შეიხ ჯუნეიდი

შეიხ ჯუნეიდი (სპარს. شیخ جنید; დ. 1429 — გ. 1460) — სეფევიეს ორდენის შეიხი 1447-1460 წლებში, შეიხ იბრაჰიმ-შაჰის ვაჟი, ისმაილ I-ის პაპა. შეიხის ტიტული მიიღო 1447 წელს, 18 წლის ასაკში.

შეიხ ჯუნეიდი
აზერ. şeyx cüneyd
სეფევიეს ორდენის მე–5 შეიხი
მმართ. დასაწყისი:	1447
მმართ. დასასრული:	1460
წინამორბედი:	შეიხ იბრაჰიმ-შაჰი
მემკვიდრე:	შეიხ ჰეიდარი
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	1429
გარდ. თარიღი:	1460
მეუღლე:	ჰატიჯე ბეგუმი (უზუნ-ჰასანის და)
შვილები:	შეიხ ჰეიდარი ჰაჯი მუჰამედ სეფიანი
დინასტია:	სეფიანები
მამა:	შეიხ იბრაჰიმ-შაჰი
რელიგია:	შიიტური ისლამი

ჯუნეიდის დროს სეფევიეს ორდენი სუფიზმის განშტოებიდან მილიტარისტულ ქალაქ-სახელმწიფოდ იქცა, რომლის ტერიტორია მხოლოდ ქ. არდებილსა და მის შემოგარენს მოიცავდა.

შეიხ ჯუნეიდმა მმართველობის დასაწყისში გაილაშქრა შავბატკნიანთა წინააღმდეგ, რის გამოც ყარა-ყოინლუს ბელადმა, ჯეჰან-შაჰმა, ის ანატოლიაში გააძევა. ანატოლიაში ყოფნის დროს ჯუნეიდმა თავის მხლებლებთან ერთად დაიწყო შიიზმის გავრცელება, მალევე შემოიკრიბა თურქმენები და ერთიანი შიიტურ-ისლამური სახელმწიფოს შექმნის დევიზით, 3,000 მეომრით დაიძრა თავრიზისკენ. თუმცა ჯეჰან-შაჰმა მისი დამარცხება მარტივად მოახერხა. 1456 წელს ჯუნეიდი შავბატკნიანთა მთავარი მტრის, უზუნ-ჰასანის კარზე აღმოჩნდა. თეთრბატკნიანთა ბელადმა მას თავისი და, ჰატიჯე ბეგუმი მიათხოვა.

ამის შემდეგ ჯუნეიდი უზუნ-ჰასანის დავალებით შირვანში გადავიდა, სადაც დაუპირისპიდა შირვან-შაჰს, ფარუხიასარს. 1460 წელს ის აყ-ყოინლუსა და შირვანს შორის გამართულ ერთ-ერთ ბრძოლაში დაიღუპა. დაკრძალეს ხაზრაში. მის შემდეგ სეფევიეს ორდენის ნომინალური შეიხი გახდა მისი 1 წლის ვაჟი - შეიხ ჰეიდარი, რომელიც ასევე ფარუხიასართან დაპირისპირებას შეეწირა.

იხილეთ აგრეთვე

• სეფევიეს ორდენის შეიხების სია

რესურსები ინტერნეტში

• JONAYD Encyclopædia Iranica

შეიხ ჯუნეიდი
წინამორბედი: შეიხ იბრაჰიმ-შაჰი	სეფევიეს ორდენის შეიხი 1447–1460	შემდეგი: შეიხ ჰეიდარი