ცინგიუენი
ცინგიუენი (ტრადიციული ჩინური:清遠, გამარტივებული ჩინური: 清远, ფინინი: Qīngyuǎn[2][3] [4]) — საოლქო დონის ქალაქი გუანდუნის პროვინციის ჩრდილოეთ ნაწილში, ჩინეთი. ის მდებარეობს მდინარე პეის (ჩრდილოეთის მდინარე) ორივე ნაპირზე. 2020 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით, საოლქო დონის ქალაქის ტერიტორიაზე სულ 3 969 473 ადამიანი ცხოვრობს, რომელთაგან 1 738 424 ქალაქის ურბანულ ნაწილში (მეტრო არეალი) არის დასახლებული. უბანიზებუნი ნაწილი მოიცავს ცინგჩენგისა და ცინგსინის რაიონებს.[5] ფართოდ გავრცელებული ენაა კანტონური დიალექტი. 19 015 კვადრატული კილომეტრის ფართობის მქონე ქალაქს ესაზღვრება: გუანჯოუ და ფოშანი სამხრეთიდან, შაოგუანი აღმოსავლეთიდან და ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან, ჭაოცინგი სამხრეთიდან და სამხრეთ-დასავლეთიდან, ხუნანის პროვინცია და გუანსი-ჯუანის ავტონომიური რეგიონი ჩრდილოეთიდან.[6] ქალაქის ურბანული ნაწილი შემოსაზღვრულია მთებით და ის გუანჯოუსა და მარგალიტის მდინარის დელტას ჩინეთის ეროვნული ავტომაგისტრალის (N107) საშუალებით უკავშირდება.
| საოლქო დონის ქალაქი | |
|---|---|
|
ცინგიუენი 清远市 | |
 | |
| ქვეყანა |
 ჩინეთი |
| პროვინცია | გუანდუნი |
| შიდა დაყოფა | Qingcheng District, Fogang County, Yangshan County, Lianshan Zhuang and Yao Autonomous County, Liannan Yao Autonomous County, Qingxin District, Yingde და Lianzhou |
| კოორდინატები | 23°40′55″ ჩ. გ. 113°03′22″ ა. გ. / 23.68194° ჩ. გ. 113.05611° ა. გ. |
| ფართობი | 19,152.9 კმ² |
| ცენტრის სიმაღლე | 14 მეტრი |
| მოსახლეობა | 3,969,473 კაცი (2020[1]) |
| სიმჭიდროვე | 210 კაცი/კმ² |
| სასაათო სარტყელი | UTC+8 |
| სატელეფონო კოდი | 763 |
| საფოსტო ინდექსი | 511500 |
| საავტომობილო კოდი | 粤R |
| ოფიციალური საიტი | gdqy.gov.cn |
  | |
ისტორია რედაქტირება
ცინგიუენი ჩრილოეთისა და სამხრეთის დინასტიების პერიოდში პრეფექტურას წარმოადგენდა. მიუხედავად ამისა, ცინგუანის ადმინისტრაციული სტატუსი დაქვეითდა და მაზრა გახდა კაიხუანგის ერაში, სუის დინასტიის პერიოდში (ახალი წელთაღრიცხვით 590). ამის შემდეგ, 1911 წლამდე, ჩინეთის რესპუბლიკის დაარსებამდე, ცინგიუენი იმართებოდა გუანჯოუს პრეფექტური(廣州府) მიერ.
ცინის დინასტიის მმართველობის პერიოდში ტერიტორია ცნობილი იყო როგორც: ცინგიუენის მაზრა. მოგვიანებით დასახლებას საოლქო დონის ქალაქის სტატუსი დაუბრუნდა.
გეოგრაფია რედაქტირება
ცინგიუენის ადმინისტრაციული არეალი მდებარეობს ჩრდილოეთ განედის 23° 26' 56"-დან 25° 11' 40"-მდე და აღმოსავლეთ გრძედის 111° 55' 17"-დან 113° 55' 34"-მდე.[6] მისი ურბანული არეალი ჩრდილოეთი ტროპიკის ჩრდილოეთით მდებაორებს, გუანჯოუს ურბანული ნაწილიდან დაახლოებით 60 კილომეტრის დაშორებით. ის 200 კილომეტრითაა დაშორებული ჰონგ-კონგიდან და მაკაოდან. ცინგიუენი პროვინციის მთლიანი ტერიტორიის 10.6%-ს (19 000 კვადრატული კილომეტრი) მოიცავს.[6] ცინგიუენი მოიცავს ნალინგის მთების ნაწილს.[6]
კლიმატი რედაქტირება
ცინგიუენისათვის დამახასიათებელია მუსონების გავლენით წარმოქმნილი ნოტიო სუბტროპიკული კლიმატი (კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია: Cfa). საშუალო წლიური ტემპერატურა 20.7 °C-ია, საშუალო ნალექიაობის მაჩვენებელი კი 1 900 მილიმეტრი.[7]
| ჰავის მონაცემები — ცინგიუენი (1981−2010) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| თვე | იან | თებ | მარ | აპრ | მაი | ივნ | ივლ | აგვ | სექ | ოქტ | ნოე | დეკ | წლიური |
| რეკორდულად მაღალი °C | 28.6 | 30.0 | 33.4 | 33.5 | 35.0 | 38.1 | 39.0 | 38.7 | 38.2 | 36.4 | 33.2 | 28.7 | 39.0 |
| საშუალო მაღალი °C | 17.6 | 18.1 | 20.6 | 25.2 | 29.4 | 31.5 | 33.3 | 33.4 | 31.9 | 29.0 | 24.6 | 20.1 | 26.2 |
| საშუალო დღიური °C | 13.1 | 14.4 | 17.2 | 21.8 | 25.5 | 27.6 | 28.9 | 28.9 | 27.4 | 24.3 | 19.5 | 14.9 | 22.0 |
| საშუალო დაბალი °C | 10.0 | 11.8 | 14.7 | 19.4 | 22.7 | 24.9 | 25.7 | 25.7 | 24.2 | 20.8 | 15.9 | 11.2 | 18.9 |
| რეკორდულად დაბალი °C | 1.5 | 2.1 | 2.8 | 8.7 | 13.9 | 18.8 | 21.9 | 21.8 | 15.5 | 10.2 | 4.6 | 1.1 | 1.1 |
| საშუალო ნალექი (მმ) | 56.6 | 88.5 | 142.4 | 239.4 | 350.6 | 391.4 | 282.0 | 227.0 | 147.2 | 62.4 | 45.0 | 36.7 | 2 069,2 |
| საშუალო ფარდობითი ტენიანობა (%) | 71 | 77 | 81 | 83 | 82 | 83 | 80 | 79 | 75 | 69 | 66 | 65 | 76 |
| წყარო: China Meteorological Data Service Center | |||||||||||||
დემოგრაფია რედაქტირება
2010 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით, ცინგიუენის მოსახლეობამ 3 698 394 მკვიდრი შეადგინა.[8] ეს მაჩვენებელი 2000 წლის აღწერის მონაცემებთან შედარებით გაზრდილია 550 715 ადამიანით (1.63%-იანი ზრდა). ხანები ცინგიუენის მოსახლეობის 95%-ს წარმოადგენენ. საოლქო დონის ქალაქის ზოგიერთ რაიონში ასევე ცხოვრობენ ჭიანგები, იაოს ხალხი და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის სხვა ეთნიკური უმციროსებები.
ეკონომიკა რედაქტირება
ცინგიუენი მნიშვნელოვანი ეკონომიკური და სატრანსპორტო ცენტრს წარმოადგენს. ბეიჯინგისა და გუანჯოუს დამაკავშირებელი რკინიგზა, ჩინეთის ეროვნული ავტომაგისტრალი N107, ასევე მდინარე პეი ქალაქში გაედინება. ცინგიუანის საზღვაო ინფრასტრუქტურა მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რესურსების ტრანსპორტირებაში სხვა რეგიონალურ ცენტრებთან გუანდუნში, ჰონგ-კონგსა და მაკაოში. ქალაქი უკავშირდება ისეთ პორტებს, როგორებიცაა: ცინგიუენის პორტი, ინგტეს პორტი, ლიანჭოუს პორტი და იანგშანის პორტი.
ღირსშესანიშნაობები რედაქტირება
ცინგიუენის ღრსშესანიშნაობებს შპრისაა: ნოიუიუწუეი, ფაილაის ტაძარი, ფეისია, პაოძინგის სასახლე (ინგტე), ცინგსინის უძველესი მღვიმე, სანქენგის ცხელი წყაროები ცინგსინის ოლქის ტერიტორიაზე, ხუანგხუას ტბა ფოკანგში, პატარა პიეძიანგი ლიანიანგში, მწვერვალი შიკენგკონგი იანგშანის ოლქში, ლიანჭოუს წყალქვეშა მდინარე, ხიანგტენგის ხეობა, ხიანგჩუანისა და ინჭანის ცხელი წყაროების სამი ხეობა.
ტრანსპორტირება რედაქტირება
ცინგიუენის საოლქო დონის ქალაქის ტერიტორიაზე მდებარეობს ცინგიუანის რკინიგზის სადგური, რომელიც 2009 წელს გაიხსნა და უხანისა და გუანჯოუს ჩქაროსნული რკინიგზის ნაწილს წარმოადგენს. ეს სადგური ქალაქის ცენტრალური ნაწილის აღმოსავლეთით მდებარეობს.
ცინგიუენის მაგლევი 2020 წლის დეკემბერში გაიხსნა.
ლიტერატურა რედაქტირება
- Gutzlaff, Charles (1838), Andrew Reed, რედ., China Opened, or, A Display of the Topography, History, Customs, Manners, Arts, Manufactures, Commerce, Literature, Religion, Jurisprudence, Etc. of the Chinese Empire, Vol. II, London: Smith, Elder, & Co., https://books.google.com/books?id=iO5AAAAAcAAJ.
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
Qingyuan, ტურისტული მეგზური ვიკივოიაჟზე
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ მოსახლეობა, 2021 წლის ნოემბერი
- ↑ Chisholm, Hugh, ed. (1911), , Encyclopædia Britannica (ინგლისური), 5 (11th ed.), Cambridge University Press
- ↑ Chisholm, Hugh, ed. (1911). . Encyclopædia Britannica (ინგლისური). XV (11th ed.). Cambridge University Press.
- ↑ Gutzlaff (1838), p. 564.
- ↑ [1] ნოემბერი, 2021
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 zh:清远概况 zh-hans. Qingyuan People's Government. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 ოქტომბერი 2019. ციტირების თარიღი: 27 ნოემბერი 2021.
- ↑ zh:清远 - 气象数据 -中国天气网 zh-hans. Weather China. ციტირების თარიღი: 2012-07-18
- ↑ (ჩინურად) Compilation by LianXin website. Data from the Sixth National Population Census of the People's Republic of China დაარქივებული April 6, 2012, საიტზე Wayback Machine.