ჰეტეროციკლური ნაერთები
ჰეტეროციკლური ნაერთები — ციკლური ორგანული ნაერთები, რომლებიც ორზე მეტ განსხვავებულ ელემენტის ატომს შეიცავენ ციკლში.[1] ჰეტეროციკლური ქიმია არის ორგანული ქიმიის უმნიშვნელოვანესი დარგი, რადგან ასეთი ორგანული ნაერთების გავრცელება ბინარულ ორგანულ ნაერთებზე ბევრად მეტია. ჰეტეროციკლური ქიმია შეისწავლის ჰეტეროციკლური ნაერთების სინთეზს, თვისებებს და მათ გამოყენებას. FDA-ის მონაცემებით წამლების 59% შეიცავს აზოტის რომელიმე ჰეტეროციკლს.[2] ჰეტეროციკლურ ნაერთებში (გარდა ნახშირბადისა და წყალადისა) შეიძლება შედიოდეს ბორი, აზოტი, გოგირდი, ჟანგბადი, ფოსფორი და სხვა ელემენტები.
სხვადასხვა ჰეტეროციკლები რედაქტირება
| ნეჯერი | უჯერი | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ჰეტეროატომი | აზოტი | ჟანგბადი | გოგირდი | აზოტი | ჟანგბადი | გოგირდი | |
| 3-ატომიანი | აზირიდინი | ოქსირანი | თიირანი | აზირინი | ოქსირენი | თიირენი | |
|
|
|
|
|
| ||
| 4-ატომიანი | აზეტიდინი | ოქსეთანი | თიეთანი | აზეტი | ოქსეტი | თიეტი | |
|
|
|
|
|
| ||
| 5-ატომიანი | პიროლიდინი | ოქსოლანი | თიოლანი | პიროლი | ფურანი | თიოფენი | |
|
|
|
|
|
| ||
| 6-ატომიანი | პიპერიდინი | ოქსანი | თიანი | პირიდინი | პირანი | თიოპირანი | |
|
.svg)
|
|
|
|
| ||
| 7-ატომიანი | აზეპანი | ოქსეფანი | თიეფანი | აზეპინი | ოქსეფინი | თიეფინი | |
|
|
|
|
|
| ||
| 8-ატომიანი | აზოკანი | ოქსოკანი | თიოკანი | აზოცინი | ოქსოცინი | თიოცინი | |
|
|
|
|
|
| ||
| 9-ატომიანი | აზონანი | ოქსონანი | თიონანი | აზონინი | ოქსონინი | თიონინი | |
|
|
|
|
|
| ||
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ IUPAC Gold Book heterocyclic compounds
- ↑ Edon Vitaku, David T. Smith, Jon T. Njardarson (2014). „Analysis of the Structural Diversity, Substitution Patterns, and Frequency of Nitrogen Heterocycles among U.S. FDA Approved Pharmaceuticals“. J. Med. Chem. 57: 10257-10274. doi:10.1021/jm501100b.CS1-ის მხარდაჭერა: მრავალი სახელი: ავტორების სია (link)