ბაიბურთლუ ქარა იბრაჰიმ-ფაშა
ბაიბურთლუ ქარა იბრაჰიმ-ფაშა (თურქ. Bayburtlu Kara İbrahim Paşa; დ. 1620, ბაიბურთი — გ. 1687, როდოსი) — ოსმალეთის იმპერიის სახელმწიფო მოღვაწე, დიდი ვეზირი 1683–1685 წლებში, სულთან მეჰმედ IV-ის მმართველობის პერიოდში. დიდი ვეზირის ბეჭედი გადაეცა ოსმალეთის სასტიკი მარცხის შემდეგ ვენაში, 1683 წელს.
| ბაიბურთლუ ქარა იბრაჰიმ-ფაშა | |
|---|---|
| Bayburtlu Kara İbrahim Paşa | |
| ოსმალეთის იმპერიის დიდი ვეზირი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 25 დეკემბერი, 1683 |
| მმართ. დასასრული: | 18 ნოემბერი, 1685 |
| წინამორბედი: | ქარა მუსტაფა-ფაშა |
| მემკვიდრე: | სარი სულეიმან-ფაშა |
| მონარქი: | მეჰმედ IV |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 1620 |
| დაბ. ადგილი: | ბაიბურთი, ოსმალეთის იმპერია |
| გარდ. თარიღი: | 1687 |
| გარდ. ადგილი: | როდოსი |
| რელიგია: | ისლამი |
იბრაჰიმი დაიბადა 1620 წელს, ბაიბურთში. სწორედ მისი წარმოშობის გამო შეერქვა მას ბაიბურთლუ, რაც ბაიბურთელს ნიშნავს. 1669 წელს დაინიშნა ეგვიპტის გამგებლად. ბაიბურთლუ ქარა იბრაჰიმ-ფაშამ ეს თანამდებობდა შეინარჩუნა ოთხი წლის განმავლობაში და 1673 წელს დედაქალაქში გამოიძახეს.
1677 წელს იბრაჰიმ-ფაშა დაინიშნა ოსმალეთის იმპერიის საზღვაო ფლოტის მეთაურად, ანუ კაპუდან-ფაშად. ის იმპერიის ფლოტს ხელმძღვანელობდა 1678 წლამდე. 1683 წელს მონაწილეობა მიიღო ჰაბსბურგების წინააღმდეგ ბრძოლაში, რომელშიც ოსმალეთის არმია დამარცხდა.
როცა ოსმალეთის იმპერიის არმიამ უკან დაიხია და ბელგრადში იმყოფებოდა, სულთან მეჰმედ IV-მ ბრძანება გასცა, რომ სიკვდილით დაესაჯათ იმპერიის იმდროინდელი დიდი ვეზირი ქარა მუსტაფა-ფაშა. მისი სიკვდილით დასჯის შემდეგ, 25 დეკემბერს ქარა იბრაჰიმ-ფაშა ოფიციალურად გახდა დიდი ვეზირი.
ბაიბურთლუ ქარა იბრაჰიმ-ფაშას მმართველობა საკმაოდ ცუდ დროს მოუხდა. მწვავედ მიმდინარეობდა დიდი თურქული ომი ჰაბსბურგების წინააღმდეგ და მანაც საკუთარი მმართველობის ორი წელი სწორედ მათ წინააღმდეგ ბრძოლას მოანდომა. ქარა იბრაჰიმ-ფაშას დიდი ვეზირის ბეჭედი ჩამოართვეს 1685 წლის 18 ნოემბერს, ხოლო მის ნაცვლად დიდ ვეზირად დაინიშნა სარი სულეიმან-ფაშა.
ბაიბურთლუ ქარა იბრაჰიმ-ფაშა გარდაიცვალა 1687 წელს, კუნძულ როდოსზე.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Danişmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.423-425
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5,