ნიზამი განჯევის სახელობის ლიტერატურის ინსტიტუტი
ნიზამი განჯევის სახელობის ლიტერატურის ინსტიტუტი (აზერ. Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu) — სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტი აზერბაიჯანში. აზერბაიჯანის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის სისტემაში არსებული აზერბაიჯანული კვლევების ერთ-ერთი წამყვანი ცენტრი.
| ნიზამი განჯევის ლიტერატურის ინსტიტუტი | |
|---|---|
| აზერ. Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu | |
 | |
| შეიქმნა | 1932 |
| სტატუსი | მოქმედი |
| ტიპი | სახელმწიფო |
| მდებარეობა | აზერბაიჯანი, ბაქო |
| ქვეყანა | აზერბაიჯანი |
| http://www.science.gov.az/institutes/31 | |
ისტორია
რედაქტირებასსრკ-ის მეცნიერებათა აკადემიის ამიერკავკასიის ფილიალის აზერბაიჯანის ფილიალში შეიქმნა ლიტერატურის სექტორი ალი ნაზიმ მაჰმუდზადეს ხელმძღვანელობით. 1935 წლის 25 ოქტომბერს, სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის აზერბაიჯანული ფილიალის შექმნის შემდეგ, ამ აკადემიური ინსტიტუტის ფარგლებში ენისა და ლიტერატურის დამოუკიდებელი ინსტიტუტი შეიქმნა.
1939 წლის შემდეგ დაწესებულება ისტორიის, ენისა და ლიტერატურის ინსტიტუტივით ფუნქციონირებდა. სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის აზერბაიჯანის ფილიალის 1939 წლის 2 იანვრის გადაწყვეტილებით, ისტორიის, ენისა და ლიტერატურის ინსტიტუტის ბაზაზე შეიქმნა ორი სამეცნიერო დაწესებულება: ნიზამი განჯავის სახელობის ლიტერატურისა და ენის ინსტიტუტი და ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტი.
1938 წლის 8 სექტემბერს აზერბაიჯანის სსრ სახალხო კომისართა საბჭოს გადაწყვეტილებით ენისა და ლიტერატურის ინსტიტუტს პოეტ ნიზამი განჯევის სახელი ეწოდა.
ინსტიტუტის საქმიანობის სფეროში შედის ფოლკლორის ისტორიისა და თეორიის შესწავლა, ფოლკლორული ნიმუშებისა და კრებულების გამოცემა, აზერბაიჯანული ლიტერატურის განვითარების ისტორიული ეტაპების, უძველესი პერიოდიდან დღემდე არსებული ნიმუშების შესწავლა. დაწესებულება ასევე მუშაობს ლიტერატურულ-თეორიულ საკითხებზე, ლიტერატურულ კავშირებზე, ლიტერატურული პროცესების ანალიზსა და აზერბაიჯანული ლიტერატურის საერთაშორისო ასპარეზზე წარმოჩენაზე. გარდა ამისა, საერთო თურქულენოვან ხალხთა ლიტერატურულ ძეგლებს, თანამედროვე და კლასიკური მხატვრული მემკვიდრეობის გამოცემებს მნიშვნელოვან ყურადღებას აქცევს.
ინსტიტუტი წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან სამეცნიერო ცენტრს, რომელსაც მდიდარი ისტორია, მტკიცე სამეცნიერო ტრადიციები და ცნობილი მეცნიერები ამკობენ.
აზერბაიჯანში სამეცნიერო დაწესებულებების ჩამოყალიბება დაიწყო 1932 წლის 29 დეკემბერს, როდესაც სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის ამიერკავკასიის ფილიალის ფარგლებში აზერბაიჯანული ფილიალი შეიქმნა. ამ მოვლენის შემდეგ, აზერბაიჯანის სახელმწიფო კვლევითი ინსტიტუტის ყველა უფლებამოსილება გადაეცა ახლად ორგანიზებულ აკადემიურ დაწესებულებას, რაც მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო ქვეყნის სამეცნიერო განვითარების გზაზე.
ინსტიტუტის საქმიანობას კოორდინირებენ საერთაშორისო ურთიერთობების, სამეცნიერო გამოცემებისა და პროგნოზირების, საზოგადოებასთან ურთიერთობისა და განათლების განყოფილებები.
2015 წლის 4 თებერვლიდან ინსტიტუტში ფუნქციონირებს ჩინეთის შემსწავლელი ცენტრი, კორეული ცენტრი 2015 წლის 9 თებერვლიდან და 2018 წლის 29 ივნისიდან ალიშერ ნავოის სახელობის ლიტერატურული ცენტრი.
2014 წლიდან ნიზამი განჯავის ლიტერატურის ინსტიტუტის თანამშრომლების სამეცნიერო შრომების ბიბლიოგრაფიული ინდექსები რეგულარულად ქვეყნდება წიგნების სახით[1].
2020 წლის ოქტომბერში ინსტიტუტმა გამოსცა მონოგრაფია „ხანიმანა ალიბეილის ხელწერა საბავშვო ლიტერატურაში“ აზერბაიჯანელი პოეტისა და დრამატურგის ხანიმანა ალიბეილის შემოქმედების შესახებ[2].
მმართველობის სტრუქტურა
რედაქტირება- გენერალური დირექტორი: აკადემიკოსი ისა ჰაბიბბეილი
- აღმასრულებელი დირექტორი: ფილოსოფიის დოქტორი ფილოლოგიაში, ასოცირებული პროფესორი მეჰმან ჰასანლი
- აკადემიური მდივანი: ფილოსოფიის დოქტორი ფილოლოგიაში, ასოცირებული პროფესორი აიგუნ ბაღირლი
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşlarının 2020-ci ildə nəşr edilmiş elmi əsərləri: biblioqrafik göstərici. Bakı: Elm və təhsil. 2021. səh. 465
- ↑ Вышла в свет книга «Подпись Ханыманы Алибейли в детской литературе»