ბოლესლავ პრუსი (პოლ. Bolesław Prus; დ. 20 აგვისტო, 1847 - გ. 19 მაისი, 1912) ნამდვილი სახელი ალექსანდრ გლოვაცკი — პოლონური ლიტერატურის მოწინავე ფიგურა და მსოფლიო ლიტერატურის დამახასიათებელი ხმა.

ბოლესლავ პრუსი
პოლ. Aleksander Głowacki
დაბადების თარიღი 20 აგვისტო, 1847(1847-08-20)[1] [2] [3] [4] [5] [6]
დაბადების ადგილი ჰრუბეშოვი
გარდაცვალების თარიღი 19 მაისი, 1912(1912-05-19)[1] [2] [3] [4] [5] [7] [6] (64 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ვარშავა[8]
დასაფლავებულია პოვონზკის სასაფლაო
ფსევდონიმი Bolesław Prus
საქმიანობა ჟურნალისტი, ფილოსოფოსი, მწერალი[9] , ლიტერატურული კრიტიკოსი, პროზაიკოსი, ნოველისტი და რომანისტი
ენა პოლონური ენა
მოქალაქეობა პოლონეთი
რუსეთის იმპერია
ალმა-მატერი ვარშავის უნივერსიტეტი
Magnum opus The Doll
ჯილდოები Cross of Independence with Swords
ხელმოწერა

15 წლის ასაკში 1863 წლის პოლონურ აჯანყებას შეუერთდა, რომელიც რუსეთის იმპერიის წინააღმდეგ იყო მიმართული. 16 წლის შესრულებიდან ცოტა ხანში მძიმე დაზიანებები მიიღო ბრძოლისას, ხუთი თვის შემდეგ კი დააპატიმრეს აჯანყებაში მონაწილეობის მიღებისათვის. სწორედ ამ ადრეულ გამოცდილებებს შეიძლება გამოეწვია მასში აგორაფობია, რაც მთელი ცხოვრების მანძილზე სდევდა მწერალს. ადრეული გამოცდილებების დამსახურებაა ისიც, რომ პრუსმა უარი თქვა პოლონეთის დამოუკიდებლობის ძალით დაბრუნებაზე.

1872 წელს, 25 წლის ასაკში გლოვაცკი ვარშავაში დასახლდა სადაც დაიწყო მისი 40 წლიანი ჟურნალისტის კარიერია, რომელიც მთლიანად პოლონელ ხალხში მეცნიერების, ტექნოლოგიის, განათლების, ეკონომიკისა და კულტურის განვითარებას მოახმარა. სწორედ ამით ცდილობდა პოლონეთის რუსული, პრუსიული და ავსტრიული გავლენისგან დახსნას. გლოვაცკიმ მისი ფსევდონიმი, პრუსი მისი ოჯახის პოლონური ტიტულიდან მიიღო.

თავიდან პრუსი მოკლე მოთხრობებს წერდა. ამ საქმეში ნახული წარმატების შემდეგ პრუსი უფრო დიდ სამუშაოს შეეჭიდა. 1884 წლიდან 1895 წლამდე მან მისი ოთხი მთავარი ნოველა დაწერა: საგუშაგო, თოჯინა, ახალი ქალი და ფარაონი. თოჯინა ასახავს კაცის რომანტიკულ, ბრმა სიყვარულს, რომელიც იმედგაცრუებულია მისი ქვეყნის ასეთი ჩამორჩენით. ფარაონი, პრუსის ერთადერთი ისტორიული ნოველაა. ის პოლიტიკური ძალისა და ერთა ბედისწერის ნარკვევია, რომელიც ასახავს ძველი ეგვიპტის მეოცე დინასტიის დასარულსა და ახალი სამეფოს დასაწყისს.

შემოქმედება

რედაქტირება

ნოველები

რედაქტირება
  • სულები მონობაში(Dusze w niewoli, 1876])
  • დიდება (Sława, დაიწყო 1885, არ დაუმთავრებია)
  • საგუშაგო (Placówka, 1885–86)
  • თოჯინა (Lalka, 1887–89)
  • ახალი ქალი (Emancypantki, 1890–93)
  • ფარაონი (Faraon, დაიწერა 1894–95; გამოვიდა 1895–96)
  • ბავშვები (Dzieci, 1908)
  • ცვლილებები (Przemiany, დაიწყო 1911–12; დაუსრულებლი)

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. 2.0 2.1 Krzyzanowski J. R. Encyclopædia Britannica
  3. 3.0 3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. 4.0 4.1 NooSFere — 1999.
  5. 5.0 5.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  6. 6.0 6.1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  7. Internetowy Polski Słownik Biograficzny
  8. Прус Болеслав // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  9. Deutsche Nationalbibliothek Record #118793527 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.