ჟან-ბატისტ კოლბერი
ჟან-ბატისტ კოლბერი (ფრანგ. Jean-Baptiste Colbert; დ. 29 აგვისტო, 1619, რეიმსი — გ. 6 სექტემბერი, 1683, პარიზი) — ფრანგი სახელმწიფო მოღვაწე, რომელსაც ეკავა ფინანსთა ინტენდანტის (ფინანსთა მინისტრი) პოსტი 1665–1683 წლებში, მეფე ლუი XIV-ის მმართველობის პერიოდში. კოლბერმა მნიშვნელოვნად განაპირობა ლუი XIV-ის რეფორმების წარმატება.
ჟან-ბატისტ კოლბერი | |
---|---|
Jean-Baptiste Colbert | |
საფრანგეთის ფინანსთა ინტენდანტი | |
მმართ. დასაწყისი: | 1665 |
მმართ. დასასრული: | 1683 |
წინამორბედი: | ფუკე |
პირადი ცხოვრება | |
დაბ. თარიღი: | 29 აგვისტო, 1619 |
დაბ. ადგილი: | რეიმსი, საფრანგეთი |
გარდ. თარიღი: | 6 სექტემბერი, 1683 |
გარდ. ადგილი: | პარიზი, საფრანგეთი |
მეუღლე: | მარი შარონი |
ჟან-ბატისტ კოლბერი დაიბადა 1619 წლის 29 აგვისტოს, საფრანგეთის ქალაქ რეიმსში. მის კარიერულ წინსვლაში მნიშვნელოვანი როლი შეიტანა კარდინალმა მაზარინიმ, რომელიც მუდმივად უწევდა მას რეკომენდაციას ახალგაზრდა ლუისთან. კოლბერს სძულდა მისი წინამორბედი ფინანსთა ინტენდანტი ფუკე და მნიშვნელოვანი როლი შეიტანა მის დაკავებასა და ციხეში გაგზავნაში. სწორედ ფუკეს ნაცვლად დაინიშნა ის ფინანსთა ინტენდანტის თანამდებობაზე, 1665 წელს.
საკუთარი მმართველობის პერიოდში კოლბერმა არაერთი მნიშვნელოვანი რეფორმა გაატარა: შექმნა საგანგებო-სასამართლო პალატა, აიკრძალა ნედლეულის გატანა, დაარსდა მონოპოლიური სავაჭრო კომპანიები, პარლამენტს შეეკვეცა უფლებები და ა.შ. ჟან-ბატისტ კოლბერი იყო საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის დაარსების იდეის ავტორი. აგრეთვე, კოლბერმა დააარსა მხატვრობისა და ქანდაკების აკადემია, შემოიღო ახალი სამოქალაქო კოდექსი. მიუხედავად ყველაფრისა, მან ვერ შეძლო ქვეყანაში არსებული საგადასახადო სისტემის გაუმჯობესება.
კოლბერი მეფეს უზრუნველყოფდა უზარმაზარი თანხებით, რომელიც საჭირო იყო ომების საწარმოებლად და ვერსალის სასახლის ასაშენებლად. გარდაიცვალა 1683 წლის 6 სექტემბერს პარიზში.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Ames, Glenn J. Colbert, Mercantilism, and the French Quest for Asian Trade (1996)
- Clément, Jean-Pierre. Vie de Colbert, (Paris, 1846) Etext
- Gordault, Colbert, ministre de Louis XIV, (Tours, 1885)
- Lavisse, Histoire de France, volume vii, part i, (Tours, 1905)
- Sargent, Economic Policy of Colbert, (London, 1899), which contains a bibliography of works relating to Colbert and his time.
- Tellier, Luc-Normand, Face aux Colbert : les Le Tellier, Vauban, Turgot ... et l'avènement du libéralisme, Presses de l'Université du Québec, 1987, 816 pages.
- Soll, Jacob The Information Master: Jean-Baptiste Colbert's Secret State Intelligence System; (University of Michigan Press 2009).