ოქსიტოცინი
ოქსიტოცინი (Oxt ან OT) — პეპტიდური ჰორმონი და ნეიროპეპტიდი, რომელიც ჩვეულებრივ ჰიპოთალამუსში წარმოიქმნება და გამოიყოფა უკანა ჰიპოფიზის მიერ.[1] როლს ასრულებს სოციალურ კავშირში, რეპროდუქციაში, მშობიარობასა და მშობიარობის შემდგომ პერიოდში.[2][3][4][5] ოქსიტოცინი გამოიყოფა სისხლში, როგორც ჰორმონი სექსუალური აქტივობის საპასუხოდ და მშობიარობის დროს.[6][7] ის ასევე ხელმისაწვდომია ფარმაცევტული ფორმით. ორივე ფორმით, ოქსიტოცინი ასტიმულირებს საშვილოსნოს შეკუმშვას, რათა დააჩქაროს მშობიარობის პროცესი. მისი ბუნებრივი ფორმით, ის ასევე თამაშობს როლს ბავშვთან კავშირში და რძის წარმოებაში.[7][8] ოქსიტოცინის წარმოება და სეკრეცია კონტროლდება დადებითი უკუკავშირის მექანიზმით, სადაც მისი საწყისი გამოყოფა ასტიმულირებს შემდგომი ოქსიტოცინის გამომუშავებას და გამოყოფას, მაგალითად, როდესაც ოქსიტოცინი გამოიყოფა საშვილოსნოს შეკუმშვის დროს მშობიარობის დასაწყისში, ეს ასტიმულირებს მეტი ოქსიტოცინის წარმოებას და გამოყოფას და ზრდის შეკუმშვის ინტენსივობას და სიხშირეს. მსგავსი პროცესი მიმდინარეობს ლაქტაციის პერიოდში და სექსუალური აქტივობის დროს.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ (2015) Gray's Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice, 41, Elsevier Health Sciences, გვ. 358. ISBN 978-0-7020-6851-5.
- ↑ Audunsdottir K, Quintana DS (2022-01-25). „Oxytocin’s dynamic role across the lifespan“. Aging Brain (ინგლისური): 100028. doi:10.1016/j.nbas.2021.100028. ISSN 2589-9589.
- ↑ Leng G, Leng RI (November 2021). „Oxytocin: A citation network analysis of 10 000 papers“. Journal of Neuroendocrinology. 33 (11): e13014. doi:10.1111/jne.13014. PMID 34328668.
- ↑ Francis DD, Young LJ, Meaney MJ, Insel TR (May 2002). „Naturally occurring differences in maternal care are associated with the expression of oxytocin and vasopressin (V1a) receptors: gender differences“. Journal of Neuroendocrinology. 14 (5): 349–53. doi:10.1046/j.0007-1331.2002.00776.x. PMID 12000539.
- ↑ Gainer H, Fields RL, House SB (October 2001). „Vasopressin gene expression: experimental models and strategies“. Experimental Neurology. 171 (2): 190–9. doi:10.1006/exnr.2001.7769. PMID 11573971.
- ↑ Oxytocin. Encyclopædia Britannica.
- ↑ 7.0 7.1 (2012) Human Biology, 7th, Sudbury, MA: Jones & Bartlett Learning, გვ. 262. ISBN 978-0-7637-8345-7.
- ↑ (2010) Human Evolutionary Biology. Cambridge University Press, გვ. 282. ISBN 978-1-139-78900-4.