კოძიკი
კოძიკი ან ფურუკოტოფუმი, ასევე შეიძლება კოჯიკი (იაპონ. 古事記 （こじき、ふることふみ）) — ძველიაპონური ლიტერატურის უდიდესი ძეგლი, ერთ-ერთი პირველი ნაწერ ძეგლთა შორის, სინტოური სამწიგნის წმინდა წიგნი. გარდა კოძიკისა, სამ წიგნში შედის „ნიჰონგი“ – „იაპონიის ანალები“ (რომელიც დაიწვა 645 წლის ხანძრისას) და კუძიკი – „წარსულის დღეების ჩანაწერები“.[1]
რთულია ამ ნაწარმოების ჟანრის განსაზღვრა. ამ მხრივ ნაწარმოები არის ძველი ლიტერატურის რელიგიური სინკრეტიზმის საუკეთესო მაგალითი. კოძიკი არის მითებისა და ლეგენდების კრებული, ძველი სიმღერების კრებულია და ისტორიული ქრონიკა. წინასიტყვაობის თანახმად, იაპონელმა მთხრობელმა ჰიედა-ნო-არემ ახსნა, ხოლო ჩაწერა ტახტთან დაახლოებულმა პირმა ო-ნო იასუმარომ. წინასიტყვაობის თანახმად, ამ ორმა იაპონელმა ჩაწერა საკუთარი ერის გმირული და მითოლოგიური ეპოსი. კოძიკის დამუშავება დასრულდა 712 წელს, დედოფალ ჰემეის მმართველობის დროს.[1]
ჩვენამდე არ არის მიღწეული კოძიკის ორიგინალი. უძველეს და ყველაზე სრულად შენახულ ვარიანტად ითვლება ე.წ. „სიმპუკუძის წიგნი“, რომელმაც სახელი ქალაქ ნაგოიაში მდებარე სიმპუკუძის ტაძრის პატივსაცემად მიიღო. ბერ კენიუს მიერ ამ ვარიანტის შექმნა თარიღდება 1371—1372 წლებით.[1]
„კოძიკი“ შედგება სამი ნაწილისგან. პირველი ნაწილი შეიცავს მითების ციკლსა და მასთან დაკავშირებულ ლექსებს – ეს ნაწილი იწყება მსოფლიოს კოსმოგონიურად შექმნის მითისგან, დედამიწის შექმნით, ხოლო მთავრდება ღვთაებებისა და გმირების საქმეების მოთხრობით. აქვე მოთხრობილია იაპონიის პირველი იმპერატორის – ძიმუს წარმოშობისა და იაპონიის დაარსების შესახებ.[1]
„კოძიკის“ მეორე ნაწილი საინტერესოა უპირველეს ყოვლისა ფოლკლორული მასალებით, მითები თანდათან გადადიან ლეგენდარულ, ხოლო შემდეგ რეალურ ისტორიაში – კამუიამატო ივარე-ჰოკის ლაშქრობით დაწყებული და დამთავრებული V საუკუნის იაპონელი ბელადის – ჰომუდა ვაკეს მმართველობის აღწერით.[1]
მესამე ნაწილში მოთხრობილია მმართველი დინასტიის შესახებ და რამდენიმე სხვა ისტორიული მოვლენა, 628 წლამდე.[1]
მითების სიუჟეტები, რომლებიც მოცემულია პირველ ნაწილში, ხდება მაღალი ცის ველზე – ღმერთების სამფლობელოში, სიბნელის ქვეყანაში – ქვესკნელში და ლერწმის ველზე – დედამიწაზე. ცენტრალურად ითვლება მითი ქალღმერთ ამატერასუს დაბადებასა და მისი გაქცევა ცის გამოქვაბულში. ფართოდ ცნობილია ასევე „იამატოტაკერუს“ მოთხრობები ცნობილ იპონელ გმირზე და მეომარზე.[1]
სქოლიო
რედაქტირებალიტერატურა
რედაქტირება- Bently, John R. The Authenticity of Sendai Kuji Hongi: A New Examination of Texts, With a Translation And Commentary. ISBN 90-04-15225-3
- Brownlee, John S. (1997) Japanese historians and the national myths, 1600-1945: The Age of the Gods and Emperor Jimmu. Vancouver: University of British Columbia Press. ISBN 0-7748-0644-3 ტოკიო: ტოკიოს უნივერსიტეტის სტამბა. ISBN 4-13-027031-1
- Brownlee, John S. (1991). Political Thought in Japanese Historical Writing: From Kojiki (712) to Tokushi Yoron (1712). Waterloo, Ontario: Wilfrid Laurier University Press. ISBN 0-88920-997-9
- Chamberlain, Basil Hall. (1919). The Kojiki.
- Nihon Koten Bungaku Daijiten Henshū Iinkai (1986). Nihon Koten Bungaku Daijiten (Japanese). Iwanami Shoten. ISBN 4-00-080067-1.
- Ono, Motonori Shinto: The Kami Way
- Philippi, Donald L. Philippi. (1977) Kojiki. ტოკიო: ტოკიოს უნივერსიტეტის სტამბა. 10-ISBN 0-86008-320-9
- Starrs, Roy (2005). "The Kojiki as Japan's National Narrative", in Asian Futures, Asian Traditions, edited by Edwina Palmer. Folkestone, Kent: Global Oriental, ISBN 1-901903-16-8
- Yamaguchi, Yoshinori; Takamitsu Kōnoshi (1997). Nihon Koten Bungaku Zenshū: Kojiki. ტოკიო: Shogakukan. ISBN 4-09-658001-5.