ტყუპები
ამ სტატიაში არ არის მითითებული სანდო და გადამოწმებადი წყარო. |
ტყუპები — ძუძუმწოვრებისა და ადამიანის ორი ან მეტი ნაშიერი (ბავშვი). ტყუპები ჩნდებიან თითქმის ერთდროულად ერთი დედისგან. არსებობს ტყუპების ორი ტიპი: ერთკვერცხისეული იდენტური და სხვადასხვაკვერცხისეული არაიდენტური. არაიდენტური (სხვადასხვაკვერცხისეული) ტყუპები დროს ნაყოფიერდება 2 ან მეტი კვერცხუჯრედი; ამათგან თითოეული დამოუკიდებელ ორგანიზმად ვითარდება. ჩანასახის ნაწილების არასრული დაცილების დროს ვითარდებიან სიამის ტყუპები. იდენტურ (ერთკვერცხისეულ) უჯრედებს აქვთ საერთო პლაცენტა, ერთნაირი გენოტიპი, ყოველთვის ერთი სქესისანი არიან, აქვთ სისხლის ერთი და იგივე ჯგუფი და ძალიან ჰგვანან ერთმანეთს. სხვადასხვაკვერცხისეული ტყუპების წარმოშობა შესაძლებელია ორი ან მეტი კვერცხუჯრედის ერთდროულად მომწიფების შემთხვევაში. ისინი შეიძლება იყვნენ როგორც განსხვავებული, ისე ერთი სქესისანი, ერთმანეთს ისე ჰგვანან, როგორც ჩვეულებრივი და-ძმა. ერთკვერცხისეულ ანუ იდენტურ ტყუპებს ერთნაირი გემოვნება, ჩვევები მისწრაფებები აქვთ. უპირატესობას ერთსა და იმავე ტანსაცმელს, თმის ვარცხნილობას ანიჭებენ. მოსწონთ ერთი და იგივე წიგნი, სპექტაკლი. იმ შემთხვევაში თუ მათ დაბადებისთანავე ერთმანეთს დააშორებენ და ცალ ცალკე გაიზრდებიან ხშირად ერთსა და იმავე პროფესიას ირჩევენ, ერთი და იმავე დაავადებით და თითქმის ერთდროულად ავადდებიან.
ამერიკის ქალაქ ტვინსბურში ტყუპების მსოფლიო ფესტივალს ატარებენ, ზოგჯერ იქ დიდი ხნის უნახავი ტყუპები ხვდებიან ერთმანეთს, რომელთა მონაყოლიდან ირკვევა რომ ისინი თითქმის ერთნაირად ცხოვრობენ. ზოგჯერ ჩანასახის ნაწილები ერთმანეთს სრულიად არ სცილდება და ამიტონ ტყუპები ერთმანეთთან დაკავშირებულნი იბადებიან, მათ სიამის ტყუპებს უწოდებენ, ზოგჯერ სიამის ტყუპები ერთმანეთისგან ზომითა და განვითარებით განსხვავდებიან, ერთი მათგანი სრულიად ნორმალურია, ხოლო მეორე-მხოლოდ ნაწილობრივ განვითარებული და პირველზე მიკრული. სიამის ტყუპების უმრავლესობა დაბადების თანავე იღუპება, თუმცა გადარჩენის შემთხვევაში სიცოცხლისუნარიანია. დღეს წარმატებით ხორციელდება მათი დაშორება ქირურგიული გზით