კონსტანტინე X დუკა
კონსტანტინე X დუკა (ბერძ. Κωνσταντίνος Ι΄ Δούκας; დ. 1003 — გ. 22 მაისი, 1067) — ბიზანტიის იმპერატორი 1059-1067 წლებში. ტახტზე ავიდა მისი წინამორბედის, ისააკ კომნენოსის გადადგომის შემდეგ. კონსტანტინე X იყო ანდრონიკე დუკას, პაფლაგონიელი დიდებულის, მოესიის თემის შესაძლო გუბერნატორის ვაჟი.
| კონსტანტინე X დუკა | |
|---|---|
| Κωνσταντίνος Ι΄ Δούκας | |
 | |
| ბიზანტიის იმპერატორი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 24 ნოემბერი, 1059 |
| მმართ. დასასრული: | 22 მაისი, 1067 |
| წინამორბედი: | ისააკ I |
| მემკვიდრე: | რომანოზ IV დიოგენე |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 1006 |
| გარდ. თარიღი: | 22 მაისი, 1067 |
| გარდ. ადგილი: | კონსტანტინოპოლი |
| დინასტია: | დუკები |
| მამა: | ანდრონიკე დუკა |
მისი მმართველობისას ბიზანტიის იმპერიის საგარეო მდგომარეობა მნიშვნელოვნად გართულდა. დაიკარგა ბიზანტიური იტალიის უმეტესი ნაწილი, რომელსაც ნორმანები დაეპატრონენ.[1] იტალიაში იმპერიამ მხოლოდ ქალაქი ბარი და მისი შემოგარენი შეინარჩუნა. ბიზანტიას თავს დაესხნენ თურქ-სელჩუკები ალფ-არსლანის მეთაურობით და სომხეთის ტერიტორია დაიკავეს, 1065 წელს ოღუზი თურქები ბალკანეთში შემოიჭრნენ,[2] უნგრელებმა კი ბელგრადი დაიპყრეს.[3]
ტახტზე ასვლისას უკვე ხანდაზმული და ავადმყოფი კონსტანტინე X 1067 წლის 22 მაისს გარდაიცვალა. მისი უკანასკნელი ქმედება იყო განკარგულების გამოცემა, სადაც იგი მოითხოვდა, რომ მისი მემკვიდრე მხოლოდ მისი შვილი გამხდარიყო.
ოჯახი რედაქტირება
პირველი ცოლისგან, კონსტანტინე დალასენოსის ქალიშვილისაგან, კონსტანტინეს ჰყავდა შვილები, თუმცა მათი სახელები უცნობია. მეორე ცოლისაგან, ეუდოკია მაკრემბოლიტისასაგან ჰყავდა შემდეგი შვილები:
- მიხეილ VII დუკა — ბიზანტიის იმპერატორი 1071-1078 წლებში.
- ანდრონიკე დუკა
- კონსტანტინე დუკა
- ანა დუკინა
- თეოდორა ანა დუკინა — ვენეციის დოჟის, დომენიკო სელვოს მეუღლე.
- ზოია დუკინა — ადრიანე კომნენოსის, იმპერატორ ალექსი I კომნენოსის ძმის მეუღლე.
ლიტერატურა რედაქტირება
- ასათიანი, ვალერი (2006). ბიზანტიური ცივილიზაცია. თბილისი. ISBN 99940-31-98-8.
- მიქაელ ფსელოსი „ქრონოგრაფია“
- Norwich, John Julius (1993), Byzantium: The Apogee, Penguin, ISBN 0-14-011448-3
- Canduci, Alexander (2010), Triumph & Tragedy: The Rise and Fall of Rome's Immortal Emperors, Pier 9, ISBN 978-1-74196-598-8
- Kazhdan, Alexander, რედ. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Vol. I, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-504652-6
- Polemis, Demetrios I. (1968), The Doukai: A Contribution to Byzantine Prosopography, London: Athlone Press
- George Finlay, History of the Byzantine and Greek Empires from 1057–1453, Volume 2, William Blackwood & Sons, 1854
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
| წინამორბედი: ისააკ I |
ბიზანტიის იმპერატორი 1059-1067 |
შემდეგი: რომანოზ IV დიოგენე |