შუა ამერიკა (რეგიონი)
შუა ამერიკა — რეგიონი ამერიკის შუა განედებზე. ჩრდილოეთ ამერიკის სამხრეთ ნაწილში ის მოიცავს მექსიკას, ცენტრალური ამერიკის ქვეყნებსა და კარიბის ზღვის აუზს. ტერმინის თვალსაწიერი ძალზედ მრავალფეროვანია. ზოგჯერ, შუა ამერიკას მიაკუთვნებენ კოლუმბიასა და ვენესუელასაც. იშვიათად, რეგიონში არ შეჰყავთ კარიბის აუზი, ზოგჯერ კი მიაკუთვნებენ გვიანასაც.[1][2][3]
| შუა ამერიკა | |
|---|---|
.svg) | |
| ფართობი | 2 728 827 კმ² |
| მოსახლეობა | 188 187 764 |
| ქვეყნები | 21 |
| ენები | ესპანური, ინგლისური, მაიას ენები, ფრანგული, ჰაიტური კრეოლური, ანტილიური კრეოლური და სხვა. |
| სასაათო სარტყელი | UTC-4 – UTC-8 |
ფიზიოგრაფიულად, შუა ამერიკა გარდამავალი ტერიტორიაა ჩრდილოეთ ამერიკის დარჩენილ ნაწილსა და სამხრეთ ამერიკას შორის.[4] დასავლეთიდან, შუა ამერიკის კონტინენტური ნაწილი მოიცავს შევიწროვებული ყელის ზოლს, აშშ-ის სამხრეთში მდებარე კლდოვანი მთების სამხრეთ ნაწილსა და კოლუმბიაში მდებარე ანდების ჩრდილოეთ კიდეს შორის;[5] ერთმანეთისგან გამოყოფს წყნარ და ატლანტის ოკეანეებს. აღმოსავლეთით კი ასევე მოიცავს დიდ და მცირე ანტილებს.[4] რეგიონი განვითარდა ადრეულ ცარცულ სისტემაში, ჩრდილოეთ ამერიკიდან სუბაერიული სამხრეთის მიმართულებით, როგორც ვულკანური სარტყელის კომპლექსური სისტემა; ამის შემდეგ, პლიოცენის ეპოქაში, თანდათან ჩამოყალიბდა მიწის ხიდი, როდესაც სამხრეთი დაბოლოება (პანამასთან) ტექტონიკური მოქმედებების შედეგად შეეჯახა სამხრეთ ამერიკას.[6]
ხანდახან, ტერმინ „შუა ამერიკას“ „ცენტრალური ამერიკის“ სინონიმად იყენებენ.[3] ინგლისურ ენაში ტერმინის სინონიმად იყენებენ მესოამერიკას,[5][7] რომელიც ზოგადად აღნიშნავს კულტურულ რეგიონს ცენტრალური მექსიკიდან ჩრდილოეთ კოსტა-რიკამდე.[8]
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „შუა ამერიკა (რეგიონი)“ ვიკისაწყობში.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ CIA political map of Middle America. 1994. Perry-Castañeda Library Map Collection; University of Texas Library Online
- ↑ "Middle America." Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 11th ed. 2003. (ISBN 0-87779-809-5) New York: Merriam-Webster, Inc.
- ↑ 3.0 3.1 Augelli, John P. (1962 (Jun.)). „The Rimland-Mainland Concept of Culture Areas in Middle America“. Annals of the Association of American Geographers: 52 (2): 119–129. JSTOR 2561309. ციტატა: „Mexico, Central America, and the West Indies, to which the term is normally applicable, share a general [geographic] focus .... For some ... "Middle America" refers only to Mexico and Central America; others add the West Indies and, infrequently, even Colombia, Venezuela, and the Guianas. Occasionally, the term "Central America" is used synonymously with "Middle America," and for some German geographers "Mittelamerika" refers to the isthmian territories from Panama to Guatemala.“ დამოწმება journal საჭიროებს
|journal=-ს (დახმარება); შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი|year=-ში (დახმარება) - ↑ 4.0 4.1 Gonzalez, Joseph. 2004. "Middle America: Bridging Two Continents" (ch. 17). The Complete Idiot's Guide to Geography. (ISBN 1-59257-188-3) New York: Alpha Books; pp. 213-7
- ↑ 5.0 5.1 "Middle America." Encyclopædia Britannica 2006. Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc.
- ↑ Coney, Peter J. 1982. "Plate tectonic constraints on the biogeography of Middle America and the Caribbean region." Annals of the Missouri Botanical Garden: v. 69, pp. 432-443
- ↑ 'Glossary' დაარქივებული 2007-09-30 საიტზე Wayback Machine. Images of the Past, 4th ed. 2005. McGraw-Hill Higher Education.
- ↑ Dow, James W. 1999. The Cultural Anthropology of Middle America დაარქივებული 2007-07-04 საიტზე Wayback Machine. .
