როზ რაპონდა (ფრანგ. Rose Raponda; დ. 1963 ან 1964) — გაბონელი პოლიტიკოსი, გაბონის ვიცე-პრეზიდენტი 2023 წლის 9 იანვრიდან 30 აგვისტომდე. პირველი ქალი ამ თანამდებობაზე.[1][2][3] გაბონის პრემიერ-მინისტრი 2020 წლის 16 ივლისიდან 2023 წლის 9 იანვრამდე. ქვეყნის პირველი ქალი პრემიერ-მინისტრი[4], მანამდე იგი იყო ლიბრევილის მერი, ხოლო შემდეგ ქვეყნის თავდაცვის მინისტრი 2019-2020 წლებში.

როზ რაპონდა
როზ რაპონდა
გაბონის ვიცე-პრეზიდენტი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
9 იანვარი, 2023 – 30 აგვისტო, 2023
პრეზიდენტი  ალი ბონგო ონდიმბა
წინამორბედიპიერ-კლავერ მუსავუ

გაბონის პრემიერ-მინისტრი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
16 ივლისი, 2020 – 9 იანვარი, 2023
პრეზიდენტიალი ბონგო ონდიმბა
წინამორბედიჟულიენ ნკოგე ბეკალე
მემკვიდრეალენ-კლოდ ბილი-ბი-ნზე

გაბონის თავდაცვის მინისტრი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
12 თებერვალი, 2019 – 16 ივლისი, 2020
წინამორბედიეტიენ მასარ კაბინდა მაკაგა

თანამდებობაზე ყოფნის დრო
26 იანვარი, 2014 – 12 თებერვალი, 2019

დაბადებული30 ივნისი, 1963
პოლიტიკური პარტიაგაბონის დემოკრატიული პარტია
პროფესიაეკონომისტი

ბიოგრაფია რედაქტირება

როზ რაპონდა დაიბადა 1963 ან 1964 წელს[5]. ბანტუს წარმომადგენელი მპონგვეს ეთნიკური ჯგუფის წევრი[6]. მან დაასრულა გაბონის ეკონომიკისა და ფინანსების ინსტიტუტი და აქვს ხარისხი ეკონომიკასა და სახალხო ფინანსებში[7].

კარიერა რედაქტირება

როზ რაპონდა მუშაობდა გაბონის საბინაო ბანკის გენერალური დირექტორის მოადგილედ და შემდეგ გენერალურ დირექტორად[7]. იგი მუშაობდა ფინანსთა მინისტრად 2012 წლის თებერვლიდან 2014 წლის იანვრამდე[7][8]. დედაქალაქის მერად აირჩიეს 2014 წლის 26 სექტემბერს და წარმოადგენდა გაბონის დემოკრატიულ პარტიას[6]. იგი 1959 წლიდან პირველი ქალია, რომელსაც ეს თანამდებობა ეკავა[5][9]. იგი ასევე გახდა აფრიკის გაერთიანებული ქალაქებისა და ადგილობრივი მმართველობების პრეზიდენტი[10].

2019 წლის 12 თებერვალს, იანვრის წარუმატებელი სამხედრო გადატრიალების შემდეგ როზ რაპონდა ქვეყნის პრეზიდენტმა ალი ბონგო ონდიმბამ დანიშნა ქვეყნის თავდაცვის მინისტრად[9][11][12]. რაპონდამ შეცვალა ეტიენ მასარ კაბინდა მაკაგა, ბონგოს ოჯახის წევრი, რომელსაც თანამდებობა ეკავა 2016 წლიდან[13]. 2020 წლის 16 ივლისს იგი დანიშნეს პრემიერ-მინისტრად, მას შემდეგ რაც წინამორბედი ჟულიენ ნკოგე ბეკალე გადადგა[5]. როზ რაპონდა ქვეყნის ისტორიაში პირველი ქალი პრემიერ-მინისტრი გახდა. იგი ონდიმბას მეოთხე კაბინეტს ხელმძღვანელობს[14].

სქოლიო რედაქტირება

  1. „Gabon names vice-president and new prime minister“. Reuters. 9 January 2023. ციტირების თარიღი: 10 January 2023.
  2. Gabon: Rose Christian Ossouka Raponda named first-ever female VP (9 January 2023). ციტირების თარიღი: 10 January 2023
  3. Gabon Names Vice-President and New Prime Minister (9 January 2023). ციტირების თარიღი: 10 January 2023
  4. Mouega, Mondjo. (16 July 2020) Gabon: Rose Christiane Ossouka Raponda nommée Premier ministre French. Gabon Media Time. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 ივლისი 2020. ციტირების თარიღი: 16 July 2020..
  5. 5.0 5.1 5.2 Gabon appoints first woman prime minister amid government shakeup (July 16, 2020). ციტირების თარიღი: July 16, 2020.
  6. 6.0 6.1 Dougueli, Georges. (21 January 2014) Gabon : Rose Christiane Ossouka Raponda, le nouveau visage de Libreville French. Jeune Afrique. ციტირების თარიღი: 14 July 2019.
  7. 7.0 7.1 7.2 Gras, Romain. (12 February 2019) Gabon : Rose Christiane Ossouka Raponda, de la mairie de Librevelle au ministère de la Défense French. Jeune Afrique. ციტირების თარიღი: 14 July 2019.
  8. Gabon: Mrs Rose Christiane Ossouka Raponda elected Mayor of Libreville. All Africa (27 January 2014). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 12 სექტემბერი 2015. ციტირების თარიღი: 14 July 2019.
  9. 9.0 9.1 Rose Christiane Ossouka Raponda in uncharted territory. Africa Intelligence (13 February 2019). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 ივლისი 2019. ციტირების თარიღი: 14 July 2019.
  10. Meetings of the Statutory Bodies for United Cities and Local Governments of Africa (UCLG Africa) & International Conference: African Cities: Engines of Sustainable Development - Cairo, Hotel Conrad, June 17-20, 2019. Africa News (27 June 2019). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 ივლისი 2019. ციტირების თარიღი: 14 July 2019.
  11. Ndungidi, Patrick. (30 January 2019) Gabon: Rose Christiane Ossouka Raponda nommée ministre de la défense French. African Shapers. ციტირების თარიღი: 14 July 2019.
  12. Solo,mon, Salem. (24 February 2019) African Women Surmount Obstacles to Redefine Their Countries’ Militaries. VOA News. ციტირების თარიღი: 14 July 2019.
  13. Gabon cabinet reshuffle. Africa News (31 January 2019). ციტირების თარიღი: 14 July 2019.
  14. Eric Mbog Batassi. (July 16, 2020) Gabon Names First Woman as Prime Minister in Cabinet Reshuffle. ციტირების თარიღი: July 16, 2020.