კიოტოს ოქმი
კიოტოს ოქმი ან კიოტოს პროტოკოლი — გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის კლიმატის ცვლილების ჩარჩო–კონვენციის (UNFCCC) ფარგლებში დადებულ დამატებით საერთაშორისო შეთანხმება.
კონვენციისგან განსხვავებით კიოტოს ოქმი ქვეყნებისთვის სათბურის აირების ატმოსფეროში გაფრქვევის კონკრეტულ (თითოეული ქვეყნისთვის განსხვავებულ) ზღვრებს (ლიმიტებს, ქვოტებს) ადგენს. ქვეყნებს ეძლევათ უფლება გაფრქვევათა შემცირების ნაწილი სხვა ქვეყნის ტერიტორიაზე შეასრულონ, ანუ, ფაქტობრივად ქვოტებით ივაჭრონ.
მიზანი
რედაქტირება
ოქმის მიზანია ატმოსფეროში სათბურის აირების კონცენტრაციის დასტაბილება ისეთ დონეზე, რომელიც დედამიწის კლიმატისთვის საშიში არ იქნება.
კლიმატის ცვლილების სამთავრობათშორისო ჯგუფის ვარაუდით საშუალო გლობარული ტემპერატურის ზრდა 1990-2100 წლებში 1.4 °C (2.5 °F) - 5.8 °C (10.4 °F) იქნება. ზოგიერთ მკვლევარს მიაჩნია, რომ კიოტოს ოქმის სრულიად შესრულების შემთხვევაშიც კი არ არის გარანტია, რომ ტემპერატურის ზრდის ტემპი მნიშვნელოვნად შენელდება. ამის გამო მრავალი კრიტიკოსი და მწვანეთა მოძრაობის ლიდერი ეჭვქვეშ აყენებს ოქმის მნიშვნელობას, თუკი მას გამონაბოლქვების უფრო მნიშვნელოვანი შემდგომი შემცირება არ მოჰყვა თან.
ოქმის მომხრეები აღნიშნავენ, რომ ეს მხოლოდ პირველი ნაბიჯია და რომ UNFCCC-ის მოთხოვნების გადახედვა მომავალშიც მოხდება, როცა ამ შეთანხმების პირველი შედეგები უკვე სახეზე იქნება. სავარაუდოდ კონვენციის ახალი ოქმი 2010 წლისთვის შემუშავდება.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
- Full text of the Kyoto Protocol (HTML version), (PDF version) (Alternate HTML version) დაარქივებული 2009-07-02 საიტზე Wayback Machine.
- Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change at Law-Ref.org დაარქივებული 2005-10-29 საიტზე Wayback Machine. – fully indexed and crosslinked with other documents
- List of countries who have ratified, accepted, approved, or accessed the Kyoto Protocol
- The layman's guide to the Kyoto Protocol
- http://www.allvoices.com/contributed-news/10838032-whether-ukraine-is-punished-for-discredit-of-idea-of-the-kyoto-protocol
- 2008 Cap and trade Bill in the U.S. Senate დაარქივებული 2009-08-13 საიტზე Wayback Machine.
- The case against carbon trading by The Rising Tide Environmentalist Group დაარქივებული 2009-06-04 საიტზე Wayback Machine.
- Text of the Protocol დაარქივებული 2011-12-13 საიტზე Wayback Machine. at the Center for a World in Balance
- Kyoto: On Target? – Google Docs
- 2010 Climate Talks in Jeopardy as Industrialized Nations Threaten Kyoto Protocol – video report by Democracy Now!