კარავაჯო
მიქელანჯელო მერიზი და კარავაჯო (აგრეთვე ვარაუდობენ მერიჯის ან ამერიჯის, დ. 29 სექტემბერი, 1573, სოფ. კარავაჯო — გ. 18 ივნისი, 1610) — იტალიელი მხატვარი.
| კარავაჯო | |
|---|---|
 | |
| სრული სახელი | მიქელანჯელო მერიზი ან ამერიჯი |
| დაიბადა | 29 სექტემბერი, 1571 |
| დაბადების ადგილი | მილანი, ესპანეთის იმპერია [1] |
| გარდაიცვალა | 18 ივლისი, 1610 (38 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | პორტო-ერკოლე, ტოსკანა |
| სფერო | მხატვრობა |
| მიმდინარეობა | ბაროკო |
| ჟანრი | საჟანრო ფერწერა[2] , რელიგიური ფერწერა[2] და ნატურმორტი[2] |
ბიოგრაფია რედაქტირება
კარავაჯო დაიბადა 1571 წლის 28 სექტემბერს ლომბარდიის პატარა სოფელ კარავაჯოში. მისი მამა, ფერმო მერიზი, იყო ეკონომისტი და არქიტექტორი მარკიზ დე კარავაჯოსი, რომლის მამულშიც შესაძლებელია დაიბადა მიქელანჯელო. დაბადების ადგილმა განსაზღვრა მისი ფსევდონიმი, რომელმაც გვარის ადგილი დაიკავა.
კარავაჯოს მოწაფეობის წლები რედაქტირება
როგორც ხშირად ხდებოდა იმ დროს. ადრე დაობლებული კარავაჯო უფროსმა ძმამ სასწავლებლად მიაბარა მილანში მომუშავე მხატვარს, სიმონე პეტერცანოს. 1584 წლის აპრილში დაიდო ხელშეკრულება, რომლის მიხედვით ბიჭს ოთხი წლის განმავლობაში უნდა ეცხოვრა და ესწავლა ოსტატთან. მილანში გატარებულ ოთხ წელს დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა. აქ, XVI საუკუნეში ფართო განვითარება ჰპოვა მანერიზმმა. თვით სიმონე პეტერცანო იყო მანერისტი, თუმცა ის ასევე ამაყობდა ტიციანის მოწაფეობითაც. მასთან კარავაჯოს შეეძლო მიეღო საჭირო პროფესული სიახლეები, მაგრამ ამავე დროს გაითავისა მანერისებული მხატვრული ხერხები. უკანასკნელი ნამდვილად იხატება ერთადერთ შენარჩუნებულ ნახატში, რომელიც, მკვლევარების აზრით, კარავაჯოს მოწაფეობის ხანას მიეკუთვნება. ეს - “პავლე მოციქულის მიმართვა” ბალბის კრებულისადმი. მისწრაფება გადმოსცემს საოცრად ზებუნებრივი მოვლენის ხასიათს, ფიგურების ნერვიულ და უზომო მოძრაობას, არეული და კომპოზიცია გადატვირთული დეტალებით – ყველაფერი ეს მოწმობს მანერიზმის გავლენას.
კარავაჯო მილანში გაეცნო რენესანსის ოსტატთა შემოქმედებას, რომლებიც მიეკუთვნებიან ლეონარდო და ვინჩის სკოლას და შეეძლო აეთვისებინა ბევრი მიღწევა, რომლებითაც ლეონარდომ გაამდიდრა მხატვრობა, ადამიანის სხეულის ცოდნა, მისი აგებულება და მისი მოძრაობა, სურათის სიზუსტე და გააზრებულობა, კანონზომიერი უბრალოება კომპოზიციურ გადაწყვეტაში, ფორმათა ანალიზის შეჯამებაში და მისწრაფება ხაზგასმულ გამოვლენაში მისი მოცულობისა და შუქ-ჩრდილების მოდელირების დახმარებით. ყველაფერი ეს კარავაჯოს შეეძლო გადაეღო უდიდესი ფლორენციელის მოწაფეებისაგან.
ბუნების ფორმათა წარმოქმნის მთავარი საშუალებანი ლეონარდოსი და მისი მიმდევრებისათვის იყო სურათი და შუქ-ჩრდილები. დასაფიქრებელია, რომ შემთხვევითი არ არის კარავაჯოს მხატვრული მანერა ასევე განისაზღვრებოდეს უპირველესად სურათისა და შუქ-ჩრდილების გამოყენებით. ვენეციელი ოსტატებიდან ის იყო ყველაზე ახლოს ჯორჯონესა და მისი თანამიმდევართა მანერასთან, ვიდრე ტიციანსა და ტინტორეტოს მხატვრობასთან.
იდეური მიმართულება რედაქტირება
დაქვემდებარებული სურათი მხატვრობასთან, წაშლილ ხაზებთან, გამოძერწილი ფორმები არა მხოლოდ შუქ-ჩრდილებით, არამედ ფერით, რომელიც ტილოზე საღებავებით ესმეოდა. ასეთი იყო ცხოვრებისეული შთაბეჭდილება და ზემოქმედება ხელოვნებისა, რომელიც განსაზღვრავდა იდეურ მიმართულებას და მხატვრულ მანერას კარავაჯოს მხატვრობაში. სწრაფად გათავისუფლებულმა მანერიზმის გავლენისაგან ალბათ თავიდანვე გზები მოძებნა დემოკრატიული და რეალისტული ხელოვნებისაკენ, ხალხისათვის გასაგები შინაგანი და გარეგანი სიმართლით.
მოწაფეობის წლებიდან სხვა არაფერია ცნობილი მისი ცხოვრებისა და შემოქმედების შესახებ.
შემოქმედება რედაქტირება
1590 წლებში კარავაჯო მიდის რომში. მას აღმოუჩენდნენ ხოლმე გარკვეულ მფარველობას, მაგრამ უდავოა, რომ იგი იღებდა გროშებს მისი შემოქმედების საფასურად. ცნობილია, რომ ჩეზარე დარპინო იყო კარავაჯოს ნამუშევრების მსგავსი სურათების მფლობელი. გაურკვეველია რომელ წლებში დაავადდა იგი, რის შესახებაც წერდნენ მისი ადრეული ბიოგრაფები. შესაძლებელ, ის მანამდე დაავადდა, სანამ დაიწყებდა დარპინოსთან მუშაობას. მაგრამ უფრო სავარაუდოა, რომ ეს მოხდა უკვე მაშინ, როდესაც ცხოვრობდა მის სახელოსნოში. ცნობილი ხდება კარავაჯოს დაპირისპირება დ'არპინოსთან. მათი უთანხმოება პირად მტრობაში გადაიზარდა და ალბათ ამიტომ ოსტატმა არანაირი დახმარება და მზრუნველობა არ გაუწია თავის მოსწავლეს. კარავაჯო მოწყალების გზით მიღებული იქნა დელა კონსოლაციონეს ჰოსპიტალში ერთ-ერთ იმ საქველმოქმედო დაწესებულებაში, რომელიც დაარსებული იყო ეკლესიის მიერ და ემსახურებოდნენ მონაზნები.
მანჩინი, რომელიც სპეციალობით ექიმი იყო და ურთიერთობა ჰქონდა აღნიშნულ ჰოსპიტალთან იხსენებს, რომ როდესაც გამოჯანმრთელდა ხანგრძლივი ავადმყოფობის შემდეგ, კარავაჯომ დახატა რიგი სურათებისა, რომელიც მადლიერების გრძნობის გამოსახატავად აჩუქა დამფუძნებელ მანჩინის. ამ უკანასკნელმა ისინი წაიღო თავის სამშობლოში – სიცილიაში და მათი ბედი დღემდე უცნობია. ამგვარად, მანერისტის სახელოსნოში მუშაობა იმ პერიოდში, როდესაც მანერისტული ხელოვნების მიმდინარეობა ზეიმობს რომში კარავაჯო თამამ ნაბიჯებს დგამს რეალიზმის გზაზე, სადაც ის მარტო აღმოჩნდება და რომელიც მას მცირე ცხოვრებისეულ წარმატებასა და მოგებას ჰპირდება. ის მიმართავს რეალური ნატურის უშუალო ანარეკლის შესწავლას. უკვე მისი პირველი ნაწარმოებები გამსჭვალულია მისადმი პატივისცემით.
კარავაჯოს ყველაზე ადრეული ნახატი რედაქტირება
ვარაუდია, რომ კარავაჯოს ერთ-ერთ ყველაზე ადრეულ ნახატს წარმოადგენს „ბიჭი ხილის კალათით“. ყველაფერი გადმოცემულია საღებავების ერთნაირ სწორ, თანაბარ, სქელ ფერებში, ცალკეული გასმები, რომლებიც შეუძლებელია განასხვავო. ასეთ მხატვრულ მანერაში შესრულებულია მისი სხვა ადრეული ნახატებიც, რომლებიც შინაარსობრივათაც და ხასიათითაც ახლოსაა მის „ბიჭი ხილის კალათით“ ნახატთან. სურათში „ვაკხ” მითოლოგიური ღვინის ღმერთი არებულია ცოცხალი კონკრეტული მოდელიდან. ლამაზი ახალგაზრდა, დახატული წელამდე ტიპურ რომაელ წარმოადგენს. იგი დაუდევრადა დაყრდნობილი ერთ იდაყვზე, ხოლო მეორე ხელით აწვდის ღვინით სავსე სასმისს მის მაყურებელს, თითქოს უშუალო კონტაქტს ამყარებს მასთან და შლის საზღვარს რეალურ სივრცესა და იმ სივრცეს შორის, რომელიც გამოსახულია ტილოზე.
სურათში „ავადმყოფი ბიჭი” ისევ ყმაწვილის ნახევრადფიგურული გამოსახულებაა გადმოცემული. არსებობს მოსაზრება თითქოს ეს არის კარავაჯოს ავტოპორტრეტი მის მიერ შესრულებული ავადმყოფობის დროს. კარავაჯო არ სცილდება იმ უბრალო, მჭიდროდ დაკავშირებულ ადამიანის ცხოვრებისა და მისი სულიერი მდგომარეობის ჩარჩოებს, რომელსაც ოსტატურად აფიქსირებს თავის ადრეულ შემოქმედებაში, სადაც ის მიისწრაფის უფრო დრამატული მომენტებისაკენ. ამ მიმართულებით დამახასიათებელია მისი არაჩვეულებრივი ნახატი „ბიჭი ხვლიკის ნაკბენით“. იმავე პერიოდის მთელ რიგ ნახატებში ჩვენ ვხვდებით ქალთა სახეებსაც, რომლებშიც ასევე გამოყენებულია კონკრეტული ცოცხალი მოდელები. ნახატზე „მარია მაგდალინა” წინა პლანზე ჩანს ახალგაზრდა გოგონა, რომელიც ზის ხის დაბალ სკამზე. სცენისა და ხასიათის რეალურობას მთლიანობაში აძლიერებს ის, რომ მაგდალინა ჩაცმულია იმ დროის მდაბიო ქალის სადღესასწაულო კაბაში. ჩვეულებრივ, კარავაჯო თითქმის არ აჩვენებს ადამიანის მდგომარეობას. გოგონას ფიგურა სავსეა შუქით, მასზე ცოტა ჩრდილია, ხოლო მოცულობა კი – ოდნავაა გამოკვეთილი. სწორედ ეს გვაფიქრებინებს, რომ მაგდალინა ერთ-ერთი ყველაზე ადრეული ნამუშევარია.
მის მიერ ცოტა მოგვიანებით შესრულებულ ნახატში „წმინდა ეკატერინე“ - სახეში ბევრი მსგავსებაა მაგდალინასთან. ხოლო წმინდა ეკატერინეს მოწამებრივი ცხოვრება ლაპარაკობს იმაზე, რომ ჩვენს წინაშეა რელიგიური სიუჟეტი. სწრაფვა გაძლიერებული გამომსახველობისკენ და ეფექტების მოსახდენად კარავაჯო მიმართავს „მედუზას თავის“ გამოსახულებას. თუ „ნაკბენ ბიჭში“ იგრძნობოდა მხატვრის მხრიდან მსუბუქი, მაგრამ მაინც დრამატულ სიუჟეტთან შეჭიდება, სამაგიეროდ აქ ეს ვლინდება უფრო მკვეთრად მითოლოგიური ურჩხულის მედუზა გორგონას სახით. იმავდროულად კარავაჯო ხატავს ნატურმორტს, სადაც გამოყოფილია დამოუკიდებელი ჟანრი. ერთადერთ უტყუარ ნიმუშად ამ ჟანრის სურათებისა წარმოადგენს „ილის კალათა“. კარავაჯოს არც ერთ სურათში არ არის აღბეჭდილი ასეთი მრავალსახეობა მატერიალისტული სამყაროს საგნებისა, აგრეთვე გარდამავლობა ფერთა შუქ-ჩრდილებისა, რომელიც უდავოდ მაღალი ოსტატობითაა შესრულებილი. მსოფლიო ფერწერაში არ მოიპოვება არც ერთი ნატურმორტი, რომელიც ახლოს იქნებოდა ამ არაჩვეულებრივ, უცნაურ, თავისებურ და განუმეორებელ ნახატთან. ეს შედევრი ნათლად მიგვანიშნებს იმაზე, რომ მხატვარმა მიაღწია შემოქმედებით სიმწიფეს. კარავაჯო არა მხოლოდ რელიგიურ სცენებს, არამედ ჟანრულ ჯგუფებსა და ნატურმორტებსაც დიდი ფორმატის ტილოებზე ასრულებს, როგორც მონუმენტურ-დეკორატიულ სურათებს.
კარავაჯოს ნახატების მყიდველები რედაქტირება
კარავაჯოს ნახატების მყიდველები იმთავითვე აღმოჩნდნენ მდიდარი მეცენატები, რომლებიც საკუთარი სახლის უზარმაზარ მდიდრულ დარბაზებში აწყობდნენ გამოფენებს. მისი ნახატების მონუმენტურ - დეკორატიული ხასიათი შესაბამისობაში მოდიოდა სასახლეების ბრწყინვალებასა და დიდებულებასთან. შუქჩრდილთა და ფერთა გადასვლა თანმიმდევრულია, თუმცა უნდა ითქვას, რომ კარავაჯოს შემოქმედებას დღემდე არ მიუპყრია თავისკენ დიდი ყურადღება რომაელ მხატვართა ოფიციალურ წრეებისა. მისი შემოქმედების მნიშვნელობა ჯერ კიდევ არ იყო გასაგები და ამიტომ სერიოზული კრიტიკის საგნატ არ მიიჩნევდნენ. შემოქმედებითი ნაყოფიერება კორდინანტ დელ-ნონტეს მფარველობამ მეცენატმა დიდმა ინტერესმა კარავაჯოს შემოქმედებისადმი გამოიწვია ის მდგომარეობა, რომ მან ბოლოს და ბოლოს მიიღო დიდი და სერიოზული სამუშაო. კარდინალ კოსტარელის ანდერძითხელოვნების ნიმუშებს, რომლებიც მან შეიძინა სან-ლუიჯში, უნდა გაელამაზებინათ კაპელა, სადაც იგი დაკრძალეს გარდაცვალების შემდეგ. ჯერ კიდევ კარდინალის სიცოცხლეში ფრესკები კაპელაში შეკვეთილი იყო ჯუზეპე-ჩეზარი დ’არტინოს მიერ. მან მოხატა ჭერი წმინდა მოციქულ მათეს მიერ ეფიოპიის მეფის ეგიფუსის ბავშვის მკვდრეთით აღდგომა და წინასწარმეტყველთა გამოსახულებით. კედლებიც მას უნდა მოეხატა ფრესკებით, მაგრამ ეს ვერ შეასრულა, რადგანაც დატვირთული იყო ღირებული შეკვეთებით პაპისაგან. რამდენიმე წლის განმავლობაში კაპელაში შეწყდა სამუშაოები.
1595 წლის დასაწყისში კარავაჯომ მიიღო შეკვეთა სამ უდიდეს სურათზე, რომელიც გამიზნული უნდა ყოფილიყო საკურთხევლის გასამშვენიერებლად და კაპების გვერდითი კედლების მოსახატად ნაცვლად ფრესკული ნახატებისა. ამ რიგად, კარავაჯომ პირველმა შექმნა მონუმენტალურ-დეკორატიული ნახატები, რომლებიც გამოიფინა საზოგადოებრივ ნაგებობაში ფართო მასებისათვის, ეკლესიის მრევლისატვის. უპირველეს ყოვლისა კარავაჯომ დახატა გამოსახულება-მათე მახარობლისა ანგელოზთან-საკურთხევლისათვის. ნათლად გამოხატა სახე, ხელები, წიგნი, ანგელოზის ფრთები და მათეს ფეხები, შიშველი ფეხები დიდი უხეში ფეხებით. მახარობლის შიშველი ფეხების კურთხევა გამოსაკულია წინა პლანზე. ამ ნახატით თითქოს დასცინის არისტოკრატებს. ამით მან დაარღვია იდეალიზირებული ხელოვნების კანონრბი, უხეშად დასცინა მათ და გამოაცხადა, რომ თვით ცხოვრება და ჩვეულებრივი სოფლის მშრეომლები არიან ღირსნი ხელოვნების ნიმუშად ქცევისა. კარავაჯოს გამოწვევაშეფასდა ღირსეულად; ნახატმა გამოიწვია დამკვეთის განრისხება და ჩამოიხსნი საკურთხევლიდან იმიტომ, რომ როგორც ბელორი ამბობს: „მოციქულ მათეს ფიგურა არ ჰქონდა არც კეთილშობელური გამოხატულება, არც წმინდანის გამოსახულობა. იგი დახატული იყო მჯდომარე, ფეხი ფეხზე გადადებული უხეში ფეხის ქუსლებით.“
კარავაჯო მძიმე, გამოუვალ მდგომარეობაში ჩავარდა, საიდანიც ის გამოიყვანა ერთ-ერთმა ხელოვნების მოყვარულმა მარკის იუსტინიანმა. მან იყიდა ეს სურათი დაშეუკვეთა იმავე სურათის კიდევ ერთი სურათი. ამავე დროს კარავაჯო პარარელურათ მუშაობს მეორე სურათზე – მათე მოციქულის მოწოდება-შემდეგი სურათი იყო- „მათე მოციქულის წამება“. კარავაჯოს მხარს უჭერენ ახალგაზრდა მხატვრები, რომლებიც მისი გზის გაგრძელებას ისწრაფიან. მას აგრეთვე მფარველობს რამდენიმე მსხვილი მეცენატი. მის წინააღმდეგ იზრდება ტალღა განრისხებისა დაბოროტი ენებისა. მისთვის შეუპოვარმა და დაუმორჩილებელმა ტემპერამენტმა კარაგაჯოს მისცა საშუალება ებრძოლა თავის მოწნააღმდეგებთან არა მხოლოდ ფუნჯით, არამედ დაცინვითა და შეურაცხყოფილი იარაღებით. „კარავაჯო“ — წერს ბელორი — „არ ტოვებდა თავის მხატრობას, იმუშავებდა-რა რამდენიმე საათის განმავლობაში შემდეგ, გაემარტებოდა ქალაქში სახეტიალოდ, მხარზე განუყრელი დაშნით. ამ დაშნას ის იყენებდა საკმაოდ ოსტატურად კამათისა და განრისხების დროსაც“. ცნობილია, რომ 1600 წლის 19 ნოემბერს მან იჩხუბა ვაღაც ჯირაგამ სპაშნასთან დადაჭრა იგი. 1601 წელს 7 თებერვალს შედგა შერიგება კარავაჯოსა და ფლავიო კაკონიკოსთან, რომელიც მან დაჭრა დაშნით. მხატვარ ჯოვანი-ბალონეს შეურაცყოფილიკამო კარავაჯო დააპატიმრეს. 1603 წლის 23 სექტემბერს კარავაჯო გაათავისუფლეს ფრანგი ელჩის შუამდგომლობის შემდეგ-სახლიდან გაუსვლელობის პირობით.
1605 წელს კარავაჯოსთვის როგორც დიდება, ისე უხეში მოპყრობა უმაღლეს ზღვარს აღწევს. მისთვის ბრძოლა ყოველთვის კარგავდა წონასწორობას. ის ბევრს მუშაობს, იღებს შეკვეთებს, თანაც სჯერა, რომ ცხოვრება ისე არ არის მოწყობილი, როგორც საჭიროა, იგი განიცდის მატერიალურ გაჭირვებას. მას მგზნებარე ნაპერწკალი უბიძგებს ბრძოლისკენ, რომლის ქალღმერთისადმი და იწყებს ახალ გარჩევებს.
კარავაჯო ციხეში რედაქტირება
1605 წლის 28 მაისს იგი ხანჯლის ტარებისთვის აღმოჩნდა ციხეში. მის მეგობრებს კი სჯეროდათ მისი, როდესაც ის საწამებლად მიჰყვადათ ციხეში, იმისთვის რომ ვიღაცას შეურაცხყოფა მიაყენა. იმავე წლის სექტემბერში იგი ისევ იღებს მონაწილეობას ჩხუბში და მოწინააღმდეგეს ფანჯარას უმსხვრევს. მისთვის იარაღის ტარება არ იყო შემთხვევითი, ეს იყო მისი ხასიათისთვის დამახასიათებელი. ეს არ იყო ხელოვნების წინააღმდეგ ბრძოლა, არამედ ბრძოლა გაბატონებული საზოგადოებრივი აზრის წინააღმდეგ. იგი მუშაობდა სურათზე „მადონა დილარეტო“ 1605 წელს. მან დუელში გაიწვია ყოფილი ნოტარიუსი, მარიანო პასკაველი, რომელმაც მას შეურაცხყოფა მიაყენა. მიზეზი იყო მხატვრის მოდელი გოგონა. მადონაზე მუშაობის დროს მხატვარი აშუქებდა სრულყოფილ დეტალებს, შემონახულია გოგონას სახელი — ლენა. დუელის დროს პასკაველო დაიჭრა. კარავაჯო გენუაში გაიქცა, მას ეგონა რომ მოწინააღმდეგე მოკლა. ერთი თვის შემდეგ, როდესაც კარავაჯომ გაიგო, რომ მისი მოწინააღმდეგე ცოცხალია, იგი დაბრუნდა რომში და 26 აგვისტოს პასკაველოსგან მიიღო შეწყალება.
ამის შემდეგ კარავაჯო იწყებს თავისი ნახატების ხატვას. სურათები „მადონა გველთან“ და „მარიას სიკვდილი“ — მისი შემოქმედების უმაღლესი მწვერვალებია. სურათი „მარიას სიკვდილი“ ღირსეულად იდგა რემბრანტის სურათების გვერდით. ეს არის მის შემოქმედებაში ერთ-ერთი საუკეთესო ხელოვნების ნიმუში. იგი ითვლება XVIII საუკუნის იტალიის რეალისტური ხელოვნების მწვერვალად.
ტრაგიკული შემთხვევა რედაქტირება
1606 წლის 20 მაისს მოხდა განსაკუთრებული შემთხვევა, რომელმაც ძირფესვიანად შეცვალა მხატვრის ცხოვრება: ბურთის თამაშის დროს, მოხდა ჩხუბი, რომლის შედეგად დაიღუპნენ მისი მოწინააღმდეგეები ანტონიო ბამონი და მხატვარი რაკუჩო თამაზაკა. კარავაჯოს სურათები შეღებილი იყო მათი სისხლით. ჩხუბის დროს მძიმედ დაიჭრა თავში თვით კარავაჯო. თავდაპირველად იგი იმალებოდა. ამ დროს მან დაწერა „მარია მაგდანელი“, „ტრანეზუ ემლაური“, მაგრამ ეს სურათები არ არის შემორჩენილი. კარავაჯოს ეგონა, რომ შეიწყალებდნენ, რადგან მკვლელობა შემთხვევით მოხდა და თვითონაც დაზარალდა. მეგობრებიც ცდილობდნენ მის დახმარებას, მაგრამ უშედეგოდ. მისი ჩამოსვლა პაპის ოლქში იყო სარისკო და 1607 წლის აგვისტოში ის ნეაპოლში წავიდა: ამით დასრულდა მისი ბოლო წლები რომში. პაპის შეწყალებას მისი მეგობრები ელოდნენ და ამავე დროს ცდილობდნენ გროსმეისტერ ჯინახურისგან კურთხევას. ამასთან დაკავშირებით მან დაწერა და გააგაზავანა მალტაზე სურათი სალენეგოს გამოსახულებით.
ყველა ცდილობდა მხატვრის მხარდაჭერას, მაგრამ უშედეგოდ. ერთხელ იგი ბავერნის კართან დაიჭრა. კარი შეიარაღებული ხალხით იყო გარშემორტყმული. მხატვარი ისე დაიჭრა სახეში, რომ მისი ცნობა ყოვლად შეუძლებელი იყო. ჭრილობის მოშუშების შემდეგ მან გადაწყვიტა რომში დაბრუნებულიყო ზღვის გავლით. პორტში ესპანეთის მცველებმა შეცდომით დააკავეს კარავაჯო. იგი ციხეში ჩასვეს და გაძარცვეს. როდესაც ყველაფერი გაირკვა, ციხიდან გამოუშვეს, მაგრამ იგი სახსრების გარეშე დარჩა, ფული აღარ ჰქონდა. ორგანიზმი დაუსუსტდა და ავადმყოფობას წინააღმდეგობას ვეღარ უწევდა.
18 ივნისს 1610 წელს იგი გარდაიცვალა მალარიით (ციებ-ცხელებით). ასე ტრაგიკულად დამთავრდა დევნილი და მოხეტიალე იტალიელი რეალისტი მხატვრის მგზნებარე და სევდიანი ცხოვრება, რომელმაც ერთ-ერთი საუკეთესო ადგილი დაიკავა მსოფლიო ხელოვნების ისტორიაში.
გალერეა რედაქტირება
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Carminati, Marco (25 February 2007). „Caravaggio da Milano“ (Italian). ციტირების თარიღი: 28 July 2016.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 https://www.nationalgallery.org.uk/artists/michelangelo-merisi-da-caravaggio