ივნისში, ეკატერინე მეორისთვის და მისი რჩეული კანტემიროვის სამკვიდროს მთავარი სახლის მახლობლად, ორ კვირაში აშენდა ექვსი ხის პატარა სასახლე (არქიტექტორი პიოტრ პლიუსკოვი) და რამდენიმე დროებითი ოფისისა და პარკის შენობა.

ზაფხულის ერთ დღეს ეკატერინე წავიდა ახალი შენაძენის დეტალურ შემოწმებაზე. პრინცმა პოტიომკინმა, რომელიც იმპერატორს შეხვდა სამკვიდროში, ბევრი ძალისხმევა გაიღო ისე, რომ მან მოახდინა ყველაზე ხელსაყრელი შთაბეჭდილება ახალ ბედიაზე. თვალწარმტაცი აუზები აღჭურვილი იყო დოკებით, ნავები მიცურავდნენ; პარკის სიღრმეში აშენდა ქოხი, რომელშიც იმპერატორს შუადღის ჩაი მიართვეს. პასტორალური სულისკვეთებით მოეწყო "თივის სადღესასწაულო დღესასწაული": გლეხი გოგონები ნათელ სარაფნებში ცეკვავდნენ ცეკვებს, ახალგაზრდები ეჯიბრებოდნენ გაბედულობასა და მოხერხებულობაში; მაღალი, სპეციალურად შერჩეული მოლდოველი სათიბები კოსოვოროტკაში წითელი ბუდეებით, კაშკაშა ფარებით ფარშევანგის ბუმბულით, სიმღერების ხმაზე ბალახს თიშავდნენ, ქალები და გოგოები კი თივას ასხამდნენ. რაღაც მომენტში პრინცმა პოტიომკინმა აიღო თაღლი და დადგა სათიბი მწკრივში, რათა გამოეჩინა თავისი მოხერხებულობა და უნარი. საღამოს გრანდიოზული ფეიერვერკი მოეწყო აუზებზე. ეკატერინა ძალიან კმაყოფილი იყო.

1775 წლის ზაფხული, იმპერატრიცამ და მისმა საიდუმლო მეუღლემ, რომლებიც ერთი წლით ადრე დაქორწინდნენ, სადედოფლოში გაატარეს. აქ ტარდებოდა არა მხოლოდ სასამართლო გასართობი, არამედ სახელმწიფო საბჭოს სხდომებიც [3]. დერჟავინის მოგონებების თანახმად, 1775 წლის 6 (19) აგვისტოს, უფლის ფერისცვალების დღეს, სადედოფლოში გაიმართა საზეიმო მიღება პრეობრაჟენსკის პოლკის შტაბის და მთავარი ოფიცრების პატივსაცემად, რომელთაგან ეკატერინე II იყო პოლკოვნიკი.

იმპერატრიცას მიერ სადედოფლოს შესყიდვა და მისი შემდგომი ბედი უკავშირდება კუჭუკ-კაინარძიის მშვიდობის წლისთავს, რომელიც დასრულდა რუსეთ-თურქეთის ომის 1768-1774 წლებში. 1775 წლის 10 ივლისს (21), ხოდინსკოიის ველზე გრანდიოზული დღესასწაულები გაიხსნა. ხოდინსკოიეს ველი იყო შავი ზღვის ალეგორია; ველზე შეიქმნა პავილიონები, რომლებსაც იმპერატრიცა ასახელებდა ციხესიმაგრეების სახელებს - სამხედრო ბრძოლების ადგილებს, გასართობ ობიექტებს ასახავდა დაპყრობილი ქალაქები. ს.მ. ლიუბეცკი, მე –19 საუკუნის სადედოფლოს მკვლევარი, აღწერს დღესასწაულს ასე:

"ხოდინსკოიეს ველმა წარმოადგინა ბრწყინვალე პანორამა: მასზე აღმართული იყო შენობების დიდი ნაწილი, რომელიც შეადგენდა მთელ დროებით ქალაქს. თითოეული შენობა, რომელიც გამოირჩევა თავისი ფერით, თურქული სტილით, მინარეთებით, კიოსკებით, საგუშაგო კოშკებით, ჰგავდა ციხესიმაგრეს, კუნძულს, ურდოს და გემს. მათ ერქვათ აზოვი, ტაგანროგი, ქერჩი, იენიკალე" და ა.შ

სამეფო აუზი

ზემო სამეფო აუზი ითვლება ყველაზე ლამაზად სადედოფლო სასახლისა და პარკის კასკადში. მისი ფართობია დაახლოებით 10 ჰექტარი, ხოლო მაქსიმალური სიღრმე 2 მეტრამდე აღწევს; აუზი წარმოიქმნება გოროდნია (გოროდენკა), იაზვენკა და ჩერეპიშკა (ჩერეპიშენკა) მდინარეების კაშხლებით. მცირე სასახლე და ოპერის თეატრი (პატარა სასახლიდან აუზამდე, პანდუსის კიბე, რომელიც არ შემორჩა) გადაჰყურებს მას; ლანდშაფტის პარკის ყველა პავილიონი მისკენ არის ორიენტირებული. ასევე აღსანიშნავია ხელოვნური კუნძულები.

ზემო სამეფო აუზი

ზემო სამეფო აუზი

ლიტერატურა

• Згура В. Проблемы и памятники, связанные с Баженовым. — М., 1929.
• Снегирёв В. Л. Знаменитый зодчий В. И. Баженов. — М., 1950.
• Михайлов А. И. Баженов. — М., 1951.
• Виноградов Н. Д., Земсков Б. С. Царицыно // Подмосковье. — М., 1956.
• Власюк А., Каплун А., Кипарисова А. М. Казаков. — М., 1957.
• Сергеев И. Н. Царицыно. Суханово: Люди, события, факты. — М.: Голос, 1998. — ISBN 5-7117-0304-8.
• Сергеев И. Н. Царицыно / Художник А. Зубченко. — М.: Голос-Пресс, 2008. — 544, [64] с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-7117-0511-6.
• Василий Иванович Баженов: Письма. Пояснения к проектам. Свидетельства современников. Биографические документы / Сост. Ю. Я. Герчук. — М.: Искусство, 2001. — (Мир художника). — ISBN 5-85200-325-5.

რესურსები ინტერნეტში

• Государственный музей-заповедник «Царицыно». დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-09-24. ციტირების თარიღი: 2021-09-22. — официальный сайт
• Царицыно, история и фотографии
• «Царицыно» — История парка и усадьбы. Описание памятников. Фото
• Музеи России: Историко-архитектурный и ландшафтный музей-заповедник «Царицыно»
• Природно-исторический парк «Царицыно» — рассказ о Царицынском заповеднике в ЮАО г. Москвы.
• Природно-исторический парк-заповедник «Царицыно». დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-09-28.
• Фото парка «Царицыно» и Москвы დაარქივებული 2019-01-26 საიტზე Wayback Machine.
• Сергеев И. Н. Царицынские мельницы XVIII века