ვიკიპედია

ოლივერიო ხირონდო

არგენტინელი პოეტი

ოლივერიო ხირონდო (ესპ. Oliverio Girondo; დ. 17 აგვისტო 1891, ბუენოს-აირესი — გ. 24 იანვარი 1967, იქვე) — არგენტინელი პოეტი-ავანგარდისტი და ჟურნალისტი.[9][10]

ოლივერიო ხირონდო
დაბადების თარიღი 17 აგვისტო, 1891(1891-08-17)[1] [2] [3] [4] [5]
დაბადების ადგილი ბუენოს-აირესი
გარდაცვალების თარიღი 24 იანვარი, 1967(1967-01-24)[1] [2] [3] [6] [7] [8] [4] [5](75 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ბუენოს-აირესი
დასაფლავებულია რეკოლეტას სასაფლაო
საქმიანობა ჟურნალისტი, მწერალი და პოეტი
მოქალაქეობა  არგენტინა
ალმა-მატერი Instituto Libre de Segunda Enseñanza
ჟანრი პოეზია
მეუღლე Norah Lange
ხელმოწერა

ბიოგრაფია რედაქტირება

დაიბადა შეძლებულ ოჯახში. სწავლობდა საფრანგეთსა და დიდ ბრიტანეთში. ბავშვობიდან ბევრს მოგზაურობდა. წერა ადრეულ ასაკშივე დაიწყო. 1911 წელს შექმნა ეფემერული ლიტერატურული ჟურნალი „კომედია“, 1919 წელს კი ჟურნალი „ფორშტევენი“ (არგენტინელ მწერალთან — რიკარდო გუირალდესთან ერთად),[11] რომელიც არგენტინის ლიტერატურული ავანგარდის ერთ-ერთ ორგანოდ იქცა.

1920-იანი წლების დასაწყისში იმყოფებოდა პარიზში, სადაც ფრანგი პოეტი, პროზაიკოსი და დრამატურგი ჟიულ სუპერვიელი[12] გაიცნო და შემდეგ — მადრიდში, სადაც ბოჰემურ კაფე „პომბოში“ ესპანელი მწერალი, ესეისტი და დრამატურგი რამონ გომეს დე ლა სერნა[13] გაიცნო.

ახლოს იყო ულტრაიზმთან[14] და ჯგუფ „ფლორიდასთან“, სადაც შედიოდნენ მასედონიო ფერნანდესი,[15] ხორხე ლუის ბორხესი, ლეოპოლდო მარეჩალი[16][17] და სხვ.

1924 წელს არგენტინელი და ჩილელი მწერლისა და გამომცემლის სამუელ გლუსბერგის[18] მიერ დაარსებული კიდევ ერთი ავანგარდისტული ჟურნალის „მარტინ ფიეროს“ მანიფესტის[19] ავტორად ევლინება ლიტერატურულ საზოგადოებას. 1934 წელს ხირონდომ ბუენოს-აირესში ფედერიკო გარსია ლორკა და პაბლო ნერუდა გაიცნო.

1943 წელს ბორხესის ლიტერატურული წრის წარმომადგენელი, არგენტინელი მწერალი ნორა ლანჯი[20][21] შეირთო ცოლად. 1950 წლიდან ფერწერამ გაიტაცა, თუმცა გამოფენებში მონაწილეობა არასოდეს მიუღია. სიურეალისტ პოეტ ენრიკე მოლინასთან ერთად თარგმნა რემბოს „ზაფხული ჯოჯოხეთში“.[22]

1961 წლის მომხდარი ავტოსაგზაო შემთხვევის შედეგად მოძრაობის უნარი დაკარგა. გარდაიცვალა 75 წლის ასაკში, 1967 წლის 24 იანვარს. დაკრძალულია ბუენოს-აირესის რეკოლეტას სასაფლაოზე.[23]

ნაწარმოებები რედაქტირება

  • Veinte poemas para leer en el tranvía (1922)
  • Calcomanías (1925)
  • Espantapájaros (1932)
  • Interlunio (1937)
  • Persuasión de los días (1942)
  • Campo nuestro (1946)
  • En la masmédula (1953)

ბიბლიოგრაფია რედაქტირება

  • (ესპანური) Camurati Francesca, "Veinte poemas. Veinte postales. Sobre el primer libro de poemas de Oliverio Girondo", Caravelle, n°85, 2005, pp. 205–221.
  • (ესპანური) Corral Rose, "El grupo de Martín Fierro y los poetas de Contemporáneos", Caravelle, n°76-77, 2001, pp. 517–525.
  • (ესპანური) De Nóbile Beatriz, El acto experimental: Oliverio Girondo y las tensiones del lenguaje, Buenos Aires, Losada, 1972.
  • (ესპანური) Grunfeld Mihai Gheorghe, Oliverio Girondo y la poesía de viaje, Berkeley, University of California, 1987.
  • (ესპანური) Juzyn-Amestoy Olga, Oliverio Girondo: la realidad de la palabra, Providence, Brown University, 1990.
  • (ესპანური) Maciello Francine, Lenguaje e ideología. Las escuelas argentinas de vanguardia, Hachette, Buenos Aires, 1986.
  • (ესპანური) Molina Enrique, "Hacia el fuego central o la poesía de Oliverio Girondo", prólogo a Obras de Oliverio Girondo, Editore Losada, Buenos Aires, 1994.
  • (ესპანური) Schwartz Jorge, Vanguardia y cosmopolitismo en la década del veinte. Oliverio Girondo y Oswald de Andrade, Beatriz Viterbo Editore, Rosario, Argentina, 1993.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

 

სქოლიო რედაქტირება

  1. ↑ 1.0 1.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118717669 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  2. ↑ 2.0 2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  3. ↑ 3.0 3.1 Oliverio Girondo
  4. ↑ 4.0 4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  5. ↑ 5.0 5.1 The Fine Art Archive — 2003.
  6. ↑ SNAC — 2010.
  7. ↑ Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
  8. ↑ Find a Grave — 1996.
  9. ↑ Oliverio Girondo. Biografías y Vidas. ციტატა: „Oliverio Girondo (Buenos Aires, 1881–1967) Poeta argentino que revolucionó la estética de su país, a través de una obra que incorporó las principales corrientes vanguardistas.“ ციტირების თარიღი: 26 აპრილი, 2020
  10. ↑ Oliverio Girondo. Poemas del Alma. ციტატა: „Oliverio Girondo fue un reconocido poeta nacido en Buenos Aires, Argentina, el 17 de agosto del año 1891 y fallecido en la misma ciudad el 24 de enero de 1967, luego de haber padecido durante unos años un estado de discapacidad física provocado por un accidente.“ ციტირების თარიღი: 26 აპრილი, 2020
  11. ↑ რიკარდო გუირალდესი (ესპ. Ricardo Güiraldes)
  12. ↑ ჟიულ სუპერვიელი (ფრანგ. Jules Supervielle)
  13. ↑ რამონ გომეს დე ლა სერნა (ესპ. Ramón Gómez de la Serna)
  14. ↑ ულტრაიზმი. უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი. ციტატა: „მიმდინარეობა ესპანურ პოეზიაში; წარმოიშვა პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ; მოითხოვდა XX საუკუნის „დინამიზმის“ შესატყვისი „ახალი“ პოეზიის შექმნას.“ ციტირების თარიღი: 26 აპრილი, 2020
  15. ↑ მასედონიო ფერნანდესი (ესპ. Macedonio Fernández)
  16. ↑ ლეოპოლდო მარეჩალი (ესპ. Leopoldo Marechal)
  17. ↑ Leopoldo Marechal en el siglo XXI YouTube-ზე. Biblioteca Nacional Mariano Moreno. გამოქვეყნების თარიღი: 12 დეკ. 2019.
  18. ↑ სამუელ გლუსბერგი ესპ. Samuel Glusberg)
  19. ↑ მანიფესტი. უცხო სიტყვათა ლექსიკონი. ციტატა: „მანიფესტი (ლათ. manifestus) — რომელიმე ლიტერატურული ჯგუფის შემოქმედებითი პრინციპების წერილობითი გადმოცემა.“ ციტირების თარიღი: 26 აპრილი, 2020
  20. ↑ ნორა ლანჯი (ესპ. Norah Lange) — ნორვეგიული წარმოშობის არგენტინელი მწერალი. ესპანურად მისი გვარი Lange გამოითქმის, როგორც ლანჯ, ხოლო ნორვეგიულად, როგორც ლანგე — ნორა ლანგე (ნორვ. Norah Lange)
  21. ↑ Norah Lange, Para Conocerla Mejor YouTube-ზე. estebanscotti. გამოქვეყნების თარიღი: 3 ნოე. 2015.
  22. ↑ აღნიშნული თარგმანი გამოიცა 1959 წელს.
  23. ↑ რეკოლეტას სასაფლაო (ესპ. Cementerio de La Recoleta)
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ოლივერიო_ხირონდო&oldid=4412667“-დან