გვადალუპე დუენასი

გვადალუპე დუენასი (დ. 19 ოქტომბერი, 1910, გვადალახარა, ხალისკო - გ. 13 იანვარი, 2002, მექსიკა) — მე-20 საუკუნის მექსიკელი მოთხრობების ავტორი და ესეისტი.

გვადალუპე დუენასი
დაბადების თარიღი 19 ოქტომბერი, 1920(1920-10-19)
დაბადების ადგილი გვადალახარა
გარდაცვალების თარიღი 13 იანვარი, 2002(2002-01-13) (81 წლის)
გარდაცვალების ადგილი მეხიკო
საქმიანობა მწერალი, სცენარისტი, ნოველისტი[1] და ესეისტი
მოქალაქეობა  მექსიკა

ბიოგრაფია რედაქტირება

დუენასი იყო პირველი ქალიშვილი მიგელ დუენას პადილას (ესპანური წარმოშობის) და გვადალუპე დე ლა მადრიდის გარსიას ქორწინებიდან, მექსიკის ყოფილი პრეზიდენტის მიგელ დე ლა მადრიდის ჰურტადოსა და ენრიკე ო. დე ლა მადრიდის შვილიშვილის პირველი ბიძაშვილი.

მამამისი კათოლიკური სემინარიის სტუდენტი იყო. კოლიმაში მოგზაურობისას ის შეხვდა ლიბანური წარმოშობის თოთხმეტი წლის მოზარდს, გვადალუპე დე ლა მადრიდს და დატოვა სემინარია. მან ის სკოლაში მოათავსა, რადგან ჯერ კიდევ ძალიან ახალგაზრდა იყო დაქორწინებისთვის. როდესაც მან სათანადო ასაკს მიაღწია, ისინი დაქორწინდნენ და საცხოვრებლად გადავიდნენ გვადალახარაში .

წყვილმა შექმნა დიდი ოჯახი - თოთხმეტი შვილი, რომელთაგან რვამ სრულწლოვანებამდე მიაღწია: გვადალუპე, მიგელი (რომელიც ოცდასამი წლის ასაკში ავარიაში გარდაიცვალა), კარმელიტა, გლორია, ლურდესი, ლუზ მარია, მანუელ და მარია დე ლოს ანჯელესი.

ამ მცირე ოჯახური დეტალების გარდა, ცოტა რამ არის ცნობილი დუენასის ცხოვრების პირველი წლების შესახებ. ცნობილია ისიც, რომ მან დაწყებითი განათლება მიიღო მეხიკოსა და მორელიას ტერეზიანულ სკოლებში; იგი დადიოდა ლიტერატურის კერძო კურსებს ემა გოდოისთან და სწავლობდა ესპანური ლიტერატურას მექსიკის ეროვნულ ავტონომიურ უნივერსიტეტში (UNAM). [2] [3]

ბავშვობა რედაქტირება

მიუხედავად იმისა, რომ დუენასის ცხოვრების შესახებ ბიბლიოგრაფია მწირია, ლიტერატურის ეროვნული კოორდინაციის არქივში ინახება ინტერვიუს ასლი, რომელიც გამოქვეყნდა ავტორის გარდაცვალების შემდეგ. ეს ინტერვიუ ჩაიწერა 1993 წელს დუენასის სახლში, ავენიდა უნივერსიდადში.

ლეონარდო მარტინეს კარიზალესი, ინტერვიუს ავტორი, მიზნად ისახავდ,ა მოეპოვებინა საკმარისი მასალა ბიოგრაფიის დასამუშავებლად. ლეონარდოს სურდა, დაეწერა ვიქტორ დიას არცინიეგას მსგავსი ნაშრომი, რომელმაც ალეხანდრო გომეს არიასის ბიოგრაფია.

კარიზალესს იმედები გაუცრუვდა, რადგან აღდგომის მას სურდა სიკვდილისათვის ჩუმად მომზადება. თუმცა, სიჩუმემდე, იმ ინტერვიუში თავმოყრილმა სიტყვებმა მწერლის ინტიმური პროფილის გადმოცემა მოახერხა.

გვადალუპეს ჰქონდა ჩანაწერების რვეული. პირველი, ვინც წაიკითხა ეს რვეული და მასში შემავალი ლექსები, იყო მისი ბიძა, მღვდელი და ჰუმანისტი ალფონსო მენდეს პლანკარტე, მამის ბიძაშვილი გვარად პადილა დედობრივი ხაზით. ამ პირველი კრიტიკოსის მნიშვნელობა გადამწყვეტი აღმოჩნდა, რადგან მისმა რჩევამ დიდწილად განსაზღვრა დუენასის პროზა: "რაოდენობა მოგემსახურებათ! [თქვა ალფონსო მენდესმა მისი ლექსების კითხვისას], როგორც საფუძველი თქვენი წერისთვის. მაგრამ არასოდეს გამოაქვეყნოთ ლექსი. თქვენ არ ხართ პოეზიისთვის თქვენ ეკუთვნით პროზას, რომელსაც უკვე საკმაოდ პოეტურად წერთ“.

კარიერა რედაქტირება

დუენას არასოდეს გამოუქვეყნებია ლექსი ან პოემა, მაგრამ მან განაგრძო წერა, სადაც არ უნდა ყოფილიყო; „სისულელეების რვეულები და რვეულები“ - დაწერა იქამდე ვიდრე შეერთებული შტატებიდან მეხიკოში დაბრუნდებოდა.

დუენასის ლიტერატურული საწყისის ისტორია სხვა არაფერია, თუ არა გლამურული და იუმორით სავსე, ისევე როგორც მისი საკუთარი ისტორიები. წიგნის ბაზრობაზე მას ნება მისცეს გასაყიდად გაეტანა თავისი თვითგამოქვეყნებული ნამუშევარი, რამდენიმე „პატარა მოთხრობა“ გაფორმებული „ძალიან ლამაზი ნახატებით, ყველა მრუდე, რიგში მდგომი ძროხებით. წარმატებაა - არა ის, რაც მან დაწერა, არამედ ის, რაც მან დახატა, ეს ყველაზე სასაცილო იყო.“

იგი იხსენებს თავის ლიტერატურულ ცხოვრებაში ამ მნიშვნელოვან მოვლენას შემდეგი სიტყვებით: ალბათ, ამ ფაქტს არ ექნებოდა უფრო დიდი მნიშვნელობა, რომ არა ის ფაქტი, რომ ბაზრობაზე დამსწრეთა შორის იყვნენ შთამბეჭდავი მყიდველები: დონ ალფონსო რეიესი, ოქტავიო პასი, ხულიო ტორი. ეს წიგნი-მოთხრობა იმდენად სასაცილო იყო, თან ისეთი ძვირი (10 პესო), რომ იყიდეს. მათ ეგონათ, რომ ეს ალბათ მოხუცი ქალბატონის ნამუშევარი იყო, რომელსაც საკმარისი თავმოყვარეობა ჰქონდა, რომ თავისი ისტორიები გასაყიდად გაეტანა.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. http://www.elem.mx/autor/datos/310
  2. 'EL DESAMPARO Y LA ORFANDAD EN TIENE LA NOCHE UN ÁRBOL DE GUADALUPE DUEÑAS' in 'Escribir La Infancia: Narradoras Mexicanas Contemporáneas'. 
  3. Dueñas, Guadalupe (4 March 2016). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 მარტი 2016. ციტირების თარიღი: 16 July 2021