სტანისლავ ავგუსტ პონიატოვსკი
სტანისლავ ავგუსტ პონიატოვსკი (პოლ. Stanisław August Poniatowski; დ. 17 იანვარი, 1732, ვოლჩინი — გ. 12 თებერვალი, 1798, სანქტ-პეტერბურგი) — პოლონეთის უკანასკნელი მეფე და ლიტვის დიდი სამთავროს უკანასკნელი მთავარი 1764–1795 წლებში.
| სტანისლავ ავგუსტ პონიატოვსკი | |
|---|---|
| Stanisław II August | |
 | |
| პოლონეთის მეფე და ლიტვის დიდი მთავარი | |
| კორონაცია: | 25 ნოემბერი, 1764 |
| მმართ. დასაწყისი: | 25 ნოემბერი, 1764 |
| მმართ. დასასრული: | 25 ნოემბერი, 1795 |
| წინამორბედი: | ავგუსტ III |
| მემკვიდრე: | თანამდებობა გაუქმდა |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 17 იანვარი, 1732 |
| დაბ. ადგილი: | ვოლჩინი, ჟეჩ პოსპოლიტა (ამჟამად ბელარუსი) |
| გარდ. თარიღი: | 12 თებერვალი, 1798 |
| გარდ. ადგილი: | სანქტ-პეტერბურგი |
| მეუღლე: | ელჟბეტა გრაბოვსკაია |
| დინასტია: | პონიატოვსკები |
| მამა: | სტანისლავ პონიატოვსკი |
| დედა: | კონსტანცია პონიატოვსკი |
| რელიგია: | კათოლიციზმი |
| ხელმოწერა: |
 |
სტანისლავ პონიატოვსკისა და კონსტანცია პონიატოვსკის მეოთხე შვილი. მიიღო შესანიშნავი განათლება და ბევრს მოგზაურობდა დასავლეთ ევროპაში. დიდი ხანი დაჰყო ინგლისში და კარგად გაეცნო საპარლამენტო მმართველობას. 1752 წელს ორატორული ნიჭის გამო ყურადღება მიაქციეს ჟეჩ პოსპოლიტის სეიმში. 1755–1756 წლებში ცხოვრობდა რუსეთში, როგორც ინგლისის ელჩ ვილიამსის პირადი მდივანი, ხოლო 1757–1762 წლებში სამეფო კარზე აკრედიტებული იყო როგორც საქსონიის ელჩი.
მეფე ავგუსტ III-ის გარდაცვალების შემდეგ, 1764 წელს რუსეთის იმპერატრიცა ეკატერინე II-ის აქტიური მხარდაჭერის შემდეგ პოლონეთის მეფედ აირჩიეს. 1795 წელს ტახტიდან გადადგა მესამე დანაწილების დროს.
ცხოვრების უკანასკნელი წლები გაატარა სანქტ-პეტერბურგში. გარდაიცვალა 1798 წელს. დაკრძალულია ეკატერინე ალექსანდრიელის ტაძარში.
ლიტერატურა რედაქტირება
- С. М. Горяинов. Станислав-Август Понятовский и Великая Княгиня Екатерина Алексеевна По неизданным источникам. Издание: «Вѣстникъ Европы», NoNo 1—3, 1908.
- Кудрявцева С. Краткие выписки моей жизни. Записки Софии Кудрявцевой, дочери короля Станислава Понятовского. Посвящено 10 марта 1829 г. Ольге Трощинской / Сообщ. С. Ц. Лопатцкая დაარქივებული 2016-03-06 საიტზე Wayback Machine. // Русская старина, 1872. — Т. 35. — № 10. — С. 119—130.
- Логунова М. О. Кончина и похороны Станислава Августа Понятовского // Россия — Польша. Два аспекта европейской культуры : материалы XVIII Царскосельской научной конференции : сб. науч. статей : Серебряный век. — СПб., 2012. — 656 с. : ил. — С. 362—375. — 0,6 п.л.
- Понятовский С.-А. Запись бесед с императором Павлом I. / Сообщ. С. Горяинов დაარქივებული 2012-12-15 საიტზე Wayback Machine. // Русский архив, 1912. — Кн. 1. — Вып. 1. — С. 21-45. — В ст.: Павел Первый и Станислав-Август.