სომხეთის მეფეების სია

ეს არის სომხეთის მეფეთა და დედოფალთა სია. დამატებითი ინფორმაციისათვის იხილეთ უძველესი ცნობები სომხეთის და სომხების შესახებ, აგრეთვე, სომხეთის ისტორია.

იხილეთ, ინფორმაცია შუა საუკუნეების სომხური სამეფოს კილიკიის შესახებ.

იხილეთ ურარტუს მეფეთა სია (დიდი სომხეთის წინამორბედი სახელმწიფო)

დიდი სომხეთი რედაქტირება

ეს არის ყველაზე დიდი და ყველაზე ხანგრძლივი პერიოდით არსებული სომხეთის ისტორიული სამეფო.

ორონთიდი მეფეები და სატრაპები რედაქტირება

სომხური ტრადიცია რედაქტირება

სომხური ტრადიციის მიხედვით ადრეულ მეფეთა სია მოვსეს ხორენაცს ეკუთვის.

შეგახსენებთ, რომ მათი მეფობის თარიღებისა და ვადების დაზუსტება ძნელია.

იერვანდ I საკავაკიაცი (ძვ.წ. 570-560)
ტიგრან ერვანდუნი (ძვ.წ. 560-535)
ვაჰაგნ ვიშაპაქაღი (ძვ.წ. 530-515)
ჰიდარნეს I (VIს. ბოლო)
ჰიდარნეს II (V ს. დასაწყისი)
ჰიდარნეს III (V ს. შუა ხანები)
არტაშირ ერვანდუნი (V ს. მე-2 ნახ.)

დადასტურებული სატრაპები რედაქტირება

იერვანდ I (ძვ.წ. 401–344)
დარიოს კოდომანი (ძვ.წ. 344–336)

ერვანდუნების (ორონთიდების) დინასტია რედაქტირება

იერვანდ II (ძვ.წ. 336–331)
მიჰრანი (ძვ.წ. 331–323)
პერდიკას ორონთიდი (არადინასტიური მეფე) (ძვ.წ. 323)
ნეოპტოლემე ორონთიდი (არადინასტიური მეფე) (ძვ.წ. 323–321)
ევმენე ორონთიდი (არადინასტიური მეფე) (ძვ.წ. 321)
მიჰრან II (ძვ.წ. 321–317)
იერვანდ III (ძვ.წ. 317–260)
სამეს სოფენელი (ძვ.წ. 260–243)
არშამ I (ძვ.წ. 243–228)
ქსერქსე სომხეთიდან (ძვ.წ. 228–212)
იერვანდ IV (ძვ.წ. 212–200)
აბდისარ ორონთიდი (ძვ.წ. 189–166)

არტაშესიანთა დინასტია რედაქტირება

არტაშეს I (ძვ.წ. 190–159)
არტავაზდ I (ძვ.წ. 159–123)
ტიგრან I (ძვ.წ. 123–95)
ტიგრან II დიდი (ძვ.წ. 95–55)
არტავაზდ II (ძვ.წ. 55–34)
არტაშეს II (ძვ.წ. 33–20)
ტიგრან III (ძვ.წ. 20–10)
ტიგრან IV დედოფალ ერატოსთან ერთად (ძვ.წ. 10–2)

რომაელი და პართელი არადინასტიური კანდიდატები რედაქტირება

არიობარზან II ატროპატენელი (რომის პროტექტორი) (ძვ.წ. 2-ახ.წ.4)
არტავაზდ III (4-6 წ.წ.)
ტიგრან V , (6-12 წ.წ.)
ვონონ I 12–16 (რომის პროტექტორი)
რომაული ინტერრეგნუმი 16–18 (ვონონი, როგორც ნომინალური მეფე)
არტაშეს III 18–35 (რომის პროტექტორი)
არშაკ (არტაბან III-ის ვაჟი) 35 (რომის პროტექტორი)
ოროდი (არტაბან III-ის ვაჟი) 35
მითრიდატე 35–37 (რომის პროტექტორი)
ოროდი (ახალი მეფე) 37–42 (პართიის პროტექტორი)
მითრიდატე(მეორე ვადით) 42–51 (რომის პროტექტორი)
რადამისტი (იბერიის მეფე ფარსმან I-ის ვაჟი) 51–53 (რომის პროტექტორი)
თრდატ I (ვონონ II] პართელის ვაჟი) 53 (რომის პროტექტორი)
რადამისტი (მეორე ვადით) 53–54 (რომის პროტექტორი)

სომხეთის არშაკუნიანი მეფეები რედაქტირება

თრდატ I (მეორე ვადით) 52–58
ტიგრან VI 59–62 (რომის პროტექტორი)
თრდატ I 62–88 (პართიის პროტექტორი 62–63; 63 წლიდან სომხეთი ისევ რომის პროტექტორობაშია)
სანატრუცეს (სანატრუკ) 88–110
აქსიდარ (აშხადარ) 110–113
პართამასირისი (პართამასირი) 113–114
რომის პროვინცია 114–117/8
ვოლოგასეს I (ვაგარშ I) 117/8–144
სოჰამუსი 144–161
ბაკური 161–164
სოჰამუსი 144–161
ვოლოგასეს II (ვაგარშ II) 186–198
ხოსროვ I 198–217
თრდატ II 217–252
ხოსროვ II 252
სასანიდების ოკუპაცია 252–287
- არტავაზდ IV 252–287
თრდატ III 287–330 (რომის პროტექტორი)
ხოსროვ III 330–339
ტიგრან VII (ტირანი) 339 – 350
არშაკ II c. 350–368
სასანიდების ოკუპაცია 368
პაპი 370–374
ვარაზდატი 374–378
არშაკ III 378–387 ვოლოგეზ III (ვაგარშ III)სთან ერთად 378–386
ხოსროვ IV 387–389
ვრამშაპუჰი 389–417
ადგილობრივი დამოუკიდებელი ხელისუფლება 417–422
არტაშირ IV 422–428

მარზპანები რედაქტირება

ვეჰ მირ შაპური 428–442
ვასაკი, სიუნიქის მეფე 442–451

ვარდან მამიკონიანი სომეხთა ლეგენდარული მხედართმთავარი. დაიღუპა მრძოლაში

ადურ ჰორმიზდი (ადრომიზდი) 451–465
ადურ გუშნასპი (არდერვეჩნასპი) 465–481
საჰაკ II ბაგრატუნი საჰაკ ბაგრატუნი 481–482

მხედართმთავარ მირდატის სამხედრო ოკუპაცია 482

ვაჰან მამიკონიანი (დროებით) 482–483
ზარმირ კარენი (სამხედრო ოკუპაცია) 483
შაპური 483–484
ვაჰან მამიკონიანი (მეორე ვადით) 484–505/510 (დროებითი ხელისუფლება 484–485)
ვარდ მამიკონიანი (ძმა) 505/510–509/514
გუშნასპ ვარამი ? 509/514–518
მჯეჯ გნუნი 518–548
ტან-შაპური 548–552
გუშნასპ ვარამი (მეორე ვადით?) 552–554
ტან-შაპური (მეორე ვადით) 554–558/60
ვარაზდატი 558/560–564
სუნენი 564–572
თამ-ხოსრო („მკაცრი ხოსრო“) 577–580
ვარაზ ვზური 580–581
აშპაბად ფალავი 581–582/588
ფრაჰატი 582/588–588/589
ჰრაძინი 588/589–590
ბიზანტიური ერა 590
მუშეგ II მამიკონიანი 590–591 (მთავარი)
ჰანარაკარი 591 (მთავარი)
უცნობი 591–603 (მთავარი)
სუმბათ IV ბაგრატუნი 603–611
შარაიანპეტი (ამოსავლეთში) 611–613
შაჰინ ვამანზადაგანი (დასავლეთში) 611–613
პერსაიანპიტი 613–616
ნამდარ გუშნასპი 616–619
შარაპლაკანი (შარაბლაგასი) 619–624
როზბიანი 624–627
ბიზანტიის პროვინცია 627–628
ვარაზტიროტს ბაგრატუნი 628–634
უცნობია 634–?
მჯეჯ გნუნი 627–635
ვაჰანი (ბიზანტიელი სარდალი) 636
დავით საარუნი 636–638
რამდენიმე"ნახარარი" 638–643
თეოდორ რშტუნი 643–645
ვარაზტიტორს ბაგრატუნი 645–646

ერისთავთერისთავები რედაქტირება

თეოდოროს რშტუნი 646–653
სმბატ I ბაგრატუნი 646–653
თეოდოროს რშტუნი (მესამედ) 653–654
მუსელ მამიკონიანი 654
მავრიკიოსი 654
თეოდოროს რშტუნი (მესამედ) 654–655
მავრიკიოსი (მეორედ) 655
თეოდოროს რშტუნი (მეოთხედ) 655
ამაზასპ მამიკონიანი 655–661
გრიგორ მამიკონიანი 661–685
აშოტ ბაგრატუნი 685–690
ნერსეს კამსარაკანი 690–693
სმბატ II ბაგრატუნი (ვარაზტიროტს ბაგრატუნის ვაჟი) 693–695 (მუსლიმთა პროტექტორატი)
აბდ ალაჰ იბნ ჰეთუმ აჯ ბაჰილი 695–696
სმბატ IIბაგრატუნი (მეორედ) 696–705 (დამოუკიდებელი)
ომაიანთა სახალიფო 705
აშოტ III ბაგრატუნი ( ბრმა) 732–745
გრიგორ მამიკონიანი 745–746
აშოტ III ბაგრატუნი ( ბრმა) (მეორედ) 746–750
გრიგორ მამიკონიანი (მეორედ) 750–751
მუსელ მამიკონიანი (გრიგორის ძმა) 751–?
არაბთა ოკუპაცია 751–754
საჰაკ ბაგრატუნი, ტარონის ბატონი 754–771
სმბატ ბაგარატუნი 771–772
ვაკანტური772–781
ტაჰატ ანძევაცი 781–785
ვაკანტური 785–806

ბაგრატუნი მეფეები რედაქტირება

აშოტ I დიდი, 885–890
სმბატ I მოწამე, 890–914
აშოტ II რკინის, 914–928
აბას I, 928–952
აშოტ III გულმოწყალე, 952–977
სმბატ II დამპყრობელი, 977–989
გაგიკ I, 989–1020
ოვანეს-სმბატ ანელი - ოვანეს-სმბატ ანელი III (XI) (ვაჟი), 1020–1040
- აშოტ IV მამაცი, 1021–1039
გაგიკ II, 1042–1045, გარდაიცვალა 1079

კილიკიის სომეხთა სამეფო რედაქტირება

დიდებულები/მთავრები რედაქტირება

სახელი	მეფობის დასაწყისი	მეფობის დასასრული	ტიტული	ოჯახი	ფოტო
რუბენ I	1080	1095		რუბენიდები	რუბენი
კონსტანდინ I	1095	1102		რუბენიდები
თოროს I	1102	1129		რუბენიდები
კონსტანდინ II	1129	1129		რუბენიდები
ლევონ I	1129	1144		რუბენიდები
თოროს II	1144	1169		რუბენიდები
რუბენ II	1169	1170		რუბენიდები
მლეჰი	1170	1175		რუბენიდები
რუბენ III	1175	1187		რუბენიდები
ლევონ II	1187	1198/1199	კილიკიის სომეხთა სამეფოს პირველი მეფე	რუბენიდები	ლეო II სომეხი

მეფეები და დედოფლები რედაქტირება

სახელი	მეფობის დასაწყისი	მეფობის დასასრული	ტიტული	ოჯახი
ლევონ II	1198/1199	1219		რუბენიანები
იზაბელა	1219	1252	დედოფალი და თანამმართველი	რუბენიანები
ჰეთუმ I	1226	1270	თანამმართველი, თანამეფე	ჰეთუმიანები
ლევონ III	1270	1289		ჰეთუმიანები
ჰეთუმ II	1289	1293	გადადგა თოროს III-ის სასარგებლოდ	ჰეთუმიანები
თოროს III	1293	1298	მოუწოდა ჰეთუმ II-ს თანამმართველად	ჰეთუმიანები
ჰეთუმ II	1295	1296	თანამმართველი თოროს III-ს ერთად	ჰეთუმიანები
სმბატი	1296	1298	უზურპატორი	ჰეთუმიანები
კოსტანდინ III	1298	1299		ჰეთუმიანები
ჰეთუმ II	1299	1303	დააბრუნეს ტახტზე. გადადგა და გახდა ლეო III-ის რეგენტი	ჰეთუმიანები
ლევონ IV	1303	1307	რეგენტი ჰეთუმ II-ის შემდეგ	ჰეთუმიანები
ოშინი	1307	1320		ჰეთუმიანები
ლევონ V	1320	1341	რეგენტი ოშინ კორიკოსის შემდეგ 1329 წლამდე	ჰეთუმიანები
კოსტანდინ IV	1342	1344	დიდებულთა მიერ არჩეული	ლუზინიანები
კოსტანდინ V	1344	1362		ნეგირის სახლი
კოსტანდინ VI	1362	1373		ნეგირის სახლი ან ლუზინიანები
ლევონ VI	1374	1375		ლუზინიანები

სადავო რედაქტირება

სახელწოდება	მეფობის დასაწყისი	მეფობის დასასრული	დინასტია	სურათი
ლევონ VI	1375	1393	ლუზინიანები	ლეონ V-ის ბიუსტი
იაკობ I	1396	1398	ლუზინიანები
იანუსი	1398	1432	ლუზინიანები
იოანე II	1432	1458	ლუზინიანები
შარლოტი	1458	1467	ლუზინიანები	შარლოტ კვიპროსელი