ვიკიპედია

მესიეს ობიექტების სია

მესიეს ობიექტები — 110 ასტრონომიული ობიექტი, რომლებიც ფრანგმა ასტრონომმა შარლ მესიემ შეიტანა თავის კატალოგში „Catalogue des Nébuleuses et des Amas d'Étoiles“ (ნისლეულებისა და ვარსკვლავთგროვების კატალოგი). მისი მოსამზადებელი ვერსია 1771 წელს საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალ Memoirs-ში გამოჩნდა, ბოლო ობიექტი კი, მესიეს დაკვირვებებზე დაყრდნობით 1967 წელს ასტრონომმა კენეთ გლინ ჯონსმა დაამატა. კატალოგის პირველი ვერსია 1774 წელს პარიზში, საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალში გამოქვეყნდა და შეიცავდა 45 ობიექტს. გარდა საკუთარი აღმოჩენებისა, სია ასევე მოიცავდა მანამდე, სხვა ასტრონომთა მიერ აღმოჩენილ ობიექტებს; 45 ობიექტიდან საკუთრივ მესიეს აღმოჩენილი მხოლოდ 17 იყო. 1780 წელს კატალოგი 80 ობიექტამდე გაიზარდა, მისი საბოლოო ვერსია კი 1781 წელს გამოქვეყნდა; ყოველწლიურ ასტრონომიულ პუბლიკაცია Connaissance des Temps-ის (დროთა შეცნობა) 1784 წლის ვერსიაში სია 103 ობიექტამდე იყო გაზრდილი. თუმცა, როგორც შემდეგ გაირკვა, 102-ე ნომერი სიაში შეცდომით იყო შეყვანილი და საბოლოოდ, კატალოგში 102 ობიექტი დარჩა. დროთა განმავლობაში, მესიეს ნაწერების კვლევების შედეგად, სხვა ასტრონომებმა კატალოგის ობიექტთა რაოდენობა 110-მდე გაზარდეს.

შარლ მესიე

კატალოგი ასტრონომიულ ობიექტთა ფართო სპექტრს მოიცავს, დაწყებული ვარსკვლავთგროვებით, ნისლეულებითა და გალაქტიკებით დამთავრებული. მესიე 1 არის სუპერნოვას ნარჩენი — კიბორჩხალსახის ნისლეული, M31 კი ანდრომედას სპირალურ გალაქტიკას აღნიშნავს. მეოცე საუკუნეში კატალოგს მრავალი ობიექტი დაემატა, რომელთა შორის პირველი იყო 1921 წელს, ფრანგი ასტრონომის, კამილ ფლამარიონის მიერ დამატებული მესიე 104 მას შემდეგ, რაც მან კატალოგის 1781 წლის სანიმუშო ვერსიაში, მესიეს მიერ გაკეთებული შენიშვნა იპოვა. 1947 წელს კატალოგს M105-დან M107-მდე დაამატა ასტრონომმა ელენ ჰოგმა, 1960 წელს M108 და M109 ოუენ გინგერიხმა, 1967 წელს კი M110 კენეთ გლინ ჯონსმა.

იმის გამო, რომ მესიე მხოლოდ კომეტების აღმოჩენით იყო დაინტერესებული, მან შეადგინა არა-კომეტა ობიექტთა სია, რასაც მისთვის ნადირობა უნდა გაეადვილებინა. კატალოგის შედგენისას, ის თავის თანაშემწესთან, ასტრონომ პიერ მეშენთან თანამშრომლობდა. ობიექტთა ეს კატალოგი ასტრონომიულ ობიექტთა ერთ-ერთი ყველაზე სახელგანთქმული სიაა, მესიეს მრავალი ობიექტი კი დღემდე მესიეს რიცხვებით აღინიშნება.

მესიეს ობიექტები რედაქტირება

  ღია ვარსკვლავთგროვა
  სფეროსებრი გროვა
  ნისლეული
  პლანეტური ნისლეული
  სუპერნოვას ნარჩენი
  გალაქტიკა
  სხვა
მესიეს ნომერი NGC/IC ნომერი ზოგადი სახელი სურათი ობიექტის ტიპი მანძილი (ათასი სინ. წ.) თანავარსკვლავედი ვარსკვლავიერი სიდიდე
M1[1] NGC 1952 კიბორჩხალსახის ნისლეული   სუპერნოვას ნარჩენი 4.9–8.1 კურო 8.4
M2[2] NGC 7089     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&033.&&&&&033 მერწყული 6.3
M3[3] NGC 5272     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&033.90000033,9 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 6.2
M4[4] NGC 6121     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&&07.2000007,2 ღრიანკალის თანავარსკვლავედი 5.9
M5[5] NGC 5904     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&024.50000024,5 გველის თანავარსკვლავედი 6.7
M6[6] NGC 6405 პეპლის გროვა   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&01.6000001,6 ღრიანკალის თანავარსკვლავედი 4.2
M7[7] NGC 6475 პტოლემეს გროვა   გროვა, ღია 0.65–1.31 ღრიანკალის თანავარსკვლავედი 3.3
M8[8] NGC 6523 ლაგუნას ნისლეული   ნისლეული გროვით &&&&&&&&&&&&&&04.1000004,1 მშვილდოსანი 6.0
M9[9] NGC 6333     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&025.80000025,8 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 8.4
M10[10] NGC 6254     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&014.30000014,3 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 6.4
M11[11] NGC 6705 გარეული იხვის გროვა   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&06.2000006,2 ფარის თანავარსკვლავედი 6.3
M12[12] NGC 6218     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&015.70000015,7 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 7.7
M13[13] NGC 6205 დიდი სფეროსებრი გროვა ჰერკულესის
თანავარსკვლავედში 		  გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&022.20000022,2 ჰერკულესი 5.8
M14[14] NGC 6402     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&030.30000030,3 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 8.3
M15[15] NGC 7078   გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&033.&&&&&033 პეგასი 6.2
M16[16] NGC 6611 არწივის ნისლეული   ნისლეული, H II რეგიონი გროვით &&&&&&&&&&&&&&07.&&&&&07 გველის თანავარსკვლავედი 6.0
M17[17] NGC 6618 ომეგა, გედი, ნალი ან კიბოს ნისლეული   ნისლეული, H II რეგიონი გროვით 5–6 მშვილდოსანი 6.0
M18[18] NGC 6613     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.9000004,9 მშვილდოსანი 7.5
M19[19] NGC 6273     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&028.70000028,7 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 7.5
M20[20] NGC 6514 სამნაწილიანი ნისლეული   ნისლეული, H II რეგიონი გროვით &&&&&&&&&&&&&&05.2000005,2 მშვილდოსანი 6.3
M21[21] NGC 6531     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.2500004,25 მშვილდოსანი 6.5
M22[22] NGC 6656 მშვილდოსანი გროვა   გროვა, სფეროსებრი 9.6–11.6 მშვილდოსანი 5.1
M23[23] NGC 6494     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&02.1500002,15 მშვილდოსანი 6.9
M24[24] IC 4715 მშვილდოსნის ვარსკვლავური ღრუბელი   ირმის ნახტომის ვარსკვლავური ღრუბელი ~10 მშვილდოსანი 4.6
M25[25] IC 4725     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&02.&&&&&02,0 მშვილდოსანი 4.6
M26[26] NGC 6694     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&05.&&&&&05,0 ფარის თანავარსკვლავედი 8.0
M27[27] NGC 6853 ჰანტელის ნისლეული   ნისლეული, პლანეტური 1.148–1.52 მელიის თანავარსკვლავედი 7.5
M28[28] NGC 6626     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&017.90000017,9 მშვილდოსანი 7.7
M29[29] NGC 6913     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&07.2000007,2 გედი 7.1
M30[30] NGC 7099     გროვა, სფეროსებრი 27.8–31 თხის რქის თანავარსკვლავედი 7.7
M31[31] NGC 224 ანდრომედას გალაქტიკა   გალაქტიკა, სპირალური 2,430–2,650 ანდრომედა 3.4
M32[32] NGC 221     გალაქტიკა, ჯუჯა ელიფსური 2,410–2,570 ანდრომედა 8.1
M33[33] NGC 598 სამკუთხედის გალაქტიკა   გალაქტიკა, სპირალური 2,380–3,070 სამკუთხედის თანავარსკვლავედი 5.7
M34[34] NGC 1039     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&01.5000001,5 პერსევსი 5.5
M35[35] NGC 2168     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&02.8000002,8 მარჩბივის 5.3
M36[36] NGC 1960     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.1000004,1 მეეტლე 6.3
M37[37] NGC 2099     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.5110004,511 მეეტლე 6.2
M38[38] NGC 1912     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&04.2000004,2 მეეტლე 7.4
M39[39] NGC 7092     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&00.8244000,8244 გედი 5.5
M40[40]   Winnecke 4   ორმაგი ვარსკვლავი WNC4 &&&&&&&&&&&&&&00.5100000,51 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 9.7
M41[41] NGC 2287     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&02.3000002,3 დიდი ქოფაკის თანავარსკვლავედი 4.5
M42[42] NGC 1976 ორიონის ნისლეული   ნისლეული, H II რეგიონი 1.324–1.364 ორიონი 4.0
M43[43] NGC 1982 დე მაირანის ნისლეული   ნისლეული, H II რეგიონი
(ორიონის ნისლეულის ნაწილი) 		&&&&&&&&&&&&&&01.6000001,6 ორიონი 9.0
M44[44] NGC 2632 სკის გროვა   გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&00.5770000,577 კირჩხიბი 3.7
M45[45]   პლეადები   გროვა, ღია 0.39–0.46 კურო 1.6
M46[46] NGC 2437     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&05.4000005,4 კიჩოს თანავარსკვლავედი 6.1
M47[47] NGC 2422     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&01.6000001,6 კიჩოს თანავარსკვლავედი 4.2
M48[48] NGC 2548     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&01.5000001,5 ჰიდრა 5.5
M49[49] NGC 4472     გალაქტიკა, ელიფსური 53,600–58,200 ქალწული 9.4
M50[50] NGC 2323     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&03.2000003,2 მარტორქის თანავარსკვლავედი 5.9
M51[51] NGC 5194, NGC 5195 მორევის გალაქტიკა   გალაქტიკა, სპირალური 19,000–27,000 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 8.4
M52[52] NGC 7654     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&05.&&&&&05,0 კასიოპეა 5.0
M53[53] NGC 5024     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&058.&&&&&058 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 8.3
M54[54] NGC 6715     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&087.40000087,4 მშვილდოსანი 8.4
M55[55] NGC 6809     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&017.60000017,6 მშვილდოსანი 7.4
M56[56] NGC 6779     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&032.90000032,9 ქნარის თანავარსკვლავედი 8.3
M57[57] NGC 6720 ბეჭდის ნისლეული   ნისლეული, პლანეტური 1.6–3.8 ქნარის თანავარსკვლავედი 8.8
M58[58] NGC 4579     გალაქტიკა, დახურული სპირალური ~63,000 ქალწული 10.5
M59[59] NGC 4621     გალაქტიკა, ელიფსური 55,000–65,000 ქალწული 10.6
M60[60] NGC 4649     გალაქტიკა, ელიფსური 51,000–59,000 ქალწული 9.8
M61[61] NGC 4303     გალაქტიკა, სპირალური 50,200–54,800 ქალწული 10.2
M62[62] NGC 6266     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&022.20000022,2 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 7.4
M63[63] NGC 5055 მზესუმზირას გალაქტიკა   გალაქტიკა, სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.37,000 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 9.3
M64[64] NGC 4826 შავი თვალის გალაქტიკა   გალაქტიკა, სპირალური 22,000–26,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 9.4
M65[65] NGC 3623 ლომის სამეული   გალაქტიკა, დახურული სპირალური 41,000–42,000 ლომი 10.3
M66[66] NGC 3627 ლომის სამეული   გალაქტიკა, დახურული სპირალური 31,000–41,000 ლომი 8.9
M67[67] NGC 2682     გროვა, ღია 2.61–2.93 კირჩხიბი 6.1
M68[68] NGC 4590     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&033.60000033,6 ჰიდრა 9.7
M69[69] NGC 6637     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&029.70000029,7 მშვილდოსანი 8.3
M70[70] NGC 6681     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&029.40000029,4 მშვილდოსანი 9.1
M71[71] NGC 6838     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&013.&&&&&013,0 ისრის თანავარსკვლავედი 6.1
M72[72] NGC 6981     გროვა, სფეროსებრი 53.40–55.74 მერწყული 9.4
M73[73] NGC 6994     ასტერიზმი ~2.5 მერწყული 9.0
M74[74] NGC 628     გალაქტიკა, სპირალური 24,000–36,000 თევზები 10.0
M75[75] NGC 6864     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&067.50000067,5 მშვილდოსანი 9.2
M76[76] NGC 650, NGC 651 პატარა ჰანტელის ნისლეული   ნისლეული, პლანეტური &&&&&&&&&&&&&&02.5000002,5 პერსევსი 10.1
M77[77] NGC 1068 ვეშაპის A   გალაქტიკა, სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.47,000 ვეშაპის თანავარსკვლავედი 9.6
M78[78] NGC 2068     ნისლეული, დიფუზიური &&&&&&&&&&&&&&01.6000001,6 ორიონი 8.3
M79[79] NGC 1904     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&041.&&&&&041 კურდღელი 8.6
M80[80] NGC 6093     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&032.60000032,6 ღრიანკალის თანავარსკვლავედი 7.9
M81[81] NGC 3031 ბოდის გალაქტიკა   გალაქტიკა, სპირალური 11,400–12,200 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 6.9
M82[82] NGC 3034 სიგარის გალაქტიკა   გალაქტიკა, ვარსკვლავთწარმომქმნელი 10,700–12,300 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 8.4
M83[83] NGC 5236 სამხრეთ ქინძისთავის თვალის გალაქტიკა   გალაქტიკა, დახურული სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.14,700 ჰიდრა 7.5
M84[84] NGC 4374     გალაქტიკა, ლინზისებრი 57,000–63,000 ქალწული 10.1
M85[85] NGC 4382     გალაქტიკა, ლინზისებრი 56,000–64,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 10.0
M86[86] NGC 4406     გალაქტიკა, ლინზისებრი 49,000–55,000 ქალწული 9.8
M87[87] NGC 4486 ქალწული A   გალაქტიკა, ელიფსური 51,870–55,130 ქალწული 9.6
M88[88] NGC 4501     გალაქტიკა, სპირალური 39,000–56,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 10.4
M89[89] NGC 4552     გალაქტიკა, ელიფსური 47,000–53,000 ქალწული 10.7
M90[90] NGC 4569     გალაქტიკა, სპირალური 55,900–61,500 ქალწული 10.3
M91[91] NGC 4548     გალაქტიკა, დახურული სპირალური 47,000–79,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 11.0
M92[92] NGC 6341     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&026.70000026,7 ჰერკულესი 6.3
M93[93] NGC 2447     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&&03.6000003,6 კიჩოს თანავარსკვლავედი 6.0
M94[94] NGC 4736     გალაქტიკა, სპირალური 14,700–17,300 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 9.0
M95[95] NGC 3351     გალაქტიკა, დახურული სპირალური 31,200–34,000 ლომი 11.4
M96[96] NGC 3368     გალაქტიკა, სპირალური 28,000–34,000 ლომი 10.1
M97[97] NGC 3587 ბუს ნისლეული   ნისლეული, პლანეტური &&&&&&&&&&&&&&02.&300002,03 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 9.9
M98[98] NGC 4192     გალაქტიკა, სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.44,400 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 11.0
M99[99] NGC 4254     გალაქტიკა, სპირალური 44,700–55,700 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 10.4
M100[100] NGC 4321     გალაქტიკა, სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.55,000 ბერენიკეს თმების თანავარსკვლავედი 10.1
M101[101] NGC 5457 ქინძისთავის თვალის გალაქტიკა   გალაქტიკა, სპირალური 19,100–22,400 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 7.9
M102[102] (Not conclusively identified)[103]          
M103[104] NGC 581     გროვა, ღია &&&&&&&&&&&&&010.&&&&&010 კასიოპეა 7.4
M104[105] NGC 4594 სომბრეროს გალაქტიკა   გალაქტიკა, სპირალური 28,700–30,900 ქალწული 9.0
M105[106] NGC 3379     გალაქტიკა, ელიფსური 30,400–33,600 ლომი 10.2
M106[107] NGC 4258     გალაქტიკა, სპირალური 22,200–25,200 მეძებარი ძაღლების თანავარსკვლავედი 9.1
M107[108] NGC 6171     გროვა, სფეროსებრი &&&&&&&&&&&&&020.90000020,9 გველისმჭერის თანავარსკვლავედი 8.9
M108[109] NGC 3556     გალაქტიკა, დახურული სპირალური 0ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.46,000 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 10.7
M109[110] NGC 3992     გალაქტიკა, დახურული სპირალური 59,500–107,500 დიდი დათვის თანავარსკვლავედი 10.6
M110[111] NGC 205     გალაქტიკა, ჯუჯა ელიფსური 2,600–2,780 ანდრომედა 9.0
მესიეს ნომერი NGC ნომერი ზოგადი სახლი სურათი ობიექტის ტიპი მანძილი (ათასი სინ. წ.) თანავარსკვლავედი ვარსკვლავიერი სიდიდე

მესიეს ობიექტების განლაგება რედაქტირება

 
მესიეს ობიექტების განლაგება.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

 

სქოლიო რედაქტირება

  1. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 1. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  2. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 2. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  3. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 3. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  4. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 4. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  5. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 5. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  6. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 6. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  7. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 7. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  8. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 8. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  9. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 9. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  10. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 10. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  11. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 11. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  12. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 12. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  13. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 13. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  14. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 14. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  15. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 15. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  16. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 16. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  17. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 17. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  18. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 18. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  19. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 19. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  20. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 20. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  21. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 21. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  22. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 22. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  23. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 23. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  24. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 24. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  25. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 25. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  26. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 26. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  27. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 27. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  28. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 28. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  29. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 29. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  30. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 30. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  31. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 31. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  32. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 32. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  33. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 33. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  34. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 34. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  35. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 35. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  36. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 36. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  37. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 37. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  38. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 38. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  39. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 39. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  40. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 40. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  41. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 41. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  42. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 42. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  43. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 43. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  44. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 44. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  45. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 45. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  46. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 46. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  47. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 47. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  48. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 48. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  49. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 49. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  50. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 50. ციტირების თარიღი: 2014-03-17.
  51. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 51. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  52. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 52. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  53. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 53. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  54. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 54. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  55. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 55. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  56. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 56. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  57. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 57. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  58. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 58. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  59. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 59. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  60. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 60. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  61. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 61. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  62. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 62. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  63. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 63. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  64. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 64. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  65. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 65. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  66. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 66. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  67. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 67. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  68. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 68. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  69. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 69. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  70. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 70. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  71. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 71. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  72. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 72. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  73. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 73. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  74. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 74. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  75. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 75. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  76. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 76. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  77. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 77. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  78. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 78. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  79. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 79. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  80. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 80. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  81. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 81. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  82. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 82. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  83. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 83. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  84. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 84. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  85. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 85. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  86. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 86. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  87. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 87. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  88. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 88. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  89. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 89. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  90. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 90. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  91. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 91. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  92. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 92. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  93. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 93. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  94. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 94. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  95. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 95. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  96. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 96. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  97. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 97. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  98. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 98. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  99. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 99. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  100. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 100. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  101. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 101. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  102. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 102. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  103. ↑ Frommert, Hartmut; Kronberg, Christine. (2005) Messier 102. Usenet. ციტირების თარიღი: 2009-02-06.
  104. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 103. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  105. ↑ Messier, Charles. (1771) Messier 104. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  106. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 105. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  107. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 106. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  108. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 107. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  109. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 108. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  110. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 109. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
  111. ↑ Messier, Charles. (1783) Messier 110. ციტირების თარიღი: 2014-03-18.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=მესიეს_ობიექტების_სია&oldid=4310725“-დან