გარე სივრცის ხელშეკრულება
გარე სივრცის ხელშეკრულება ან ხელშეკრულება კოსმოსზე, ფორმალურად ხელშეკრულება კოსმოსური სივრცის, მათ შორის მთვარის და სხვა ციური სხეულების გამოყენების და მოპოვებისა შესახებ — ხელშეკრულება, რომელიც საერთაშორისო საჰაერო სამართალის საფუძველია. ხელშეკრულება ხელმოსაწერად გაიხსნა ამერიკის შეერთებულ შტატებში, გაერთიანებულ სამეფოსა და საბჭოთა კავშირში 1967 წლის 27 იანვარს, ხოლო ძალაში შევიდა 1967 წლის 10 ოქტომბერს. 2017 წლის იანვრისთვის, ხელშეკრულებას 105 ქვეყანა ხელი მოაწერა, მაგრამ 24 ხელმომწერ ქვეყანას, ჯერ არ დაუსრულებია რატიფიკაციის პროცესი.[1] გარდა ამისა, ჩინეთის რესპუბლიკამ (ტაივანი), რომელიც ამჟამად აღიარებულია გაეროს მხოლოდ 20 წევრი ქვეყნის მიერ, ხელშეკრულების რატიფიცირება მოახდინა, სანამ 1971 წელს, გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ კენჭისყრით გადასცემდა ჩინეთის ადგილს ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას.[2]
ხელშეკრულება კოსმოსური სივრცის, მათ შორის მთვარის და სხვა ციური სხეულების გამოყენებისა და მოპოვების შესახებ
| |
|---|---|
 მხარეები ხელმომწერები არ შეუერთდნენ | |
| ხელი მოეწერა | 27 იანვარი 1967 |
| ადგილი | ლონდონი, მოსკოვი და ვაშინგტონი |
| ძალაში შევიდა | 10 ოქტომბერი 1967 |
| ხელი მოაწერეს | 105[1] |
| მეანაბრე | გაერთიანებული სამეფო დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის, სსრკ-ის და ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობა |
| ენები | ინგლისური, ფრანგული, რუსული, ესპანური და ჩინური |
 Outer Space Treaty of 1967 ვიკიწყაროში
| |
მთავარი საკითხი რედაქტირება
გარე სივრცის ხელშეკრულება თავისით წარმოადგენს საერთაშორისო საჰაერო სამართალის ძირითად იურიდიულ ჩარჩოს. ამ ხელშეკრულების პრინციპები, კრძალავს ხელმომწერ მხარეებს, მასობრივი განადგურების იარაღის განთავსებას დედამიწის ორბიტაზე, მთვარეზე ან ნებისმიერ სხვა ციურ სხეულზე, ასევე სხვაგვარად იარაღის განთავსებას კოსმოსურ სივრცეში. ხელშეკრულება ზღუდავს მთვარისა და სხვა ციური სხეულების მშვიდობიანი მიზნებისათვის გამოყენებას და პირდაპირ კრძალავს მათ გამოყენებას ნებისმიერი სახის იარაღია ტესტირებისთვის, სამხედრო მანევრების ჩატარებისთვის ან მათზე სამხედრო ბაზების, დანადგარების განთავსებას (მუხლი IV). თუმცა, ხელშეკრულება არ კრძალავს ორბიტაზე ჩვეულებრივი შეიარაღების განთავსება და ამით, ზოგიერთი უაღრესად სტრატეგიულ-დესტრუქციული იარაღი, როგორიცაა კინეტიკური ძალის იარაღი, კვლავ პოტენციურად დასაშვებია. ხელშეკრულებაში ასევე აღნიშნულია, რომ კოსმოსის კვლევა ინდა იყო ყველა ქვეყნის სასარგებლოდა, აგრეთვე კოსმოსის გამოყენება და კვლევა, თავისუფალი უნდა იყოს ყველა ქვეყნისთვის.
ხელშეკრულება მკაფიოდ კრძალავს ნებისმიერი მთავრობის მიერ, ციური რესურსის მოთხოვნას, როგორიცაა მთვარე ან პლანეტა.[3] ხელშეკრულების „მუხლი II“ მიხედვით: „გარე სივრცე (კოსმოსი), მათ შორის, მთვარე და სხვა ციური სხეულები, არ ექვემდებარება ეროვნულ მითვისებას, არც სუვერენიტეტის გამოცხადებით, არც სარგებლობით ან ოკუპაციით, ან სხვა რაიმე საშუალებით“. თუმცა, სახელმწიფო, რომელიც უშვებს კოსმოსურ სივრცეში რაიმე ობიექტს, ინარჩუნებს მასზე იურისდიქციას და კონტროლს.[4] სახელმწიფო, ასევე პასუხს აგებს, მათი ობიექტის მიერ, კოსმოსური სივრცისთვის მიყენებული ზარალისთვის.[5]
პასუხისმგებლობა გარე სივრცეში საქმიანობისთვის რედაქტირება
გარე სივრცის ხელშეკრულების „VI მუხლის“ ეხება საერთაშორისო პასუხისმგებლობას, რომელშიც აღნიშნულია, რომ: „არასამთავრობო ორგანიზაციების გარე სივრცეში საქმიანობა, მათ შორის, მთვარესა და სხვა ციური სხეულებზე, საჭიროებს ნებართვას და ზედამხედველობას, ხელშეკრულების ხელმომწერ შესაბამისი სახელმწიფოს მხრიდან“ და რომ მონაწილე სახელმწიფოებს, ეკისრება საერთაშორისო პასუხისმგებლობა ეროვნულ სივრცეში საქმიანობისთვის, რომელიც ხორციელდება სამთავრობო და არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ.
„უესთფორდის პროექტი“-ს შესახებ დისკუსიების და კონსულტაციებისშედეგად მიღებული გადაწყვეტილება, საბოლოოდ ჩაიწერა ხელშეკრულების „IX მუხლში“, რომლის თანახმად: „ხელშეკრულების ხელმომწერი სახელმწიფო, რომელსაც აქვს საფუძველი ივარაუდოს, რომ ხელშეკრულების მონაწილე სხვა სახელმწიფოს საქმიანობა ან ექსპერიმენტი, დაგეგმილი გარე (კოსმოსი) სივრცეში, მათ შორის, მთვარესა და სხვა ციურ სხეულებზე, გამოიწვევს პოტენციურად მავნე ჩარევას გარე სივრცის, მათ შორის, მთვარესა და სხვა ციურ სხეულებზე მშვიდობიან მოპოვებისა და გამოყენების საქმიანობაში, შეიძლება მოითხოვოს კონსულტაციებს დაკავშირებულ საქმიანობასთან ან ექსპერიმენტთან“.[6][7]
შემდეგ რედაქტირება
მთვარის ხელშეკრულება, რომელსაც 1979 წელს ხელი მოაწერეს, უნდა ყოფილიყო გარე სივრცის ხელშეკრულების შემდგომი ხელშეკრულება, მაგრამ არცერთმა ძირითადმა კოსმოსურმა სახელმწიფომ, არ მოახდინა ხელშეკრულების რატიფიცირება.[8] გაეროს გარე სივრცის მშვიდობიანი გამოყენების კომიტეტი (COPUOS), ზედამხედველობას უწევს ამ ხელშეკრულებების და კოსმოსის შესახებ სხვა ხელშეკრულებების შესრულებას.
სტატუსი რედაქტირება
წევრების სია რედაქტირება
ხელშეკრულება ხელმოსაწერად გაიხსნა ამერიკის შეერთებულ შტატებში, გაერთიანებულ სამეფოსა და საბჭოთა კავშირში 1967 წლის 27 იანვარს, ხოლო ძალაში შევიდა 1967 წლის 10 ოქტომბერს. 2017 წლის იანვრისთვის, ხელშეკრულებას 105 ქვეყანა ხელი მოაწერა, მაგრამ 24 ხელმომწერ ქვეყანას, ჯერ არ დაუსრულებია რატიფიკაციის პროცესი.[1]
სხვადასხვა თარიღები, მიუთითებს ქვეყნის ხელმოწერის დადებას, სხვადასხვა ადგილში. ეს ადგილები აღნიშნულია: (L) ლონდონში, (M) მოსკოვსა და (W) ვაშინგტონში.
| ქვეყანა[1][9][10][11] | ხელი მოაწერა | მეანაბრე | მათოდი |
|---|---|---|---|
 ავღანეთი
|
27 იანვარი 1967 (W) 30 იანვარი 1967 (M) |
17 მარტი 1988 (L, M) 21 მარტი 1988 (W) |
რატიფიკაცია |
 ალჟირი
|
27 იანვარი 1992 (W) | გაწევრიანდა | |
 ანტიგუა და ბარბუდა
|
16 ნოემბერი 1988 (W) 26 დეკემბერი 1988 (M) 26 იანვარი 1989 (L) |
.svg){kind=small} გაერთიანებული სამეფოს მემკვიდრე
| |
 არგენტინა
|
27 იანვარი 1967 (W) 18 აპრილი 1967 (M) |
26 მარტი 1969 (M, W) | რატიფიკაცია |
 ავსტრალია
|
27 იანვარი 1967 (W) | 10 ოქტომბერი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ავსტრია
|
20 თებერვალი 1967 (L, M, W) | 26 თებერვალი 1968 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 აზერბაიჯანი
|
9 სექტემბერი 2015 (L) | გაწევრიანდა | |
 ბაჰამის კუნძულები
|
11 აგვისტო 1976 (L) 13 აგვისტო 1976 (W) 30 აგვისტო 1976 (M) |
გაერთიანებული სამეფოს მემკვიდრე
| |
 ბანგლადეში
|
14 იანვარი 1986 (L) 17 იანვარი 1986 (W) 24 იანვარი 1986 (M) |
გაწევრიანდა | |
 ბარბადოსი
|
12 სექტემბერი 1968 (W) | გაწევრიანდა | |
 ბელარუსი
|
10 თებერვალი 1967 (M) | 31 ოქტომბერი 1967 (M) | რატიფიკაცია |
.svg){kind=small} ბელგია
|
27 იანვარი 1967 (L, M) 2 თებერვალი 1967 (W) |
30 მარტი 1973 (W) 31 მარტი 1973 (L, M) |
რატიფიკაცია |
 ბენინი
|
19 იანვარი 1986 (M) 2 ივლისი 1986 (L) 7 ივლისი 1986 (W) |
გაწევრიანდა | |
 ბრაზილია
|
30 იანვარი 1967 (M) 2 თებერვალი 1967 (L, W) |
5 მარტი 1969 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ბულგარეთი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 28 მარტი 1967 (M) 11 აპრილი 1967 (W) 19 აპრილი 1967 (L) |
რატიფიკაცია |
 ბურკინა-ფასო
|
3 მარტი 1967 (W) | 18 ივნისი 1968 (W) | რატიფიკაცია |
 კანადა
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 10 ოქტომბერი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ჩილე
|
27 იანვარი 1967 (W) 3 თებერვალი 1967 (L) 20 თებერვალი 1967 (M) |
8 ოქტომბერი 1981 (W) | რატიფიკაცია |
 ჩინეთი
|
30 დეკემბერი 1983 (W) 6 იანვარი 1984 (M) 12 იანვარი 1984 (L) |
გაწევრიანდა | |
 კუბა
|
3 ივნისი 1977 (M) | გაწევრიანდა | |
 კვიპროსი
|
27 იანვარი 1967 (W) 15 თებერვალი 1967 (M) 16 თებერვალი 1967 (L) |
5 ივლისი 1972 (L, W) 20 სექტემბერი 1972 (M) |
რატიფიკაცია |
 ჩეხეთი
|
1 იანვარი 1993 (M, W) 29 სექტემბერი 1993 (L) |
ჩეხოსლოვაკიის მემკვიდრე
| |
 დანია
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 10 ოქტომბერი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 დომინიკელთა რესპუბლიკა
|
27 იანვარი 1967 (W) | 21 ნოემბერი 1968 (W) | რატიფიკაცია |
 ეკვადორი
|
27 იანვარი 1967 (W) 16 მაისი 1967 (L) 7 ივნისი 1967 (M) |
7 მარტი 1969 (W) | რატიფიკაცია |
 ეგვიპტე
|
27 იანვარი 1967 (M, W) | 10 ოქტომბერი 1967 (W) 23 იანვარი 1968 (M) |
რატიფიკაცია |
 სალვადორი
|
27 იანვარი 1967 (W) | 15 იანვარი 1969 (W) | რატიფიკაცია |
 ეკვატორული გვინეა
|
16 იანვარი 1989 (M) | გაწევრიანდა | |
 ესტონეთი
|
19 აპრილი 2010 (M) | გაწევრიანდა | |
 ფიჯი
|
18 ივლისი 1972 (W) 14 აგვისტო 1972 (L) 29 აგვისტო 1972 (M) |
გაერთიანებული სამეფოს მემკვიდრე
| |
 ფინეთი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 12 ივლისი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 საფრანგეთი
|
25 სექტემბერი 1967 (L, M, W) | 5 აგვისტო 1970 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 გერმანია
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 10 თებერვალი 1971 (L, W) | რატიფიკაცია |
 საბერძნეთი
|
27 იანვარი 1967 (W) | 19 იანვარი 1971 (L) | რატიფიკაცია |
 გვინეა-ბისაუ
|
20 აგვისტო 1976 (M) | გაწევრიანდა | |
 უნგრეთი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 26 ივნისი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ისლანდია
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 5 თებერვალი 1968 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ინდოეთი
|
3 მარტი 1967 (L, M, W) | 18 იანვარი 1982 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ინდონეზია
|
27 იანვარი 1967 (W) 30 იანვარი 1967 (M) 14 თებერვალი 1967 (L) |
25 იანვარი 2002 (L) | რატიფიკაცია |
 ერაყი
|
27 თებერვალი 1967 (L, W) 9 მარტი 1967 (M) |
4 დეკემბერი 1968 (M) 23 სექტემბერი 1969 (L) |
რატიფიკაცია |
 ირლანდია
|
27 იანვარი 1967 (L, W) | 17 ივლისი 1968 (W) 19 ივლისი 1968 (L) |
რატიფიკაცია |
 ისრაელი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 18 თებერვალი 1977 (W) 1 მარტი 1977 (L) 4 აპრილი 1977 (M) |
რატიფიკაცია |
 იტალია
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 4 მაისი 1972 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 იამაიკა
|
29 ივნისი 1967 (L, M, W) | 6 აგვისტო 1970 (W) 10 აგვისტო 1970 (L) 21 აგვისტო 1970 (M) |
რატიფიკაცია |
 იაპონია
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 10 ოქტომბერი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ყაზახეთი
|
11 ივნისი 1998 (M) | გაწევრიანდა | |
 კენია
|
19 იანვარი 1984 (L) | გაწევრიანდა | |
 ჩრდილოეთი კორეა
|
5 მარტი 2009 (M) | გაწევრიანდა | |
 სამხრეთი კორეა
|
27 იანვარი 1967 (W) | 13 ოქტომბერი 1967 (W) | რატიფიკაცია |
 ქუვეითი
|
7 ივნისი 1972 (W) 20 ივნისი 1972 (L) 4 ივლისი 1972 (M) |
გაწევრიანდა | |
 ლაოსი
|
27 იანვარი 1967 (W) 30 იანვარი 1967 (L) 2 თებერვალი 1967 (M) |
27 ნოემბერი 1972 (M) 29 ნოემბერი 1972 (W) 15 იანვარი 1973 (L) |
რატიფიკაცია |
 ლიბანი
|
23 თებერვალი 1967 (L, M, W) | 31 მარტი 1969 (L, M) 30 ივნისი 1969 (W) |
რატიფიკაცია |
 ლიბია
|
3 ივლისი 1968 (W) | გაწევრიანდა | |
 ლიტვა
|
25 მარტი 2013 (W) | გაწევრიანდა | |
 ლუქსემბურგი
|
27 იანვარი 1967 (M, W) 31 იანვარი 1967 (L) |
17 იანვარი 2006 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 მადაგასკარი
|
22 აგვისტო 1968 (W) | გაწევრიანდა | |
 მალი
|
11 ივნისი 1968 (M) | გაწევრიანდა | |
 მავრიკი
|
7 აპრილი 1969 (W) 21 აპრილი 1969 (L) 13 მაისი 1969 (M) |
გაერთიანებული სამეფოს მემკვიდრე
| |
 მექსიკა
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 31 იანვარი 1968 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 მონღოლეთი
|
27 იანვარი 1967 (M) | 10 ოქტომბერი 1967 (M) | რატიფიკაცია |
 მაროკო
|
21 დეკემბერი 1967 (L, M) 22 დეკემბერი 1967 (W) |
გაწევრიანდა | |
 მიანმარი
|
22 მაისი 1967 (L, M, W) | 18 მარტი 1970 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ნეპალი
|
3 თებერვალი 1967 (M, W) 6 თებერვალი 1967 (L) |
10 ოქტომბერი 1967 (L) 16 ოქტომბერი 1967 (M) 22 ნოემბერი 1967 (W) |
რატიფიკაცია |
 ნიდერლანდები
|
10 თებერვალი 1967 (L, M, W) | 10 ოქტომბერი 1969 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ახალი ზელანდია
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 31 მაისი 1968 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ნიგერი
|
1 თებერვალი 1967 (W) | 17 აპრილი 1967 (L) 3 მაისი 1967 (W) |
რატიფიკაცია |
 ნიგერია
|
14 ნოემბერი 1967 (L) | გაწევრიანდა | |
 ნორვეგია
|
3 თებერვალი 1967 (L, M, W) | 1 ივლისი 1969 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 პაკისტანი
|
12 სექტემბერი 1967 (L, M, W) | 8 აპრილი 1968 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 პაპუა-ახალი გვინეა
|
27 ოქტომბერი 1980 (L) 13 ნოემბერი 1980 (M) 16 მარტი 1981 (W) |
ავსტრალიის მემკვიდრე
| |
 პარაგვაი
|
22 დეკემბერი 2016 (L) | გაწევრიანდა | |
 პერუ
|
30 ივნისი 1967 (W) | 28 თებერვალი 1979 (M) 1 მარტი 1979 (L) 21 მარტი 1979 (W) |
რატიფიკაცია |
 პოლონეთი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 30 იანვარი 1968 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 პორტუგალია
|
29 მაისი 1996 (L) | გაწევრიანდა | |
 კატარი
|
13 მარტი 2012 (W) | გაწევრიანდა | |
 რუმინეთი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 9 აპრილი 1968 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 რუსეთი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 10 ოქტომბერი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 სენტ-ვინსენტი და გრენადინები
|
13 მაისი 1999 (L) | გაერთიანებული სამეფოს მემკვიდრე
| |
 სან-მარინო
|
21 აპრილი 1967 (W) 24 აპრილი 1967 (L) 6 ივნისი 1967 (M) |
29 ოქტომბერი 1968 (W) 21 ნოემბერი 1968 (M) 3 თებერვალი 1969 (L) |
რატიფიკაცია |
 საუდის არაბეთი
|
17 დეკემბერი 1976 (W) | გაწევრიანდა | |
 სეიშელის კუნძულები
|
5 იანვარი 1978 (L) | გაწევრიანდა | |
 სიერა-ლეონე
|
27 იანვარი 1967 (L, M) 16 მაისი 1967 (W) |
13 ივლისი 1967 (M) 14 ივლისი 1967 (W) 25 ოქტომბერი 1967 (L) |
რატიფიკაცია |
 სინგაპური
|
10 სექტემბერი 1976 (L, M, W) | გაწევრიანდა | |
 სლოვაკეთი
|
1 იანვარი 1993 (M, W) 17 მაისი 1993 (L) |
ჩეხოსლოვაკიის მემკვიდრე
| |
 სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა
|
1 მარტი 1967 (W) | 30 სექტემბერი 1968 (W) 8 ოქტომბერი 1968 (L) 14 ნოემბერი 1968 (M) |
რატიფიკაცია |
 ესპანეთი
|
27 ნოემბერი 1968 (L) 7 დეკემბერი 1968 (W) |
გაწევრიანდა | |
 შრი-ლანკა
|
10 მარტი 1967 (L) | 18 ნოემბერი 1986 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 შვედეთი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 11 ოქტომბერი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 შვეიცარია
|
27 იანვარი 1967 (L, W) 30 იანვარი 1967 (M) |
18 დეკემბერი 1969 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 სირია
|
19 ნოემბერი 1968 (M) | გაწევრიანდა | |
 ტაილანდი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 5 სექტემბერი 1968 (L) 9 სექტემბერი 1968 (M) 10 სექტემბერი 1968 (W) |
რატიფიკაცია |
 ტოგო
|
27 იანვარი 1967 (W) | 26 ივნისი 1989 (W) | რატიფიკაცია |
 ტონგა
|
22 ივნისი 1971 (M) 7 ივლისი 1971 (L, W) |
გაერთიანებული სამეფოს მემკვიდრე
| |
 ტუნისი
|
27 იანვარი 1967 (L, W) 15 თებერვალი 1967 (M) |
28 მარტი 1968 (L) 4 აპრილი 1968 (M) 17 აპრილი 1968 (W) |
რატიფიკაცია |
 თურქეთი
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 27 მარტი 1968 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 უგანდა
|
24 აპრილი 1968 (W) | გაწევრიანდა | |
 უკრაინა
|
10 თებერვალი 1967 (M) | 31 ოქტომბერი 1967 (M) | რატიფიკაცია |
 არაბთა გაერთიანებული საამიროები
|
4 ოქტომბერი 2000 (W) | გაწევრიანდა | |
| გაერთიანებული სამეფო
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 10 ოქტომბერი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 აშშ
|
27 იანვარი 1967 (L, M, W) | 10 ოქტომბერი 1967 (L, M, W) | რატიფიკაცია |
 ურუგვაი
|
27 იანვარი 1967 (W) 30 იანვარი 1967 (M) |
31 აგვისტო 1970 (W) | რატიფიკაცია |
 ვენესუელა
|
27 იანვარი 1967 (W) | 3 მარტი 1970 (W) | რატიფიკაცია |
 ვიეტნამი
|
20 ივნისი 1980 (M) | გაწევრიანდა | |
 იემენი
|
1 ივნისი 1979 (M) | გაწევრიანდა | |
 ზამბია
|
20 აგვისტო 1973 (W) 21 აგვისტო 1973 (M) 28 აგვისტო 1973 (L) |
გაწევრიანდა |
ნახევრად აღიარებული ხელმომწერი სახელმწიფო რედაქტირება
ჩინეთის რესპუბლიკა (ტაივანი), რომელიც ამჟამად აღიარებულია გაეროს მხოლოდ 20 წევრი ქვეყნის მიერ, ხელშეკრულების რატიფიცირება მოახდინა, სანამ 1971 წელს, გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ კენჭისყრით გადასცემდა ჩინეთის ადგილს ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას. როდესაც ჩინეთმა შემდგომში ხელშეკრულების რატიფიცირება მოახდინა, ჩინეთის რესპუბლიკის რატიფიცირეა „უკანონოდ“ გამოცხადდა. ტაივანი აგრძელებს ხელშეკრულების მოთხოვნებს დაცვას, ხოლო აშშ აცხადებს, რომ ის მათ განიხილავს, როგორც „ვალდებულებებით დაკავშირებულს“.[2]
| ქვეყანა | ხელი მოაწერა | მეანაბრე | მეთოდი |
|---|---|---|---|
 ტაივანი
|
27 იანვარი 1967 | 24 ივლისი 1970 | რატიფიკაცია |
რატიფიკაციის გარეშე ხელმომწერები რედაქტირება
ქვემოთ ჩამოთვლილმა სახელმწიფოებმა, ხელშეკრულებაზე ხელი მოაწერეს, მაგრამ რატიფიკაცია არ მოახდინეს.
| ქვეყანა | ხელი მოაწერა |
|---|---|
 ბოლივია
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 ბოტსვანა
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 ბურუნდი
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 კამერუნი
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 კოლუმბია
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა
|
27 იანვარი 1967 (W) 29 აპრილი 1967 (M) 4 მაისი 1967 (L) |
 ეთიოპია
|
27 იანვარი 1967 (L, W) 10 თებერვალი 1967 (M) |
 გამბია
|
2 ივნისი 1967 (L) |
 განა
|
27 იანვარი 1967 (W) 15 თებერვალი 1967 (M) 3 მარტი 1967 (L) |
 გაიანა
|
3 თებერვალი 1967 (W) |
 ჰაიტი
|
27 იანვარი 1967 (W) |
.svg){kind=small} ვატიკანი
|
5 აპრილი 1967 (L) |
 ჰონდურასი
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 ირანი
|
27 იანვარი 1967 (L) |
 იორდანია
|
2 თებერვალი 1967 (W) |
 ლესოთო
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 მალაიზია
|
20 თებერვალი 1967 (W) 21 თებერვალი 1967 (L) 3 მაისი 1967 (M) |
 ნიკარაგუა
|
27 იანვარი 1967 (W) 13 თებერვალი 1967 (L) |
 პანამა
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 ფილიპინები
|
27 იანვარი 1967 (L, W) 29 აპრილი 1967 (M) |
 რუანდა
|
27 იანვარი 1967 (W) |
 სომალი
|
2 თებერვალი 1967 (W) |
 ტრინიდადი და ტობაგო
|
24 ივლისი 1967 (L) 17 აგვისტო 1967 (M) 28 სექტემბერი 1967 (W) |
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- კოსმოსური სამართალის საერთაშორისო ინსტიტუტი დაარქივებული 2016-07-31 საიტზე Wayback Machine.
- სრული ტექსტი არაბულად, ჩინურად, ინგლისურად, ფრანგულად, რუსულად, ან ესპანურად
- კოსმოსურ სივრცესთან დაკავშირებული საერთაშორისო შეთანხმებების სტატუსი (მონაწილე ქვეყნების სია)
- ხელშეკრულებიდან გამოსვლის არგუმენტები
- Squadron Leader KK Nair's "Space:The Frontiers of Modern Defence" Knowledge World Publishers, New Delhi, Chap-5 (Examining Space Law...), Pg 84–104, available at [1]
- Introductory note by Vladimír Kopal, procedural history note and audiovisual material on the Treaty on Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, including the Moon and Other Celestial Bodies in the Historic Archives of the United Nations Audiovisual Library of International Law
- Lecture by Vladimír Kopal entitled The Progressive Development of International Space Law by the United Nations in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
- Lecture by Vladlen Stepanovich Vereshchetin entitled The Law of Outer Space in the General Legal Field (Commonalities and Particularities) in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Treaty on Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, including the Moon and Other Celestial Bodies. United Nations Office for Disarmament Affairs. ციტირების თარიღი: 2013-04-18.
- ↑ 2.0 2.1 China: Accession to Outer Space Treaty. United Nations Office for Disarmament Affairs. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-07-02. ციტირების თარიღი: 2015-03-01.
- ↑ Jennifer Frakes, (2003) The Common Heritage of Mankind Principle and the Deep Seabed, Outer Space, and Antarctica: Will Developed and Developing Nations Reach a Compromise? Wiscoscin International Law Journal, 21, at 409
- ↑ Wikisource:Outer Space Treaty of 1967#Article VIII
- ↑ Wikisource:Outer Space Treaty of 1967#Article VII
- ↑ Terrill Jr., Delbert R. (May 1999), Project West Ford დაარქივებული 2018-04-17 საიტზე Wayback Machine. , "The Air Force Role in Developing International Outer Space Law" (PDF), Air Force History and Museums:63–67
- ↑ Wikisource:Outer Space Treaty of 1967#Article IX
- ↑ Status of international agreements relating to activities in outer space as at 1 January 2008 United Nations Office for Outer Space Affairs, 2008
- ↑ TREATY ON PRINCIPLES GOVERNING THE ACTIVITIES OF STATES IN THE EXPLORATION AND USE OF OUTER SPACE, INCLUDING THE MOON AND OTHER CELESTIAL BODIES. Foreign and Commonwealth Office. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-01-04. ციტირების თარიღი: 2015-02-28.
Treaty on Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, including the Moon and other Celestial Bodies [London version]. Foreign and Commonwealth Office. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-04-02. ციტირების თარიღი: 2015-02-28. - ↑ Treaty on Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, Including the Moon and other Celestial Bodies. აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი (2010-10-06). ციტირების თარიღი: 2015-02-28.
- ↑ Договор о принципах деятельности государств по исследованию и использованию космического пространства, включая Луну и другие небесные тела Russian. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო (2013-01-16). ციტირების თარიღი: 2015-08-28.