ყარაყუმი
ყარაყუმი (თურქმენ. Garagum, შავი ქვიშა) — უდაბნო ცენტრალურ აზიაში. გადაჭიმულია 350 000 კმ²-ზე და მოიცავს თანამედროვე თურქმენეთის 70 %-ს.[1] მოსახლეობა ძალიან მეჩხერადაა გაფანტული, ერთი ადამიანი 6,5 კმ²-ზე. ნალექები საკმაოდ იშვიათია.
მდებარეობარედაქტირება
მდებარეობს კასპიის ზღვის აღმოსავლეთით, არალის ზღვამდე ჩრდილოეთით, ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდინარე ამუდარიასა და ყიზილყუმის უდაბნომდე. არალის ზღვის დაშრობასთან ერთად, უდაბნოს ფართობი იმატებს.[2]
ჰიდროგრაფიარედაქტირება
უდაბნოს კვეთავს მსოფლიოში სიდიდით მეორე საირიგაციო არხი — ყარაყუმის არხი, რომელიც 1954 წელს აშენდა და რომლის სიგრძეც 1375 კმ-ია. მასში ყოველწლიურად 13-20 კმ³ წყალი გაედინება.
არქეოლოგიარედაქტირება
ყარაყუმში მდებარე დიდი ბალკანის მთებში, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს ქვის ხანის ადამიანის ნასახლარები.
ეკონომიკარედაქტირება
ტრანსპორტირედაქტირება
ყარაყუმის უდაბნოს კვეთს ტრანსკასპიური სარკინიგზო მაგისტრალი.
გეოლოგიარედაქტირება
ყარაყუმის ტერიტორიაზე მდებარეობს ნავთობისა და ბუნებრივი აირის უდიდესი მარაგები.
რესურსები ინტერნეტშირედაქტირება
- TravelBlog Darwasa Craters: Entrance to Hell
- Gonur Depe site in the Karakum Desert
- photos and about the Karakum Desert
40°15′08″ ჩ. გ. 58°26′23″ ა. გ. / 40.2523333° ჩ. გ. 58.4397500° ა. გ.
სქოლიორედაქტირება
- ↑ Karakum Desert -- Britannica Online Encyclopedia. www.britannica.com. ციტირების თარიღი: 2008-02-22.
- ↑ Aral Sea. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-03-16. ციტირების თარიღი: 2011-02-08.