შავკათ მირზიიოევი

შავკათ მირზიიოევი (უზბეკ. Shavkat Miromonovich Mirziyoyev; დ. 24 ივლისი, 1957,[1][2] ზაამინსკის რაიონი, ჯიზაკსკის ოლქი, უზბეკეთის სსრ, სსრკ) — უზბეკი პოლიტიკოსი და სახელმწიფო მოღვაწე, უზბეკეთის პრემიერ-მინისტრი,[3][4] ხოლო 2016 წლის 8 სექტემბრიდან უზბეკეთის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი.[5]

შავკათ მირზიიოევი
Shavkat Mirziyoyev
შავკათ მირზიიოევი Shavkat Mirziyoyev
უზბეკეთის მე-2 პრეზიდენტი
ამჟამინდელი თანამდებობა
დაიკავა14 დეკემბერი 2016
პრემიერ-მინისტრი  აბდულა არიფოვი
წინამორბედინიგმატილა იულდაშევი

უზბეკეთის მე-3 პრემიერ-მინისტრი
თანამდებობაზე ყოფნის დრო
12 დეკემბერი 2003 – 14 დეკემბერი 2016
პრეზიდენტიისლამ ქარიმოვი
წინამორბედიუტკირ სულთანოვი
მემკვიდრეაბდულა არიფოვი

დაბადებული12 ივლისი, 1957 (1957-07-12) (66 წლის)
ჟიზაკის ოლქი, სსრკ
მოქალაქეობაუზბეკეთის დროშა უზბეკეთი
პოლიტიკური პარტიაუზბეკეთის ლიბერალ-დემოკრატიული პარტია
მეუღლეზიროატხონ ჰოშიმოვა
რელიგიაისლამი

ბიოგრაფია რედაქტირება

დაიბადა 1957 წლის 24 ივლისს, უზბეკეთის ზაამინსკის რაიონში, თუმცა, სხვა მონაცემებით, ზაამინსკის რაიონში იგი მხოლოდ 1960-იან წლებში გადავიდა, დაიბადებით კი უზბეკეთის იაჰთან-იურატუბინსკის ოლქში.[6]

1981 წელს მირზიიოევმა დაამთავრა ტაშკენტის ირიგაციის და მელიორეციის უნივერსიტეტი. არის ტექნიკურ მეცნიერებათა კანდიდატი.[7]

1996–2001 წლებში, ისლამ ქარიმოვის ბრძანებით იყო ჯიზაქის რეგიონის ხელმძღვანელი (ჰაკიმი), ხოლო შემდეგ 2001–2003 წლებში, პრემიერ-მინისტრობამდე, იყო სამარყანდის რეგიონის ხელმძღვანელი.[3] პრემიერ-მინისტრად მისი კანდიდატურა პრეზიდენტმა ისლამ ქარიმოვმა 2003 წლის 12 დეკემბერს დააყენა, უზბეკეთის პარლამენტმა კი დააკმაყოფილა.[8] მისი მოადგილე გახდა ერგაშ შოისმათოვი.

2006 წლის 25 სექტემბერს მირზიიოევი შეხვდა სამხრეთ კორეის პრემიერ-მინისტრს. მათ გააფორმეს რამდენიმე შეთანხმება, მათ შორის კი იყო ერთი, რომლის მიხედვითაც უზბეკეთი სამხრეთ კორეას 2010-2014 წლებში წელიწადში 300 ტონა უზბეკურ ურანს გაუგზავნიდა. შეთანხმება გაფორმდა ამერიკული კომპანიების ზურგს უკან, რომლებიც ადრე სამხრეთ კორეასა და უზბეკეთს შორის შუამავალს წარმოადგენდნენ. სამხრეთ კორეის პრემიერი ასევე შეხვდა პრეზიდენტ ისლამ ქარიმოვს და პარლამენტის სპიკერ ერკინ ჰალილოვს. ორმა ქვეყნის პრემიერმა ასევე მიაღწია შეთანხმებას ენერგეტიკულ, სამუერნეო, არქიტექტურულ, სამშენებლო და ინფორმაციული ტექნოლოგიების სფეროში თანამშრომლობასთან დაკავშირებით. შეთანხმებების შედეგად ორ ქვეყანას შორის ვაჭრობა 40% გაიზარდა და 565 მილიონ დოლარს მიაღწია.[4]

თავისი პოლიტიკური კარიერის განმავლობაში მორზიიოევი სამი პოლიტიკური პარტიის წევრი იყო. ამჟამად არის უზბეკეთის ლიბერალურ-დემოკრატიული პარტიის წევრი.

პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი რედაქტირება

როგორც სამარყანდის კლანის წევრს, მას მიიჩნევდნენ ისლამ ქარიმოვის ერთ-ერთ პოტენციურ მემკვიდრედ. მირზიიოევს ჰქონდა კარგი ურთიერთობა ქარიმოვის ცოლთან, ტატიანა ქარიმოვასთან და ეროვნული უსაფრთხოების საბჭოს თავმჯდომარე რუსტამ ინოიათოვთან.[9] ზოგიერთი დამკვირვებელი ფიქრობდა, რომ მირზიიოევს ჰქონდა მიდრეკილება ძალადობისკენ, თუმცა, მან განაცხადა, რომ ძალა მხოლოდ ერთხელ, ჯიზაქის რეგიონში გამოიყენა.[10]

2016 წლის 2 სექტემბერს, ქარიმოვის გარდაცვალების შემდეგ, მირზიიოევი პრეზიდენტის დასაფლავების კომიტეტის ხელმძღვანელი გახდა,[11] რაც იმის ნიშანი იყო, რომ მირზიიოევი გარდაცვლილი ქარიმოვის მემკვიდრე გახდებოდა.[7] 2016 წლის 8 სექტემბერს მისი კანდიდატურა, როგორც პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებლის, პარლამენტის ორივე პალატის გაერთიანებულ სესიაზე დამტკიცდა. წესით, ეს პოსტი სენატის თავმჯდომარეს, ნიგმატილა იულდაშევს უნდა დაეკავებინა, თუმცა, მან განაცხადა, რომ „მრავალწლიანი გამოცდილების“ გამო აჯობებდა პოსტი მირზიიოევს დაეკავებინა.[12] არის მოლოდინი, რომ მირზიიოევი შეძლებს ყირგიზეთთან და ტაჯიკეთთან უზბეკეთის ურთიერთობების სტაბილიზაციას.[13]

უზბეკეთის ცესკოს განცხადების მიხედვით, მირზიიოევი 2016 წლის პრეზიდენტის ვადამდელ არჩევნებში ლიბერალურ-დემოკრატიული პარტიის კანდიდატი იყო[14] და 88,61 %-ით მიაღწია გამარჯვებას[15]. 14 დეკემბრიდან კი შეუდგა პრეზიდენტის უფლებების შესრულებას[16].

2021 წლის ოქტომბერში შავქათ მირზიოევი ხელახლა აირჩიეს უზბეკეთის პრეზიდენტად.[17]

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. http://premier.gov.ru/visits/world/6053/info/1809. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-07-12. ციტირების თარიღი: 2016-11-01.
  2. "Издательский дом Коммерсантъ" დაარქივებული 2013-11-04 საიტზე Wayback Machine. . kommersant.ru
  3. 3.0 3.1 Brief profile of Mirziyoyev დაარქივებული 2007-11-16 საიტზე Wayback Machine. , Radio Free Europe/Radio Liberty.
  4. 4.0 4.1 "South Korea, Uzbekistan Sign Uranium Deal", RadioFreeEurope/RadioLiberty, September 25, 2006.
  5. "Uzbekistan PM Mirziyoyev named interim president". Retrieved 9 September 2016.
  6. Ria.ru - Биография премьер-министра Узбекистана Шавката Мирзиеева
  7. 7.0 7.1 Гахокидзе, Ольга (2 September 2016). "Организацией похорон Каримова займется его возможный преемник" (in Russian). Readus. Retrieved 3 September 2016.
  8. "Uzbekistan: Political structure"[მკვდარი ბმული]. Economist Intelligence Unit. 2010-03-10. Retrieved 2011-01-13.
  9. "Uncertainty over President Islam Karimov's condition roils Uzbekistan"Washington Post. 30 August 2016. Retrieved 1 September 2016.
  10. After Islam Karimov, What Next? Uzbekistan's Succession Question The Diplomat
  11. "Комиссию по организации похорон Каримова возглавил премьер Шавкат Мирзиёев" (in Russian). Kommersant. 2 September 2016. Retrieved 3 September 2016.
  12. "Reports: Uzbekistan Appoints Mirziyaev As Interim President". Radio Free Europe/Radio Liberty. Retrieved 8 September 2016.
  13. "Uzbekistan: Mirziyoyev Flirting With Regional Reset?". Eurasianet.org. Retrieved 29 September2016.
  14. "Uzbekistan's acting president to run in December election", Radio Free Europe/Radio Liberty, 16 September 2016.
  15. Шавкат Мирзиёев победил на выборах Президента — Газета.uz
  16. Мирзиёев вступил в должность президента Узбекистана: Средняя Азия: Бывший СССР: Lenta.ru
  17. „შავკატ მირზიოევი უზბეკეთის პრეზიდენტად მეორე ვადით აირჩიეს“. imedinews.ge. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-10-30. ციტირების თარიღი: 30 ოქტომბერი, 2021. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)