ტრიფსინი

ფერმენტი

ტრიფსინი — ჰიდროლაზების კლასის ფერმენტი, რომელიც შლის ცილებსა და პეპტიდებს. ახასიათებს რთული ეთერების დამშლელი (ესთერაზული) აქტივობაც. შედის ცხოველური და მცენარეული ქსოვილების, აგრეთვე მიკროორგანიზმების შედგენილობაში. ცხოველებში წარმოიქმნა კუჭქვეშა ჯირკვალში არააქტიური ფორმის — ტრიფსინოგენის სახით. ბევრი ცხოველისგან გამოყოფილია კრისტალური სახით. ტრიფსინი იზოელექტრული წერტილია pH 10,8, ხოლო კატალიზური მოქმედების ოპტიმუმი — pH 7,8–8,0. განეკუთვნება ეგრეთ წოდებულ სერინულ პროტეინაზებს და აქტიურ ცენტრში შეიცავს სერინსა და ჰისტიდინს. ადვილად შლის თავის თავს (ავტოლიზი), ამიტომაც საწარმოო პრეპარატში 50%-მდე არააქტიური მინარევია. სუფთა სახით მიღება შეიძლება ქრომატოგრაფიის მეთოდით. ტრიფსინს შეუძლია კუჭქვეშა ჯირკვლის ყველა პროფერმენტის, აგრეთვე ფოსფოლიპაზის გარდაქმნა აქტიურ ფორმად. გამოირჩევა მაღალი სპეციფიკურობით და შერჩევით აჰიდროლიზებს ლიზინითა და არგინინით წარმოქმნილ პეპტიდურ ბმებს. ტრიფსინის აქტივობა ითრგუნება ფოსფორორგანული ნაერთებით, ზოგიერთი ლითონით, მაღალმოლეკულური ცილოვანი ნაერთით. ტრიფსინს აქვს ანთების და შეშუპების საწინააღმდეგო მოქმედება (კუნთებსა და ვენაში შეყვანისას). მედიცინაში იყენებენ ჭრილობის, დამწვრობის, თრომბოზის, კუჭ-ნაწლავის, სასუნთქი გზებისა და ფილტვების ჩირქოვანი დაავადების სამკურნალოდ; ხშირად ხმარობენ სხვა ფერმენტებთან და ანტიბიოტიკებთან ერთად.

ტრიფსინი
იდენტიფიკატორები
EC 3.4.21.4
CAS 9002-07-7
მონაცემთა ბაზა
IntEnz IntEnz
BRENDA BRENDA
ExPASy NiceZyme
KEGG KEGG
MetaCyc MetaCyc
PRIAM PRIAM
პროტეინის სრუქტურები RCSB PDB PDBe PDBsum
გენური ონტოლოგია AmiGO / EGO

ლიტერატურა რედაქტირება

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება