დიდოსტატი ქალთა შორის
დიდოსტატი (GM) არის ტიტული, რომელსაც მოჭადრაკეებს ანიჭებს მსოფლიო საჭადრაკო ორგანიზაცია FIDE. გარდა მსოფლიო ჩემპიონისა, დიდოსტატი ყველაზე მაღალი ტიტულია, რომელსაც მოჭადრაკე შეუძლია მიაღწიოს. მიღწევის შემდეგ, ტიტული ინახება უვადო, თუმცა გამონაკლის შემთხვევაში ტიტული შეიძლება გაუქმდეს მოტყუების გამო.
დიდოსტატის ტიტული, საერთაშორისო ოსტატის (IM), FIDE ოსტატის (FM) და კანდიდატის ოსტატის (CM) ფიდეს ტიტულებთან ერთად, ღიაა ყველა მოთამაშისთვის სქესის მიუხედავად. დიდოსტატთა დიდი უმრავლესობა მამაკაცია, მაგრამ 41 ქალს მიენიჭა GM ტიტული 2024 წლის მდგომარეობით, დაახლოებით 2000 დიდოსტატიდან.[1] ასევე არსებობს ქალთა დიდოსტატის წოდება, უფრო დაბალი მოთხოვნებით, რომელიც მხოლოდ ქალებს ენიჭებათ.
ასევე არსებობს დიდოსტატის წოდებები კომპოზიტორებისა და საჭადრაკო პრობლემების გადამჭრელებისთვის, რომლებიც მინიჭებულია მსოფლიო ფედერაციის მიერ საჭადრაკო შემადგენლობისთვის (იხ. საჭადრაკო შემადგენლობის დიდოსტატთა სია). კორესპონდენციური ჭადრაკის საერთაშორისო ფედერაცია (ICCF) ანიჭებს საერთაშორისო კორესპონდენციური ჭადრაკის დიდოსტატის (ICCGM) წოდებას. ორივე ეს ორგანო ახლა FIDE-სგან დამოუკიდებელია, მაგრამ მუშაობს მასთან თანამშრომლობით.
"სუპერ დიდოსტატი" არაფორმალური ტერმინია, რომელიც ეხება მსოფლიოს ელიტარულ მოთამაშეებს. წარსულში ეს ეხებოდა მოთამაშეებს 2600-ზე მეტი Elo-ს რეიტინგით, მაგრამ რადგანაც ტოპ მოთამაშეების საშუალო Elo რეიტინგი გაიზარდა, ეს ჩვეულებრივ ეხება მოთამაშეებს, რომელთა Elo რეიტინგი 2700-ზე მეტი იყო. სუპერ GM-ების რაოდენობა. რომლებიც წლების განმავლობაში საგრძნობლად გაიზარდა, აქვს გარკვეული სახელის აღიარება სპორტის სამყაროში და, როგორც წესი, ჭადრაკში ყველაზე მაღალანაზღაურებადია.
ფიდეს ტიტულები ენიჭება მხოლოდ ფიდეს საბჭოს კვარტალურ სხდომებზე. მოთამაშეებს, რომლებმაც მიიღეს კვალიფიკაცია GM-ის ტიტულისთვის, მაგრამ ჯერ არ მიუღიათ ის, არაოფიციალურად მოიხსენიებიან, როგორც "GM-არჩეული".
ისტორია
დიდოსტატის გამოყენება ზოგიერთი დარგის ექსპერტისთვის დაფიქსირებულია 1590 წლიდან.[7] პირველი ცნობილი გამოყენება ტერმინი დიდოსტატი ჭადრაკთან დაკავშირებით იყო 1838 წლის 18 თებერვლის გამოცემაში Bell's Life, რომელშიც კორესპონდენტი უილიამ ლუისს მოიხსენიებს, როგორც "ჩვენს წარსულ დიდოსტატს".[8] შემდგომში, ჯორჯ უოკერმა და სხვებმა მოიხსენიეს ფილიდორი, როგორც დიდოსტატი და ეს ტერმინი ასევე გამოიყენებოდა რამდენიმე სხვა მოთამაშეზე.[8]