ვიკიპედია

ჯორჯ შულცი

ჯორჯ პრატ შულცი (/ʃʊlts/; დ. 13 დეკემბერი, 1920 — გ. 6 თებერვალი, 2021) — ამერიკელი ეკონომისტი, პოლიტიკოსი და ბიზნესმენი. მსახურობდა სხვადასხვა პოზიციებზე სამი სხვადასხვა რესპუბლიკელი პრეზიდენტის ადმინისტრაციებისას. არის ერთ-ერთი იმ ორი ადამიანიდან რომელმაც აშშ-ის ოთხ ან მეტ მთავრობის პოზიციაზე იმსახურა.[1] შულცმა ითამაშა მნიშვნელოვანი როლი რონალდ რეიგანის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის ჩამოყალიბებაში. 1974-1982 წლები იყო ბაჩელის ჯგუფის, მომსახურების და ინჟინერიის კომპანიის აღმასრულებელი დირექტორი. 2010-იან წლებში, შულცი იყო ბიოტექნოლოგიური კომპანია Theranos-ის სკანდალის მნიშვნელოვანი მონაწილე, თაღლითობის მტკიცებულებების მიუხედავად მხარს უჭერდა კომპანიის დირექტორთა საბჭოს წევრს.

ჯორჯ შულცი
George Pratt Shultz
აშშ-ის დროშა აშშ-ის მე-60 სახელმწიფო მდივანი
მმართ. წლები: 1982 — 1989
მმართ. დასაწყისი: 1982 წლის 16 ივლისი
მმართ. დასასრული: 1989 წლის 20 იანვარი
პრეზიდენტი: რონალდ რეიგანი
წინამორბედი: ალექსანდერ ჰიგი
მემკვიდრე: ჯეიმზ ბეიკერი
აშშ-ის დროშა აშშ-ის 62-ე სახაზინოს მდივანი
მმართ. წლები: 1972 — 1974
მმართ. დასაწყისი: 1972 წლის 12 ივნისი
მმართ. დასასრული: 1974 წლის 8 მაისი
პრეზიდენტი: რიჩარდ ნიქსონი
წინამორბედი: ჯონ კონალი
მემკვიდრე: უილიამ საიმონი
აშშ-ის დროშა აშშ-ის მე-11 შრომის მდივანი
მმართ. წლები: 1969 — 1970
მმართ. დასაწყისი: 1969 წლის 22 იანვარი
მმართ. დასასრული: 1970 წლის 1 ივლისი
პრეზიდენტი: რიჩარდ ნიქსონი
წინამორბედი: უილიამ უილარდ ვიტცი
მემკვიდრე: ჯეიმზ დეი ჰოდგსონი
პარტია: რესპუბლიკური პარტია
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 13 დეკემბერი, 1920
დაბ. ადგილი: ნიუ-იორკი, ნიუ-იორკის შტატი, აშშ
გარდ. თარიღი: 6 თებერვალი, 2021 (100 წლის)
შვილები: 5
ხელმოწერა:
სამხედრო კარიერა
ეროვნება: აშშ-ის დროშა ამერიკელი
კუთვნილება: აშშ-ის დროშა აშშ
მოღვაწეობა: 1942 — 1945
წოდება: კაპიტანი
ბრძოლები/ომები:

მეორე მსოფლიო ომი

დაიბადა ნიუ-იორკში, 1920 წლის 13 დეკემბერს, დაამთავრა პრინცსტონის უნივერსიტეტი მანამ სანამ 1942 წელს შეუერთდა აშშ-ის საზღვაო ქვეითების კორპუსს მეორე მსოფლიო ომში. ომის შემდეეგ მიიღო დოქტორის ხარისხი ინდუსტრიულ ეკონომიკაში მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტისაგან (MIT). MIT-ში სწავლობდა 1948-1957 წლებში, სადაც სასწავლო წელი 1955 წელს გამოტოვა რადგან იყო აშშ-ის პრეზიდენტი დუაით ეიზენჰაუერის ეკონომიკის საკითხებზე მჩეველთა საბჭოს წევრი. როდესაც ჩიკაგოს ბისზენის უნივერსიტეტში დეკანად მუშაობდა, ის დათანხმდა რიჩარდ ნიქსონის დანიშვნას შრომის მდივნად. ამ პოზიციაზე, მან განაწესა ფლადელფიის გეგმა სამშენებლო კონტრაქტორებისათვის, რომლებიც უარს აცხადებდნენ შავკანიან ადამიანებთან მუშაობაზე, რაც რასობრივი კვოტას პირველი გამოყენება იყო აშშ-ის ფედერალური მთავრობის მიერ. 1970 წელს ის გახდა მენეჯმენტის და ბიუჯეტის ოფისის პირველი დირექტორი, შულცი ამ პოზიციაზე მის ხაზინის მდივნად დანიშვნამდე, 1972 წელამდე მსახურობდა.

შულცმა ნიქსონის ადმინისტრაცია 1974 წელს დატოვა, რათა ბაჩტელის აღმსრულებელი დირექტორი გამხდარიყო. მას შემდეგ რაც ამ კომპანიის პრეზიდენტი და დირექტორი გახდა, შულცი დათანხმდა რონალდ რეიგანის შეთავაზებას აშშ-ის სახელმწიფო მდივანად დანიშვნის შესახებ. ჯორჯ შულცს აშშ-ის სხელმწიფო მდივნის თანამდებობა 1982-1989 წლებში ეკავა. შულცმა რონალდ რეიგანს მოუწოდა სსრკ-ის ლიდერ მიხაილ გორბაჩოვთან ურთიერთობების დამყარება, რამაც ცივ ომში გაყინული აშშ-სსრკ-ის ურთიერთობების გალღვობა. შულცი ეწინააღმდეგებოდა აშშ-ის დახმარებას კონტრასთვის (რამაც ირანი-კონტრას სკანდალი გამოიწვია), რომელიც სანდინისტების ეროვნულ-განმათავისუფლებელი ფრონტის მთავრობის ჩანაცველებას ცდილობდნენ.

შულცი ოფიციალური პოლიტიკური და საჯარო სამხახურებიდან 1989 წელს გადადგა, თუმცა აქტიური დარჩა როგორც ბიზნესში ასევე პოლიტიკაში. მან იმსახურა ჯორჯ უოლკერ ბუშის არაფორმალურ მრჩეველად და საკუთარი წვლილი შეიტანა ბუშის დოქტრინის ჩამოყალიბებაში. ის მსახურობდა კალიფორნიის გუბერნატორი არნოლდ შვარცნეგერის ეკონომიკური აღდგენის საბჭოს ნარკოპოლიტიკის საერთაშორისო კომისიაში.

2013 წლის შემდეგ მხარს უჭერს ნახშირბადის შემოსავლთან ნეიტრალურ გადასახადს, როგორც ყველაზე ეკონომიკურ გზას გლობალური დათბობის შეფერხებისათვის.[2][3][4][5][6] ის არის ჰუვერის საერთაშორისო ეკონომიკური ინსტიტუტის და ვაშინგტონის ახლო აღმოსავლეთის პოლიტიკების ინსტიტუტის წევრი. ჯორჯ შულცი გარდაიცვალა 2021 წლის 6 თებერვალს, 100 წლის ასაკში, სტანფორდის უნივერსიტეტის კამპუსზე.

ადრეული ცხოვრება რედაქტირება

ჯორჯ შულცი დაიბადა 1920 წლის 13 დეკემბერს, ნიუ-იორკში, ის არის მარგარეტ ლენოქსის და ბირლ ერლ შულცის ერთად-ერთი შვილი, და გაიზარდა ინგლვუდი, ნიუ-ჯერსიში.[7] XIX საუკუნეში მისი დიდი ბაბუა გერმანიის კავშირიდან გადავიდა საცხოვრებლად აშშ-ში.[8]

ადგილობრივ საჯარო სკოლაში სწავლის შემდეგ სკოლის ბოლო წელი ინგლვუდის ბიჭების სკოლაში (დღეს, დუაით-იგლვუდის სკოლა) გაატარა.[9] 1938 წელს დაამთავრა ლუმისი ჩაფის სკოლა უინძორ, კონექტიკუტში. შულცმა პისტონის უნივერსიტეტში, ეკონომიკაში აიღო ბაკალავრის ხარისხი.[7][8]

1942-დან 1945 წლამდე ჯორჯ შულცი მსახურობდა აშშ-ის საზღვაო ქვეითების კორპუსში, სადაც არტილერიის ოფიცრად მსახურობდ და მიიღო კაპიტნის წოდება. კაპიტანი შულცი განწესებული იქნა აშშ-ის 81-ე ქვეით დივიზიაში ანგაურის (პელელიუს) ბრძოლისას.[10]

ოჯახი რედაქტირება

ჰავაიში საზღვაო ქვეითად მსახურობისას, შულცი შეხვდა ამხედრო ექთან ლეიტენანტ ელენა ო'ბრაიენს (დ. 1915 გ. 1995). ისინი დაქორწინდნენ 1946 წლის 16 თებერვალს და ეყოლათ 5 შვილი: მარგარეტ ენ ტილსვორთი, კათერინ პრატ შულც იორგენსენი, პიტერ მილტონ შულცი, ბარბარა ლენოქს შულც უაითი და ალექსანდერ გორგ შულცი.[7][11] ელენა გარდაიცვალა 1995 წელს პანკრეასის სიმისივნით.

1997 წელს, ჯორჯ შულცი დაქორწინდა კალიფორნიელ ფილანტროპსა და სოციალიტზე, ჩარლოტ მილარდ სვიგზე.[12]

საპატიო ხარისხები რედაქტირება

ჯორჯ შულცს საპატიო ხარისხი გადასცა სხვადასხვა უნივერსიტეტმა, როგორებიცაა: კოლუმბიის, ნოტრ-დამის, ლოიოლას, პენსილვანიის, როჩესტერის, პრინცტონის, კარნიჯ-მელონის, ნიუ-იორკის, იეშივას, ჩრდილოდასავლეთის, ტეჩნიონის, თელ-ალივის და ვიეცმენის მეცნიერების უნივერსიტეტებმა, ნიუ-იორკის ბარუჩის კოლეჯმა, უილიამის კოლეჯმა, ჰებრიუს იერუსალიმის უნივერსიტეტმა, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტმა და ტოკიოს კეიოს უნივერსიტეტმა.[13]

გამორჩეული ნამუშევრები რედაქტირება

  • Shultz, George P. and Goodby, James E. The War that Must Never be Fought, Hoover Press, ISBN 978-0-8179-1845-3, 2015.
  • Shultz, George P. and Shoven, John B. Putting Our House in Order: A Guide to Social Security and Health Care Reform. New York: W.W. Norton, 2008
  • Economics in Action: Ideas, Institutions, Policies, Hoover Institution on War, Revolution and Peace, Stanford University, 1995.
  • Shultz, George P. Turmoil and Triumph: My Years as Secretary of State, New York: Scribner's 1993.
  • U.S. Policy and the Dynamism of the Pacific; Sharing the Challenges of Success, East-West Center (Honolulu), Pacific Forum, and the Pacific and Asian Affairs Council, 1988.
  • The U.S. and Central America: Implementing the National Bipartisan Commission Report: Report to the President from the Secretary of State, U.S. Department of State (Washington, DC), 1986.
  • Risk, Uncertainty, and Foreign Economic Policy, D. Davies Memorial Institute of International Studies, 1981.
  • (With Kenneth W. Dam) Economic Policy beyond the Headlines, Stanford Alumni Association, 1977.
  • Leaders and Followers in an Age of Ambiguity, New York University Press (New York), 1975.
  • (With Albert Rees) Workers and Wages in an Urban Labor Market, University of Chicago Press, 1970.
  • (With Arnold R. Weber) Strategies for the Displaced Worker: Confronting Economic Change, Harper (New York), 1966.
  • (Editor and author of introduction, with Robert Z. Aliber) Guidelines, Informal Controls, and the Market Place: Policy Choices in a Full Employment Economy, University of Chicago Press (Chicago), 1966.
  • (Editor, with Thomas Whisler) Management Organization and the Computer, Free Press (New York), 1960.
  • (Editor, with John R. Coleman) Labor Problems: Cases and Readings, McGraw (New York), 1953.
  • Pressures on Wage Decisions: A Case Study in the Shoe Industry, Wiley (New York), 1951.
  • (With Charles Andrew Myers) The Dynamics of a Labor Market: A Study of the Impact of Employment Changes on Labor Mobility, Job Satisfaction, and Company and Union Policies, Prentice-Hall (Englewood Cliffs, NJ), 1951.

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Dan Rather and Gary Paul Gates, The Palace Guard (1974)
  • William Safire, Before the Fall: An Inside Look at the Pre-Watergate White House (1975)
  • Laurence I. Barrett, Gambling with History: Reagan in the White House (1983)
  • Allen J. Matsuow, Nixon's Economy: Boom, Busts, Dollars, and Votes (1998)
  • TIME (July 5, 1982)
  • Newsweek (July 5, 1982, February 7, 1983, May 31, 1993)
  • The New Republic (Dec 15, 1986)
  • The Economist (Apr 2, 1988 and December 3, 1988)
  • Skoug, Kenneth N. (1996). The United States and Cuba Under Reagan and Shultz: A Foreign Service Officer Reports. Westport, CT: Praeger.
  • Wilson, James Graham (2014). The Triumph of Improvisation: Gorbachev's Adaptability, Reagan's Engagement, and the End of the Cold War. Ithaca: Cornell University Press. ISBN 978-0801452291. 
  • LaFranchi, Howard (March 9, 2010). „The World According to George Schultz“. The Christian Science Monitor Weekly. Harklan, IA: The Christian Science Publishing Society. 112 (16): 3, 22–28. ISSN 2166-3262.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

 
ვიკიციტატაში არის გვერდი თემაზე:
 
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ვიდეო რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. ↑ George P. Shultz.
  2. ↑ Shultz, George; Becker, Gary (April 7, 2013). „Why We Support a Revenue-Neutral Carbon Tax: Coupled with the elimination of costly energy subsidies, it would encourage competition“. The Wall Street Journal. ციტირების თარიღი: December 22, 2016.
  3. ↑ Dizikes, Peter (October 1, 2014). „George Shultz: "Climate is changing," and we need more action; Former secretary of state – and former MIT professor – urges progress on multiple fronts“. MIT News. Massachusetts Institute of Technology. ციტირების თარიღი: December 10, 2015.
  4. ↑ Shultz, George (March 13, 2015). „A Reagan approach to climate change“. The Washington Post. ციტირების თარიღი: December 21, 2016.
  5. ↑ John Schwartz (February 7, 2017). „'A Conservative Climate Solution': Republican Group Calls for Carbon Tax“. The New York Times. ციტირების თარიღი: April 17, 2017. ციტატა: „The group, led by former Secretary of State James A. Baker III, with former Secretary of State George P. Shultz and Henry M. Paulson Jr., a former secretary of the Treasury, says that taxing carbon pollution produced by burning fossil fuels is "a conservative climate solution" based on free-market principles.“
  6. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-09-21. ციტირების თარიღი: 2020-05-13.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 Katz, Bernard S. (1996). Biographical Dictionary of the United States Secretaries of the Treasury, 1789–1995. Greenwood Publishing Group, გვ. 320–332. ISBN 978-0313280122. 
  8. ↑ 8.0 8.1 Vellani, Robert (2003). „George P. Shultz“, Scribner Encyclopedia of American Lives, Thematic Series: Sports Figures. New York: Charles Scribner's Sons. GALE|K3436600565.  (ფასიანი რეგისტრაცია)
  9. ↑ Burnett, Paul. Problems and Principles: George P. Shultz and the Uses of Economic Thinking დაარქივებული June 15, 2018, საიტზე Wayback Machine. , University of California, Berkeley. Accessed June 14, 2018. "I went to the public school for a while, then I went to a school called the Englewood School for Boys, now merged with the Dwight School. In my last two years, I went to the Loomis School in Windsor, Connecticut."
  10. ↑ U.S. House of Representatives (December 21, 2004). „Joint Resolution: Recognizing the 60th anniversary of the Battle of Peleliu“. Congressional Record. Government Printing Office. 150. დაარქივებულია ორიგინალიდან — March 22, 2012. ციტირების თარიღი: 2012-02-07. H.J. Res. 102
  11. ↑ (2010) „George P. Shultz“, Contemporary Authors Online. Detroit, MI: Gale. GALE|H1000090903. . Gale Biography In Context. (ფასიანი რეგისტრაცია)
  12. ↑ Donnally, Trish (August 16, 1997). „Swig Tames Her Tiger“. San Francisco Chronicle. ციტირების თარიღი: 2009-04-26.
  13. ↑ Hoover Foundation: Fellow, bio notes.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ჯორჯ_შულცი&oldid=4488092“-დან