მინუსინსკი
მინუსინსკი — ქალაქი (1822 წლიდან) რუსეთის კრასნოიარსკის მხარეში. მინუსინსკის რეგიონის ადმინისტრაციული ცენტრი. ქმნის ურბანულ ოლქს, ქალაქ მინუსინსკს.
აღნიშნული ქალაქი მოიცავს სოფელ ზელიონი ბორს, სადაც მდებარეობს მინუსინსკის რკინიგზის სადგური.
ქალაქ მინუსინსკის მოსახლეობა შეადგენს 67912 ადამიანს. (2020 წელი)
ქალაქი მდებარეობს იენისეის მინუსინსკის არხის ორივე ნაპირზე, ამავე სახელწოდების რკინიგზის სადგურიდან 12 კილომეტრზე, კრასნოიარსკის სამხრეთით 422 კილომეტრზე.
აღმოსავლეთ ციმბირის ერთ-ერთი უძველესი ქალაქი. მდებარეობს ვრცელი ტყის-სტეპის მინუსინსკის აუზის ცენტრში, ყველა მხრიდან გარშემორტყმული მთებით.
ეტიმოლოგია რედაქტირება
ქალაქ მინუსინსკის სახელი მომდინარეობს ჰიდრონიმიდან მინუსი, რომელიც თურქული წარმოშობისაა. მდინარის სახელწოდება მომდინარეობს თურქული სიტყვებიდან Min „ათასი“ (იგულისხმება ბევრი, სიმრავლე) და Su „წყალი [1].
ისტორია რედაქტირება
ქალაქი მინუსინსკი დაარსდა 1739 წელს მდინარე მინუსას შესართავთან იენისეის სანაოსნო არხში, როგორც სოფელი მინიუსინსკოე (შემდგომ მინუსინსკოე) რუსეთის იმპერიის სამხრეთ-აღმოსავლეთი საზღვრის გაფართოების შედეგად, რომელიც რადიკალურად ჩამოყალიბდა ტომსკის ციხიდან.
ადრე, თანამედროვე მინუსინსკის მახლობლად, აღმართეს აბაკანის ციხე (ახლანდელი კრასნოთურანსკი), შემდეგ კი, წლების შემდეგ, აბაკანსკის ციხე (ახლანდელი ქალაქი აბაკანი).
1797 წელს სოფელი მინუსინსკოე გახდა ციმბირის სამეფოს ტომსკის რაიონის ტომსკის რაიონის მინუსინსკის ქუჩის ცენტრი.
XVIII საუკუნის ბოლომდე ციმბირში განხორციელდა არაერთი ადმინისტრაციული და ტერიტორიული ცვლილება. მაგალითად, 1782 წელს ეს ტერიტორია გახდა ტომსკის რაიონის ნაწილი, შემდეგ 1797 წელს რამდენიმე წლის განმავლობაში ტომსკისა და ტობოლსკის რეგიონები გაერთიანდა ტობოლსკის პროვინციაში, კუზნეცკის რაიონის აბაკანის ციხეების ჩათვლით.
გერბი რედაქტირება
მინუსინსკის გერბი ერთ-ერთი გამორჩეული ჰერალდიკური ნიშანია. მასზე ფარი დაყოფილია ორ თანაბარ ნაწილად, მის ზედა ნახევარში გამოსახულია იენისეის პროვინციული გერბი (ალისფერ ფარში, ოქროსფერი ლომი ცისფერთვალა თვალებითა და ენით და შავი ბრჭყალები, მარჯვენა თათში ოქროს ნიჩბით ეჭირა, მარცხნივ კი ნემსია), ხოლო გერბის ქვედა ნახევარში კი ცისფერი ველია, სადაც გამოსახულია მორბენალი ცხენი. აღნიშნულ ფარს ამშვენებს ოქროს ქალაქის გვირგვინი.
აღნიშნული მინუსინსკის გერბი დამტკიცდა 1854 წლის 19 ნოემბერს (1 დეკემბერი).
ლიტერატურა რედაქტირება
- თარგი:ВТ-ЭСБЕ
- Ватин В. А. Город Минусинск — Минусинск, 1922
- Памятные места Минусинска. Краткий путеводитель. — Красноярское книжное издательство, 1970
- Гнедовский Б. В., Добровольская Э. Д. раздел «В старом Минусинске» в книге «Вверх по Енисею» — Москва, Искусство, 1980
- Ковалев В. А., Ермолаева Л. Н., Шадрина И. Е. Минусинск — Красноярск: Книжное издательство, 1986
- Гордость земли Минусинской. — Красноярск, 2001. — 352 с.
- Энциклопедия Красноярского края. Юг. — Красноярск. Издательство «Буква С», 2008. — 592 с.
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Мурзаев Э. М. Тюркские географические названия. — М.: Восточная литература. — 1996. — С. 225.