ჩრდილოამერიკული თავისუფალი ვაჭრობის ზონა
ჩრდილოამერიკული თავისუფალი ვაჭრობის ზონა (ინგლ. North American Free Trade Agreement, NAFTA; ფრანგ. Accord de libre-échange nord-américain, ALENA; ესპ. Tratado de Libre Comercio de América del Norte, TLCAN) — შეთანხმება თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ კანადას, აშშ-სა და მექსიკას შორის. შეთანხმებას ჩრდილოამერიკული თავისუფალი ვაჭრობის ზონის ხელშეკრულებას ხელი მოაწერეს 1992 წლის 17 დეკემბერს და ძალაში შევიდა 1994 წლის 1 იანვარს[1]. მან შეცვალა კანადა-ამერიკის შეთანხმება თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ.
| ჩრდილოამერიკული თავისუფალი ვაჭრობის ზონა | |
|---|---|
 | |
| შეიქმნა | 1 იანვარი, 1994 |
| ტიპი | სამთავრობათაშორისო |
| წევრები |
 აშშ კანადა მექსიკა |
| ენა | ინგლისური, ესპანური, ფრანგული |
.svg) | |
| http://www.naftanow.org | |
ისტორია რედაქტირება
ჩრდილოამერიკული თავისუფალი ვაჭრობის ზონის შექმნისაკენ გადადგმული პირველი ნაბჯი იყო „ებოტის გეგმა“, რომელიც მიიღეს 1947 წელს და რომლის მიზანიც იყო აშშ-ის ინვესტიციების სტიმულირება კანადის ეკონომიკის წამყვან სექტორებში. 1959 წელს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა და კანადამ დადეს შეთანხმება ერთობლივ სამხედრო წარმოებაზე, რამაც ხელი შეუწყო ამერიკული სტანდარტების დანერგვას კანადური წარმოების ტექნიკურ აღჭურვილობაში.
შემდეგი ნაბიჯი იყო 1965 წლის ხელშეკრულება სავაჭრო პროდუქციის ლიბერალიზაციის შესახებ. კანადა-აშშ-მექსიკის სავაჭრო-ეკონომიკური გაერთიანების შესახებ დაიბადა 1970-იან წლებში. თავდაპირველად საუბარი მიმდინარეობდა მხოლოდ ენერგეტიკული კავშირის გაფორმებაზე. მსგავს იდეას კი მხარი დაუჭირეს 1980-იან წლებში ამერიკის პრეზიდენტებმა რონალდ რეიგანმა და ჯორჯ ბუშმა.
1988 წლის სექტემბერში სამწლიანი მოლაპარაკებების შემდეგ ხელი მოაწერეს კანადა-ამერიკის ხელშეკრულებას თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ, რომლის თანახმადაც ათი წლის განმავლობაში აშშ-სა და კანადას უნდა ჩამოეყალიბებინათ თავისუფალი სავაჭრო ზონა.
შეთანხმება ჩრდილოამერიკული თავისუფალი ვაჭრობის ზონის შექმნის შესახებ ძალაში შევიდა 1994 წლის 1 იანვრიდან. იგი ამტკიცებდა და აგრძელებდა 1988 წლის კანადა-ამერიკის შეთანხმებას თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ.
მიზნები რედაქტირება
ჩრდილოამერიკული თავისუფალი ვაჭრობის ზონის შექმნის მიზანი იყო ვაჭრობისა და ინვესტიციის სფეროში არსებული ბარიერების მოსპობა აშშ-ს, კანადასა და მექსიკას შორის.
ლიტერატურა რედაქტირება
- Edward J. Chambers, Peter H. Smith (2002) NAFTA in the new millennium. University of California, San Diego. Center for U.S.-Mexican Studies ISBN 0-88864-386-1 ==
- Maxwell A. Cameron, Brian W. Tomlin (2002) The making of NAFTA: how the deal was done. Cornell University Press. ISBN 0-8014-8781-1.
- Gary Clyde Hufbauer and Jeffrey J. Schott (2005) NAFTA Revisited: Achievements and Challenges Washington, D.C. : Institute for International Economics ISBN 0-88132-334-9
- M. Angeles Villarreal (2010) NAFTA and the Mexican Economy, Federation of American Scientists Congressional Research Service. RL34733
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ North American Free Trade Agreement (NAFTA). Office of the United States Trade Representative. დაარქივებულია ორიგინალიდან — მარტი 17, 2013. ციტირების თარიღი: December 3, 2014.