თესალონიკის ძარცვა — X საუკუნის უდიდესი კატასტროფა ბიზანტიის იმპერიისთვის, როდესაც 904 წელს სარაცინმა მეკობრეებმა აიღეს თესალონიკე. თავდაპირველად მუსლიმთა ფლოტმა რენეგატ ლეონ ტრიპოლელის მეთაურობით სირიიდან კონსტანტინოპოლისკენ აიღო გეზი, მაგრამ შემდეგ თავი შეიკავეს იმპერიის დედაქალაქზე შეტევისაგან და გადაწყვიტეს თესალონიკეზე თავდახმა. ეს გადაწყვეტილება სრულიად მოულოდნელი იყო ბიზანტიელებისათვის და მათმა ფლოტმა ვერ შეძლო დროული რეაგირება. ქალაქის კედლები მოძველებული იყო, განსაკუთრებით კი ზღვის მხარეს. ქალაქის დაცვის ორი უფროსი კი ურთიერთსაწინააღმდეგო ბრძანებებს გასცემდა.
ხანმოკლე ალყის შემდეგ სარაცინებმა შეძლეს ზღვისკენ მიმართულ კედლებზე გადასვლა. მათ დაძლიეს თესალონიკელთა წინააღმდეგობა და 29 ივლისს ქალაქი აიღეს. ერთი კვირა მიმდინარეობდა ქალაქის ძარცვა, სანამ მუსლიმები ლევანტში დაბრუნდებოდნენ. მათ გაათავისუფლეს 4 000 მუსლიმი ტყვე და ხელში ჩაიგდეს 60 გემი;[1] აგრეთვე დიდი ალაფი და 20 000-მდე ახალგაზრდა დატყვევებული ადამიანი.[2] ტყვეების უმრავლესობა (მათ შორის იოანე კამინიატე, რომელიც აღწერს ამ მოვლენას) გამოსყიდული ან მუსლიმ ტყვეებში გაცვლილი იქნა იმპერიის მიერ.
- Frendo, David; Fotiou, Athanasios, რედ-ები. (2000), John Kaminiates: The Capture of Thessaloniki, Perth: Australian Association for Byzantine Studies, ISBN 1-876503-00-9
- Patoura, Sofia (1994), Athens: National Research Foundation - Center for Byzantine Research, ISBN 960-7094-42-5
- Treadgold, Warren T. (1997), A History of the Byzantine State and Society, Stanford, CA: Stanford University Press, p. 467, ISBN 0-8047-2630-2, https://books.google.com/books?id=nYbnr5XVbzUC
- Vasiliev, A.A. (1968), Byzance et les Arabes, Tome II, 1ére partie: Les relations politiques de Byzance et des Arabes à L'époque de la dynastie macédonienne (867–959), Brussels: Éditions de l'Institut de Philologie et d'Histoire Orientales, pp. 163–179
- ↑ Faith and sword: a short history of Christian-Muslim conflict By Alan G. Jamieson, pg.32
- ↑ იოანე კამინიატეს ცნობით
