იოსანო აკიკო
იოსანო აკიკო ( დ. 7 დეკემბერი, 1878 - გ. 29 მაისი, 1942) — იაპონელი ავტორი, პოეტი, პიონერი ფემინისტი, პაციფისტი და სოციალური რეფორმატორი, აქტიურობდა მეიძის გვიანდელ ეპოქაში. მისი დაბადებისას სახელი იყო შო ჰო. ის იაპონიის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი და საკამათო, პოსტკლასიკური ეპოქის წარმომადგენელი პოეტი ქალია.
| იოსანო აკიკო | |
|---|---|
| იაპონ. 与謝野晶子 | |
  | |
| დაბადების თარიღი | 7 დეკემბერი, 1878[1] [2] [3] [4] |
| დაბადების ადგილი | Sakai |
| გარდაცვალების თარიღი | 29 მაისი, 1942[5] [1] [2] [3] [4] (63 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | Ogikubo |
| დასაფლავებულია | ტამის სასაფლაო |
| საქმიანობა | პოეტი, მთარგმნელი, ტანკას ავტორი, ესეისტი და მწერალი |
| ენა | იაპონური ენა |
| მოქალაქეობა | იაპონია |
| ალმა-მატერი | Osaka Prefectural Senyo Senior High School |
| Magnum opus | Midaregami, Yosano Akiko's translation of the Tale of Genji და Genjimonogatari raisan ka |
| მეუღლე | Tekkan Yosano |
| შვილ(ებ)ი | Shigeru Yosano |
| ნათესავ(ებ)ი | Michiko Yosano, Kaoru Yosano, Tōru Yosano, Fumiko Yosano და Hisashi Yosano |
ადრეული ცხოვრება რედაქტირება
იოსანო ოსაკასთან ახლოს, საკაიში, წარმატებულ მოვაჭრეთა ოჯახში დაიბადა. 11 წლის ასაკიდან ის პასუხისმგებელი იყო საოჯახო ბიზნესის წარმართვაზე, რომელიც აწარმოებდა და ყიდიდა საკონდიტრო ნაწარმის სახეობას. ადრეული ბავშვობიდან მას უყვარდა ლიტერატურული ნაწარმოებების კითხვა და ბევრს კითხულობდა მამის მრავალფეროვან ბიბლიოთეკაში. საშუალო სკოლის სტუდენტობისას, მან გამოიწერა პოეზიის ჟურნალი Myōjō (ნათელი ვარსკვლავი), რომლის ცნობილი ავტორიც გახდა შემდგომში. ნათელი ვარსკვლავის რედაქტორმა, ტეკან იოსანომ ასწავლა ტანკას პოეზია, რომელიც იოსანოს შეხვდა ოსაკასა და საქაიში ვიზიტების დროს ლექციებსა და სემინარებზე. [6]
მიუხედავად იმისა, რომ ტეკანს კანონიერი ცოლი ჰყავდა, ის საბოლოოდ დაშორდა მას, რადგან აკიკო შეუყვარდა. ორმა პოეტმა ახალი ცხოვრება ერთად დაიწყო ტოკიოს გარეუბანში და დაქორწინდნენ 1901 წელს. წყვილს ორი ვაჟი ჰყავდათ, ჰიკარუ და შიგერუ. პირველ ცოლთან დაშორების მიუხედავად, ტეკანი მასთან აქტიურად ურთიერთობდა.
მიდარეგამი რედაქტირება
1901 წელს იოსანომ გამოაქვეყნა თავისი ტანკის პირველი ტომი, მიდარეგამი (აწეწილი თმა), რომელიც შეიცავს 400 ლექსებს და ძირითადად, დაგმეს ლიტერატურათმცოდნეებმა. [7] [8] ამ კრიტიკული რეაქციის მიუხედავად, იგი ფართოდ გავრცელდა და ერთგვარი შუქურა გახდა მისი დროის თავისუფალი მოაზროვნეებისთვის. მისმა პირველმა წიგნმა, რომელიც ავტორისთვის ყველაზე ცნობილი იყო, ტრადიციულ ტანკას პოეზიაში მგზნებარე ინდივიდუალიზმი შემოიტანა, მეიძის გვიანი პერიოდის სხვა ნაწარმოებისგან განსხვავებით.
პოეტის ცხოვრება რედაქტირება
ამას მოჰყვა კიდევ ოცი ტანკა, მათ შორის კოიგორომო (სიყვარულის მოსასხამი ) და მაიჰიმე (მოცეკვავე). მისი მეუღლე ტეკანი ასევე პოეტი იყო, მაგრამ ტეკანის რეპუტაცია დაჩრდილა იოსანოს რეპუტაციამ. ის აქვეყნებდა მეუღლის ნამუშევრებს და ახალისებდა მის ლიტერატურულ კარიერას. იოსანო აკიკო არაჩვეულებრივი მწერალი იყო. მან დაწერა 11 პროზაული წიგნი.
იოსანოს წვლილი მიუძღვის გოგონათა სკოლის დაარსებაში, სადაც გახდა პირველი დეკანი და მთავარი ლექტორი. [9] იგი ბევრ მონდომებულ მწერალს დაეხმარა ლიტერატურულ სამყაროში პირველი ნაბიჯების გადადგმაში. [10] იოსანომ 13 შვილი გააჩინა, რომელთაგან 11-მა მიაღწია ზრდასრულ ასაკამდე. იაპონელი პოლიტიკოსი იოსანო კაორუ მისი შვილიშვილი იყო. [11]
ფემინისტური პერსპექტივა რედაქტირება
იოსანო აკიკო ხშირად წერდა ქალთა სალიტერატურო ჟურნალ <i id="mwlg">სეიტოსათვის</i> და აქვეყნებდა სხვა პუბლიკაციებს. მის მოსაზრებებს საფუძვლად უდევს ბავშვის აღზრდის, ფინანსური დამოუკიდებლობისა და სოციალური პასუხისმგებლობის თანაბრად დანაწილება.
იოსანოს ლექსები 1937 წლიდან მხარს უჭერს ჩინეთის წინააღმდეგ ომს, ხოლო 1941 წელს მან მხარი დაუჭირა ომებს შეერთებული შტატებისა და გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ. [12]
1942 წელს იოსანომ თავის ერთ-ერთ ბოლო ლექსში შეაქო მისი ვაჟი, რომელიც იმპერიის საზღვაო ძალების ლეიტენანტი იყო და მოუწოდა მას „გაბედულად იბრძოლოს“ იმპერატორისთვის „ამ წმინდა ომში“. [13] იოსანო ინსულტის შედეგად გარდაიცვალა 1942 წელს, 63 წლის ასაკში. [14] მისი სიკვდილი, რომელიც ომის შუა პერიოდს დაემთხვა, პრესაში თითქმის შეუმჩნეველი დარჩა და ომის დასრულების შემდეგ კრიტიკოსებმა და საზოგადოებამ მისი ნამუშევრები დიდწილად დაივიწყეს. გასული საუკუნის 50-იან წლებში კიმის იაპონიის საშუალო სკოლაში სავალდებულო მოსმენით ასწავლიდნენ და უნივერსიტეტის იდეალისტი სტუდენტების მიერ ჩატარებული პროტესტის დროს, ნობუსუკე კიშის მთავრობის წინააღმდეგ, რომლის მიზანი იყო კონსტიტუციის მე -9 მუხლის გაუქმება, კიმი გახდა ჰიმნი სტუდენტებისთვის. [15] მისმა რომანტიკულმა, მგრძნობელობით აღსავსე სტილმა პოპულარობა კვლავ დაიბრუნა უკანასკნელ წლებში და მისი ცნობადობა სულ უფრო და უფრო იზრდება. იოსანოს საფლავი არის ტოკიოში.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 2.0 2.1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3.0 3.1 SNAC — 2010.
- ↑ 4.0 4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ Ёсано Акико // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Arana, R. Victoria (2015-04-22). Encyclopedia of World Poetry (en). Infobase Learning. ISBN 9781438140728.
- ↑ Yosano, Akiko (2002-01-01). Tangled Hair: Selected Tanka from Midaregami. Cheng & Tsui.
- ↑ Tsuchiya Dollase, Hiromi. (Fall 2005) Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko's Midaregami. Simply Haiku.
- ↑ Rodd, Laurel Rasplica (1991-01-01). „Yosano Akiko and the Bunkagakuin: "Educating Free Individuals"“. დამოწმება journal საჭიროებს
|journal=-ს (დახმარება) - ↑ Emmerich, Michael (2013-08-13). The Tale of Genji: Translation, Canonization, and World Literature (en). Columbia University Press. ISBN 9780231534420.
- ↑ Arana, R. Victoria (2008-01-01). The Facts on File Companion to World Poetry: 1900 to the Present (en). Infobase Publishing, გვ. 484. ISBN 9781438108377.
- ↑ Steve Rabson "Yosano Akiko on War: To Give One's Life or Not: A Question of Which War" pages 45-74 from The Journal of the Association of Teachers of Japanese, Volume 25, Issue 1, April 1991 page 47.
- ↑ Steve Rabson "Yosano Akiko on War: To Give One's Life or Not: A Question of Which War" pages 45-74 from The Journal of the Association of Teachers of Japanese, Volume 25, Issue 1, April 1991 page 62.
- ↑ (2000) Encyclopedia of lesbian and gay histories and cultures. Taylor & Francis, გვ. 823. ISBN 978-0-8153-3354-8.
- ↑ Steve Rabson "Yosano Akiko on War: To Give One's Life or Not: A Question of Which War" pages 45-74 from The Journal of the Association of Teachers of Japanese, Volume 25, Issue 1, April 1991 pages 46-47.