თურქეთის ავიახაზები

თურქეთის ავიახაზები ან Turkish Airlines (თურქ. Türk Hava Yolları) — თურქული ავიაკომპანია, რომლის სათავო ოფისი მდებარეობს სტამბოლის აეროპორტში.[3][4] 2022 წლისთვის, იგი დაფრინავს 340 მიმართულებით ევროპაში, აზიაში, აფრიკასა და ამერიკაში; ამ მაჩვენებლით ის მსოფლიოში პირველი ავიაკომპანიაა. თურქეთის ავიახაზები ასევე არის მსოფლიოში პირველი, სატვირთო გადაზიდვების რაოდენობით.[5] ავიაკომპანიის მთავარი შტაბ-ბინა მდებარეობს სტამბოლის ათათურქის აეროპორტში. მთავარი ბაზაა სტამბოლის აეროპორტი.

თურქიშ ეირლაინსი
თურქ. Türk Hava Yolları A.O.
იატა
TK
იკაო
THY
საძახისი
TURKISH
დაარსდა 20 მაისი 1933
აეროპორტი სტამბოლის აეროპორტი
ბონუსური პროგრამა Miles&Smiles
დევიზი გააფართოვე შენი სამყარო
ჰაბები
დამატებითი ჰაბები ადნან მენდერესის აეროპორტი
ალიანსი Star Alliance
ფლოტის ზომა 315
დანიშნულების პუნქტების რაოდენობა 283[2]
შვილობილი კომპანიები
შტაბ-ბინა სტამბოლის აეროპორტი, სტამბოლი, თურქეთის დროშა თურქეთი
მმართველი აჰმეთ ბოლათი, ბილალ ექში
საიტი: http://www.turkishairlines.com/

2008 წლის 1 აპრილიდან არის Star Alliance-ის წევრი.[6]

ისტორია რედაქტირება

ადრეული წლები რედაქტირება

Turkish Airlines შეიქმნა 1933 წლის 20 მაისს, როგორც „სახელმწიფო ავიაკომპანიის ადმინისტრაცია“ (თურქ. Devlet Hava Yolları), რომელიც ეროვნული თავდაცვის სამინიტროს დეპარტამენტი იყო.[7] თავდაპირველ ფლოტს შეადგენდა ორი 5-ადგილიანი „Curtiss Kingbirds“, ორი 4-ადგილიანი „Junkers F.13s“ და ერთი 10-ადგილიანი „Tupolev ANT-9“-ის თვითმფრინავი.[7] 1935 წელს ავიაკომპანია გადავიდა საზოგადოებრივ საქმეთა სამინისტროს დაქვემდებარებაში, რომელიც შემდგომ გახდა „სახელმწიფო ავიახაზების მთავარი სამმართველო“. სამი წლის შემდეგ, 1938 წელს, იგი გადაეცა ტრანსპორტის სამინისტროს.[8]

ომის შემდგომი პერიოდი რედაქტირება

 
თურქეთის ავიახაზების "Fokker F.27 Friendship" ჯდება ათენის (ჰელენიკონი) აეროპორტში 1973 წელს

1945 წელს, ავიაკომპანიის ფლოტს შეუერთდა რამდენიმე "Douglas DC-3s" და "Douglas C-47s", რამაც მისი ქსელის გაფართოებას შეუწყო ხელი.[9][7] თავდაპირველად ასრულებდა მხოლოდ შიდა ფრენებს. პირველი საერთაშორისო ფრენა განხორციელდა 1947 წელს, ანკარა-სტამბოლი-ათენის რეისით.

საერთაშორისო ფრენის მიმართულებებს მალე დაემატა ნიქოზია, ბეირუთი და კაირო. მიუხედავად ამისა, ადრეულ 1960-იან წლებამდე თურქული ოპერატორის ძირითადი აქცენტი შიდა მიმართულებები იყო.[10]

 
თურქეთის ავიახაზების "Douglas DC-10" 1974 წელს, ავიაკომპანიის თავდაპირველი ფერის სქემა

1956 წელს, თურქეთის მთავრობამ ავიაკომპანიის რეორგანიზაცია მოახდენა სახელწოდებით "Türk Hava Yollari Å.Ò." (შემოკლებით „THY“).[7] მისი კაპიტალიზაცია შეადგინა 60 მლნ ლირა. ცოტა ხნის შემდეგ, ავიაკომპანია შეუერთდა საჰაერო ტრანსპორტის საერთაშორისო ასოციაციას (IATA). 1957 წელს, ბრიტანეთის „ზღვისიქითა ავიახაზების კორპორაციამ“ (BOAC) დაიწყო ავიაკომპანიის მომარაგება ტექნიკური მხარდაჭერით, მას შემდეგ, რაც შეიძინა აქციების 6,5 პროცენტი, რომელიც დაახლოებით 20 წლის განხორციელდა.[10]

ახალი თვითმფრინავები, მათ შორის "Vickers Viscounts", "Fokker F27s" და "Douglas DC-3s" დაემატა ფლოტს 1950-იანი წლების ბოლოს და ადრეულ 1960-იან წლებში. 1967 წელს, Turkish Airlines-მა დაიწყო თავისი პირველი რეაქტიული თვითმფრინავის ექსპლუატაცია, რომელიც იყო "McDonnell Douglas DC-9". ამას მოჰყვა სამი "Boeing 707" თვითმფრინავის დამატება 1971 წელს. 1970-იანი წლების სხვა საჰაერო ხომალდების სიაში შედიოდა "McDonnell Douglas DC-10" და "Fokker F28", რომლებიც ექსპლუატაციაში შევიდნენ 1972 წელს და 1973 წელს შესაბამისად.[7][10]

1980-იანი და 1990-იანი წლები რედაქტირება

 
თურქეთის ავიახაზების "Boeing 707" ჰითროუს აეროპორტში, 1984 წელს.

1980-იან და 1990-იან წლებში ავიაკომპანიას მოუწია რამდენიმე გამოწვევასთან გამკვლავება. თურქეთის ავიახაზების რეპუტაცია ამ პერიოდში უაღრესად ცუდი იყო, გამოირჩეოდა დაბალი მომსახურების სტანდარტითა და ახასიათებდა ხშირი დაგვიანებები; მისი რეპუტაციისთვის დამატებითი დარტყმა იყო ჯერ თვითმფრინავის გატაცების მცდელობა, ხოლო შემდეგ - შვიდი ავარია 1974-1983 წლებში. ყველაზე ცნობილი გახდა პარიზის მახლობლად 1974 წლის DC-10-ის კატასტროფა, როდესაც არასწორად დაკეტილი სატვირთო კარის მოწყვეტისა და თვითმფრინავის შემდგომი დეჰერმეტიზაციის გამო დაიღუპა 346 ადამიანი.

1983 წელს ახალი ხელისუფლების მოსვლის შემდეგ, რომელიც აღიარა ავიაკომპანიის მნიშვნელობა, როგორც თურქეთის ელჩი მსოფლიოში, დაიწყო ავიაკომპანიის მოდერნიზება. გამოაცხადეს, რომ იგი შეინახავს ერთ-ერთ ყველაზე ახალგაზრდა ფლოტს მსოფლიოში. გაძლიერდა უსაფრთხოება, რამაც გამოიწვია ერთი მგზავრის შეადარება იგი ისრაელის "El Al"-თან, დაგვიანების მინიმუმ თვალსაზრისით.

 
თურქეთის ავიახაზების კუთვნილი "Boeing 737" ციურიხის აეროპორტში, 1995 წელს.

1984 წელს THY-მ ააშენა ახალი, სახელმწიფო ტექნიკური ცენტრი ათათურქის აეროპორტში. ავიაკომპანიას შეეძლო შეინარჩუნა, როგორც მსუბუქი, ასევე მძიმე ტიპის თვითმფრინავი, აგრეთვე მთელი რიგი სხვადასხვა თვითმფრინავის ტიპი. ტექნიკური პერსონალი შემდეგში შეადგინა ერთი მეოთხედი ავიაკომპანიის მთლიანი 6000 პერსონალიდან, "Air Transport World"-ის მიხედვით. 1984 წელს, კომპანიის კაპიტალი გაზარდეს 60 მილიარდ ლირამდე, რომელიც კლასიფიცირდებოდა, როგორც სახელმწიფოს ეკონომიკური საწარმო. სამი წლის შემდეგ, კაპიტალი კიდევ გაზარდეს 150 მილიარდი ლირით.

1980-იანი წლების შუაში, THY-ს ფლოტს ჰქონდა 30 თვითმფრინავი. ჰყავდა დაახლოებით სამი მილიონი მგზავრი წელიწადში, მიფრინავდა 16 შიდა მიმართულებებით და სამი ათეული საერთაშორისო. ავიაკომპანია იყო თურქეთის უცხოური ვალუტის შემოდინების უმსხვილესი წყარო.1985 წელს, Turkish Airlines-მა დაამატა ფლოტში "Airbus A310s", რომელიც საშუალება მისცა სინგაპურის მიმართულებით რეისების დამატებაზე 1986 წელს. მარშრუტი ნიუ-იორკის მიმართულებით, ბრიუსელის გავლით, დაემატა 1988 წელს.

კომპანიამ გამოაქვეყა დანაკარგები 1987 წელს და 1988 წელს, მეტწილად თავისი მაღალი გადასახადები დაკავშირებული იყო ათეული ახალი "Airbus A310s" ყიდვით, "Air Transport World"-ის მონაცემებით. ფლოტი ასევე შეიცავს თერთმეტ "Boeing 727s" და ცხრა "Douglas DC-9s". THY-მ ათწლეული დაასრულა 8,500 თანამშრომლით.[10]

კომპანიამ განიცადა გლობალური საავიაციო კრიზისი, სპარსეთის ყურის ომის შემდეგ და არ დაარღვია კიდევ ერთხელ, 1994 წლამდე. თუმცა, ბიზნესი განიცდის კვლავ ბუმს 1990-იან წლებში, ყველაზე დიდი ზრდა მოდის ჩრდილოეთ ამერიკის მიმართულებით. 1994 წლის ივლისში, THY-მ დაიწყო პირდაპირი რეისი შესრულება ნიუ-იორკის მიმართულებით.

კომპანიის კაპიტალმა განაგრძო ზრდა და 1995 წელს მიაღწია 10 ტრილიონ ლირას. ამ წლის განმავლობაში, ავიაკომპანიამ თავისი სამი "Boeing 727s" გადააქცია სატვირთო თვითმფრინავად. ასევე უკვე გაყიდა "DC-9s". კომპანიამ გამოაქვეყნა $6 მილიონი მოგება, $1 მილიარდი შემოსავლიდან, წლის განმავლობაში. მიუხედავად იმისა, რომ მომგებიანი წელი იყო, THY-ს მოუწია ბრძოლა თურქეთის ინფლაციასთან, რაც გახადა კაპიტალის გაუმჯობესება რთული.

შიდა ბაზარი 1996 წელს დერეგულირდა, რომელიც საშუალება მისცა ახალი ოთხი ავიაკომპანიის გამოჩენას და კონკურენციის გაზრდას. ამავე დროს, უფრო დიდი საერთაშორისო გადამზიდავები უწევდნენ ძლიერ კონკურენციას დასავლეთ ევროპის მარშრუტებზე. THY-მ გააფორმა მარკეტინგული შეთანხმება სხვა საერთაშორისო ავიაკომპანიებთან, რომ გააძლიერონ თავიანთი კონკურენტუნარიანობა. კომპანიამ "Japan Airlines:-თან ერთად შესთავაზა მომსახურება ოსაკასა და ტოკიოში, 1997 და 1998 წლებში. სხვა ერთობლივი ფრენები მალევე მოჰყვა Austrian Airlines-თან, "Swissair"-თან და "Croatia Airlines"-თან.[10]

2000-იანი და 2010-იანი წლები რედაქტირება

 
თურქეთის ავიახაზების კუთვნილი ბოინგ 777-300ER ბარსელონას სამკერდით და რაზმით, 2012 წელს; ავიაკომპანია 2010 და 2013 წლებს შორის იყო კლუბის ოფიციალური სპონსორია და გადამზიდავი.[11]
 
თურქეთის ავიახაზების Boeing 737-800, 2010 FIBA-ს მსოფლიო ჩემპიონატის შეფერილობით სტამბოლის ათათურქის სახელობის აეროპორტში.
 
სტამბოლის ათათურქის აეროპორტი, 2013 წლის ნოემბერი
 
თურქეთის ავიახაზების Airbus A321-200 "Turkish Airlines ევროლიგის" შეფერილობით. 2010 წლიდან ავიაკომპანია არის ძირითადი სპონსორი ევროპის საკალათბურთო ლიგის.

ავიაკომპანიისათვის ახალი ტერმინალი გაიხსნა 2000 წლის იანვარში, სტამბოლის ათათურქის აეროპორტში. Turkish Airlines-მა განაგრძო საერთაშორისო მიღწევების გაზრდა, გააფორმა მარკეტინგული შეთანხმებები "Asiana Airlines"-თან, "American Airlines"-თან, მალაიზიის ავიახაზთან, "LOT Polish Airlines"-თან, ჩეხეთის ავიახაზებთან და "Cathay Pacific"-თან, 2000 წელს. ანტალია-ფრანკფურტის მარშრუტი დაემატა 2001 წელს, „კოდ-გაზიარების“ შეთანხმების მეშვეობით "Sun Express"-თან. თუმცა, მათ უარი თქვეს "Swissair"-ს ეგიდით ჩამოყალიბებულ "Qualiflyer" ალიანსზე, რომ მოიზიდონ სტრატეგიული ინვესტორი მათი პრივატიზაციისთვის.[10]

თურქეთმა, 2001 წლის უმეტესობაში განიცადა ეკონომიკური კრიზისი, როდესაც, კერძოდ შემცირდა შიდა მარშრუტების რაოდენობა. THY-მ შეძლო ამერიკის შეერთებული შტატების 11 სექტემბრის ტერაქტების შემდეგ, მთავრობის დახმარების გარეშე გადაელახა მასობრივი დათხოვნები, მიუხედავად იმისა, რომ 300 დაბალი კატეგორიის თანამდებობა ლიკვიდირებულ იქნა, 400 ადამიანი, რომელიც ნახევარი დღე მუშაობდა, იქნა დათხოვილი და ხელფასები 10 პროცენტით დაქვეითდა.

2003 წელს, ერაყში ომმა აიძულა თურქეთის ავიახაზებს დაეხურა გარკვეული მარშრუტები სპარსეთის ყურეში, ხოლო რეისები აზიაში შეჩერებული იყო „SARS“ ეპიდემიის გამო. თუმცა, ავიაკომპანიამ მალე გამოსწორდა წელში, გაზარდა მოძრაობის არსებული მარშრუტები, დაემატა მომსახურება ნიუ-დელის მიმართულებით, 11 წლიანი ვადის ამოწურვის შემდეგ.

სხვა ფლოტის გაფართოების პროგრამა დაიწყო 2004 წელს, რომელიც ეხმარება თურქეთის ავიახაზებს, ერთ-ერთი ახალგაზრდა ფლოტის შენარჩუნებას ევროპაში. ივლისში, ავიაკომპანიამ განაცხადა $2.8 მილიარდის ღირებულების 36 თვითმფრინავის ყიდვა Airbus-გან, ამას დამატებული 15 "Boeing 737s"-იც.

თურქეთის ავახაზები ახალი თვითმფრინავების შეკვეთის გარდა, აპირებს დახარჯოს $350 მილიონი, ახალი ტექნიკური და სასწავლო დაწესებულებაში სტამბოლის გამოუყენებელი საბიჰა გოქჩენის საერთაშორისო აეროპორტში. ავიაკომპანიამ ააშენა მნიშვნელოვანი ტექნიკური მომსახურების ოპერაცია, რომელიც არა მხოლოდ საკუთარი თვითმფრინავების შენარჩუნებას უზრუნველყოფდა, მაგრამ ასევე მესამე მხარის თვითმფრინავების. "Turkish Technic"-ში დასაქმებულთა რაოდენობა 2,700 კაცს ითვლიდა და რომელიც გეგმავდა დაექირავა კიდევ 2,000 კაცი 2010 წლისთვის. თურქეთის ავახაზებს ასევე ჰქონდა სამი ფრენის ტრენაჟორი და სთავაზობდა ფრენის სასწავლო მომსახურებას.

თურქეთის ავიახაზების წინაშე გაჩნდა ახალი კონკურენტები, საავიაციო ბაზარზე მათი შესვლის გზით, რაც თურქული საავიაციო ბაზრის ლიბერალიზაცია მოახდინა. თუმცა, ტურიზმმა ბუმი განიცადა, რა დროსაც ქვეყანას 20 მილიონი ადამიანი ეწვია 2005 წელს, წინააღმდეგ 12 მილიონისა 2003 წელს. ასევე, 2005 წელს თურქეთის ავიახაზებმა გაყიდა თავისი 50% წილი კვიპროსის თურქულ ავიახაზებში (Kibris Turk Hava Yollari).

მიუხედავად იმისა, რომ კომპანია საჯაროა, ამავე დროს კომპანიის 98%-იანი წილი მთავრობას ეკუთვნის. პრივატიზაციის პროგრამა აღდგა 2004 წელს, როდესაც საჯაროდ კომპანიის 20% წილი სტამბოლის საფონდო ბირჟაზე განთავსდა. თურქეთის მთავრობის საკუთრებაში იყო აქციების 75%, მას შემდეგ, რაც კომპანიის აქციები საფონდო ბირჟაზე განთავსდა, რომელიც $170 მილიონი მიიზიდა კომპანიაში. ამჟამად, თურქეთის რესპუბლიკის პრემიერ-სამინისტროს პრივატიზების ადმინისტრაცია ფლობს თურქეთის ავახაზების 49,12%, ხოლო 50,88% აქციების საჯარო გაცვლაშია.[12]

2008 წლის 1 აპრილს, "Turkish Airlines" შეუერთდა Star Alliance, 18-თვიანი ინტეგრაციის პროცესის შემდეგ, რომელიც დაიწყო 2006 წლის დეკემბერში, და გახდა მეშვიდე ევროპული ავიაკომპანია 20-კაციან ალიანსში.[13]

2010 წლის აპრილში, TURKISH შეიცვალა TURKAIR-ად, როგორც ახალი გამოძახების ნიშანი "Turkish Airlines"-თვის.

2011 წლის დეკემბერში, თურქეთის მთავრობამ გამოაქვეყნა ადენ ადდეს საერთაშორისო აეროპორტის, რომელიც მდებარეობს მოგადიშოში (სომალი), მოდერნიზაციის გეგმა, რომელიც გახდა ერთ-ერთი უახლესი ფრენის მიმართულება გადამზიდავისთვის 2012 წელს. რეაბილიტაციის პროექტი, ნაწილია თურქეთის ფართო ჩართულობის ადგილობრივი პოსტკონფლიქტური აღმშენებლობის პროცესში. მათ შორის დაგეგმილია სარემონტო სამუშაობები ახალი სააეროპორტო სისტემების და ინფრასტრუქტურის, ასევე თანამედროვე საკონტროლო-კოშკის აშენება, საჰაერო სივრცის მონიტორინგისთვის.[14] 2012 წლის მარტში, "Turkish Airlines"-ი გახდა პირველი საერთაშორისო გადამზიდავი, რომელიც განაახლა რეისები სომალიში, 1990-იან წლების სამოქალაქო ომის დაწყების შემდეგ.

2013 წლის ბოლოს, "Turkish Airlines"-მა გაზარდა თავისი ფრენების რაოდენობა 241 მიმართულებით მსოფლიოში (199 საერთაშორისო და 42 შიდა).[15]

კორპორატიული საქმიანობა რედაქტირება

 
თურქეთის ავიახაზების შტაბ-ბინა
 
თურქეთის ავიახაზების თბილისის ოფისი 2016 წელს

მმართველი რედაქტირება

2016 წლის აპრილისთვის, თამელ ქოთილი ფლობს კომპანიის პრეზიდენტის და აღმასრულებელი დირექტორის პოზიციებს.[16]

ბიზნეს ტენდენციები რედაქტირება

"Turkish Airlines"-ის ძირითადი ტენდენციები, ბოლო 13 წლის განმავლობაში ნაჩვენებია ქვემოთ (2016 წლის 24 მარტისთვის):[17][18][19]

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
შემოსავალი (₺მლნ.) 2,846 2,593 2,956 3,812 4,860 6,123 7,036 8,423 11,813 14,909 18,777 24,158 28,752
სუფთა მოგება (₺მლნ.) 243 107 138 179 265 1,134 559 286 19 1,133 683 1,819 2,993
მგზავრთა რაოდენობა (მლნ.) 10.4 12.0 14.1 16.9 19.6 22.6 25.1 29.1 32.6 39.0 48.3 54.7 61.2
სამგზავრო დატვირთვის ფაქტორი (%) 67 70 72 69 73 74 71 74 73 77 79 79 78
ტვირთბრუნვა (ათასი ტონა) 123 135 145 160 183 199 238 314 388 471 565 668 720
თვითმფრინავის რაოდენობა (წლის ბოლოს) 65 73 83 103 102 127 134 153 179 200 233 261 299
მიმართულებების რაოდენობა (წლის ბოლოს) 103 102 107 134 138 142 156 171 189 217 243 264 284
სქოლიო [20][21] [21][22] [21][23] [21][24] [25][26] [27][28] [29][30] [31][32] [33][34] [33][34]

[35][36][37]

[38] [39][40][41]

ბონუსური პროგრამა რედაქტირება

Miles & Smiles — თურქეთის ავიახაზების ხშირი კლიენტების ბონუსური პროგრამაა, რომელიც გაიხსნა 2000 წელს, როდესაც ავიაკომპანიამ დატოვა Qualiflyer-ი.[42] დაგროვილი მილები მომხმარებელმა შეიძლება გამოიყენოს, როგორც თურქეთის ავიახაზების რეისებზე, ასევე Star Alliance ქსელის რეისებზე. Miles & Smiles Classic Plus ბარათის მფლობელებს, უფლება აქვთ იმავე შეღავათებზე, რაც Star Alliance-ის Silver ბარათის მფლობელებს.[43]

სასპონსორო და ხელშემწყობი ხელშეკრულებები რედაქტირება

 
თურქეთის ავიახაზები ასევე აფინანსებებს ბუნდესლიგის კლუბს ბორუსია დორტმუნდს.[44]
 
თურქეთის ავიახაზების თვითმფრინავი, გაფორმებული ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2016-ის ემბლემით.

თურქეთის ავიახაზები შეირჩა რამდენიმე ევროპული საფეხბურთო კლუბის ოფიციალურ ავიაკომპანიად, როგორიცაა ბარსელონა,[45] ბორუსია დორტმუნდი,[46] გალათასარაი,[47] ოლიმპიკი მარსელი,[48] ასტონ ვილა,[49] სარაევო,[50] ჰანოვერი 96[51] და რომა.[52]

ავიაკომპანიამ გააფორმა სასპონსორო და ხელშემწყობი ხელშეკრულებები ცნობილ სპორტსმენებთან და მსახიობებთან, მათ შორის:[53] ლიონელ მესი,[54] კობი ბრაიანტი,[54] კაროლინა ვოზნიაცკი,[55] კევინ კოსტნერი,[56] უეინ რუნი[56] და დიდიე დროგბა.[57]

გარდა ამისა, 2010 წლიდან კომპანია Turkish Airlines ევროლიგის ძირითადი სპონსორია.[58] ასევე იყო 2010 ფიბა-ს მსოფლიო ჩემპიონატის სპონსორი.[59]

2013 წლის 22 ოქტომბერს, თურქეთის ავიახაზებმა და ევროლიგამ, ხელი მოაწერეს შეთანხმებას, არსებული სასპონსორო გარიგების ხუთი წლის ვადით გახანგრძლივების თაობაზე, 2020 წლამდე.[60]

2014 წლის სექტემბერში, თურქეთის ავიახაზები იაპონური Bj-ლიგის მთავარი სპონსორი გახდა.

თურქეთის ავიახაზები სპონსორია Turkish Airlines Open-ის, გოლფის ევროპული ტურის, რომელიც 2013 წლიდან ყოველწლიურად ტარდება თურქეთში.[61]

2015 წლის 10 დეკემბერს, თურქეთის ავიახაზებმა და უეფამ, ხელი მოაწერეს სასპონსორო გარიგებას ევრო 2016-სთვის.[62][63]

2016 წლის 29 იანვარს, თურქეთის ავიახაზებმა გამოაცხადა თავისი პარტნიორობა Warner Bros-თან, რომელიც გაუწევს სპონსორობას ფილმს Batman v Superman: Dawn of Justice. ფილმში, გადამწყვეტი სცენა ვითარდება თურქეთის ავიახაზების თვითმფრინავის ბორტზე 777.[64]

მიმართულებები რედაქტირება

2015 წლის თებერვლისთვის, თურქეთის ავიახაზები ასრულებს რეისებს 113[65] ქვეყანაში, 282 მიმართულებით.[66]

კოდშეარის შეთანხმებები რედაქტირება

2016 წლის თებერვლისთვის, თურქეთის ავიახაზებს აქვს კოდშეარის შეთანხმება შემდეგ ავიაკომპანიებთან:[67]

ფლოტი რედაქტირება

 
Boeing 737-800 Star Alliance-ის შეფერილობით პრაღის ვაცლავ ჰაველის საერთაშორისო აეროპორტში.
 
Airbus A310-300F ძველი ლოგოთი
 
Airbus A330-300 ახალი ლოგოთი
 
Boeing 737-900ER ახალი ლოგოთი
 
თურქეთის ავიახაზების Boeing 777-300ER

2016 წლის ივნისისთვის, თურქეთის ავიახაზების ფლოტი შედგება შემდეგი თვითმფრინავებისგან:[87]

თურქეთის ავიახაზების ფლოტი
თვითმფრინავი მომსახურება შეკვეთა მგზავრები შენიშვნა
C Y+ Y ჯამში
Airbus A319-100 14 12 114 126
Airbus A320-200 29 12 141 153
Airbus A321-200 63 5[88] 12 176 188 მიწოდება 20152017[35]
Airbus A321neo 92[88] TBA მიწოდება 20172020[35]
Airbus A330-200 20 20 228 250
Airbus A330-300 30 1[88] 29 261 289 მიწოდება 2017 წლამდე[89][90][91]
Airbus A340-300 4 34 236 270 ექვემდებარება გაუქმებას 17 ივნისი 2016[92]
Boeing 737-700 1 149 149 ექსპლუატაციაშია ანადოლუ ჯეტის მიერ
Boeing 737-800 107 7 [93] 12 153 165 16 ექსპლუატაციაშია ანადოლუ ჯეტის მიერ
ძველი თვითმფრინავი უნდა შეიცვალოს Boeing 737 MAX 8
Boeing 737-900ER 15 16 135 151
Boeing 737 MAX 8 65 [93][94] TBA მიწოდება 20182021[35]
Boeing 737 MAX 9 10[93] TBA მიწოდება 20192020[35]
Boeing 777-300ER 6 4 28 63 246 337 მიწოდება 2017 წლამდე[35][95]
24 49 300 349
Embraer ERJ-195 3 118 118
თურქეთის ავიახაზების სატვირთო ფლოტი
Airbus A310-300F 3
კარგო
Airbus A330-200F 8 2[88]
კარგო
ჯამში 327 186

შეფერილობა რედაქტირება

ავიაკომპანიის "Eurowhite" შეფერილობა წარმოადგენს თეთრ ფიუზელაჟზს ლურჯი ასოებიტ, ნაცრისფერი ტიტა, რომელიც დაწყებულია ფიუზელაჟის უკანა ფრთიდან კუდამდე და წითელი კუდი, კომპანიის ლოგოთი თეთრ წრეში.

წარსულში, თვითმფრინავი შეიღებილი იყო თეთრ ფერად ოთხი წითელი ზოლებით, რომელიც გადიოდა მთელ ფიუზელაჟზე და კუდი თეთრი ფერის წითელი ცენტრით, რომელიც მოიცავდა ემბლემას; ნაცვლად თეთრი ემბლემისა წითელ წრეში, ემბლემა იყო წითელი ფერის თეთრი წრეში.

რედიზაინი რედაქტირება

ლოგო კუდზე შეიცვალა 2010 წლის მაისში: ემბლემა არის თეთრი ლოგო წითელ ფონზე, ხოლო ადრე იყო წითელი ლოგო და თეთრ ფონზე.

გარდა ამისა, წარწერამ "Turkish" ჩაანაცვლა "Turkish Airlines", ფიუზელაჟის წინა მარცხენა და წინა მარჯვენა მხარე.

ჯილდო რედაქტირება

თურქეთის ავიახაზებმა მოიგო „Skytrax“ ჯილდო, კატეგორიებში: ევროპის საუკეთესო ავიაკომპანია, სამხრეთ ევროპაში საუკეთესო ავიაკომპანია და მსოფლიოს საუკეთესო პრემიუმ ეკონომ კლასის ადგილიანი ავიაკომპანია ზედიზედ სამი წლის განმავლობაში: 2011, 2012 და 2013 წლებში.[96][97] ის შეინარჩუნა თავისი სტატუსი, როგორც ევროპის საუკეთესო ავიაკომპანია 2014 და 2015 წელს, რითიც ზედიზედ ხუთი წლის განმავლობაში იყო.[98][99][100] გარდა ამისა, თურქეთის ავიახაზებმა შეირჩა წლის ავიაკომპანიად საჰაერო ტრანსპორტის სააგენტოს მიერ, 2013 წლის საჰაერო ტრანსპორტის სააგენტო დაჯილდოების ცერემონიაზე.[101]

თურქეთის ავიახაზების აკადემია რედაქტირება

თურქეთის ავიახაზების აკადემია დაარსდა 28-ე THY-ს საბჭოს გადაწყვეტილებით 2004 წლის 10 ნოემბერს და პირველი ტრენინგი დაიწყო 16 იუნკრით 2006 წლის 1 მაისს. აკადემია ბაზირებულია სტამბოლის ათათურქის აეროპორტში და იყენებს მიმდებარე ჩორლუს აეროპორტსაც, სასწავლო საქმიანობისთვის.[102][103]

აკადემიის ფლოტი შედგება შემდეგი 14 თვითმფრინავისგან:

თურქეთის ავიახაზების სარემონტო ცენტრი რედაქტირება

თურქეთის ავიახაზების გააჩნია თავისი ტექნიკური მომსახურების ცენტრი, რომელიც მდებარეობს სტამბოლის ათათურქის სახელობის აეროპორტში. ტექნიკური მომსახურების ცენტრი, ე.წ. Turkish Technic, არის პასუხისმგებელი შეინარჩუნოს ჩაატაროს სარემონტო და კაპიტალური რემონტი თავისი და მესამე მხარის თვითმფრინავების, მათ შორის პლანერის, შასის და სხვა ქვესისტემების.[104]

Turkish Technic, Pratt & Whitney ერთად, 2010 წლის იანვარში გახსნა ძრავის ცენტრი საბიჰა გიოქჩენის საერთაშორისო აეროპორტში (SAW), რომელსაც ჰქვია TEC (თურქული ძრავის ცენტრი). დაწესებულება უზრუნველყოფს ძრავის შენარჩუნებას, სარემონტო და კაპიტალურ სარემონტო მომსახურებას, მომხმარებლებს მსოფლიოს მასშტაბით.[105]

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. 1.0 1.1 1.2 Ankara will become third Turkish Airlines hub. Air Transport World (21 August 2015). ციტირების თარიღი: 23 August 2015.
  2. Flight Network. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 ნოემბერი 2015. ციტირების თარიღი: 16 December 2015.
  3. "Contact Us." Turkish Airlines. Retrieved on 26 June 2010. "Turkish Airlines General Management Turkish Airlines General Management Building Atatürk Airport, Yesilkoy 34149 Istanbul Turkey"
  4. "Map." Turkish Airlines. Retrieved on 26 June 2010.
  5. Gunnar Garfors. (5 March 2013) These Airlines Fly to Most Countries. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 ივლისი 2015. ციტირების თარიღი: 7 მაისი 2016.
  6. Turkish Airlines - Star Alliance. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 A Brief History of THY დაარქივებული 2016-05-21 საიტზე Wayback Machine. . turkishairlines.com.
  8. History of Turkish Airlines. Seatmaestro. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  9. "Turkish Airlines to take delivery of 26 Boeing aircraft in 2016"
  10. 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 History of Turkish Airlines Inc. (Türk Hava Yollari A.O.) – FundingUniverse. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  11. „Turkish Airlines signs sponsorship deal with Barcelona“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 2010-01-18. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-16. ციტირების თარიღი: 2010-01-20.
  12. Investor Relations. Turkish Airlines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-09-26. ციტირების თარიღი: 2013-11-28.
  13. „Turkish Airlines to join Star Alliance, Star Alliance board approves membership application“ (პრეს-რელიზი). Star Alliance. 9 December 2006. ციტირების თარიღი: 4 May 2012.
  14. SKA will run airport operations in Mogadishu. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 იანვარი 2012. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  15. Turkish Airlines - Destinations and Frequencies. turkishairlines.com (2013-12-17). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-10-19. ციტირების თარიღი: 2014-02-20.
  16. Hofmann, Kurt (20 April 2016). "Kotil: Istanbul New Airport to be world’s largest". Air Transport World. By 2035, the New Airport should serve 260 million passengers annually, making it the world’s largest airport, Turkish Airlines president and CEO Temel Kotil told ATW. Archived 23 April 2016 at the Wayback Machine.
  17. Turkish Airlines - Investor Relations - Traffic Results. turkishairlines.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-12-19. ციტირების თარიღი: 2013-12-18.
  18. Turkish Airlines - Investor Relations - Financial Statements. turkishairlines.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-12-19. ციტირების თარიღი: 2013-12-18.
  19. Turkish Airlines - Press Release - Consolidated Financial Statements. turkishairlines.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-04-07. ციტირების თარიღი: 2014-04-02.
  20. Financial Statements 2004. Turkish Airlines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 მარტი 2014. ციტირების თარიღი: 16 მაისი 2016.
  21. 21.0 21.1 21.2 21.3 Quarterly Traffic Data. Turkish Airlines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 მარტი 2014. ციტირების თარიღი: 16 მაისი 2016.
  22. Financial Statements 2005. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  23. Financial Statements 2006. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  24. Financial Statements 2007. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  25. Financial Statements 2008. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  26. Quarterly Traffic Data 2008. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  27. Financial Statements 2009. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  28. Quarterly Traffic Data 2009. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  29. Financial Statements 2010. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  30. Quarterly Traffic Data 2010. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  31. Financial Statements 2011. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  32. Quarterly Traffic Data 2011. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  33. 33.0 33.1 Financial Statements 2012. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  34. 34.0 34.1 Quarterly Traffic Data 2012. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 19 December 2013.
  35. 35.0 35.1 35.2 35.3 35.4 35.5 FInancial Statements 2013. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 7 March 2014.
  36. FInancial Statements 2015. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 1 March 2016.
  37. Quarterly Traffic Data 2013. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 17 January 2014.
  38. 2014 Annual Report. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 20 June 2015.
  39. Indenpendent Auditors 2015. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 24 March 2016.
  40. Fact Sheet 2015. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 24 March 2016.
  41. December 2015 traffic. Turkish Airlines. ციტირების თარიღი: 24 March 2016.
  42. Turkish Airlines’ Frequent Flyer Programme Over The Years დაარქივებული 2013-10-17 საიტზე Wayback Machine. . Turkishairlines.com. Retrieved 2013-10-16.
  43. Turkish Airlines - Miles&Smiles დაარქივებული 2013-10-17 საიტზე Wayback Machine. . Turkishairlines.com. Retrieved 2013-10-16.
  44. Türk Hava Yolları (c) 2015. Turkish Airlines - News - turkishairlines.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 თებერვალი 2015. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  45. Grateful for collaboration with Turkish Airlines. FC Barcelona (2012-11-16). ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  46. 25 April 2013. Turkish Airlines wird Premium-Airline-Partner von Borussia Dortmund (German). bvb.de. ციტირების თარიღი: 2013-09-16.
  47. THY - Türk Hava Yolları - Basın Bülteni Detayı - thy.com. Turkishairlines.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-04. ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  48. 3 September 2013. Turkish Airlines has entered into a partnership with Ligue 1 giant Olympique de Marseille. goal.com. ციტირების თარიღი: 2013-09-16.
  49. 5 September 2013. „Villa announce partnership with Turkish Airlines for 2013-14“ (პრეს-რელიზი). avfc.co.uk. ციტირების თარიღი: 2013-09-05.
  50. 24 February 2015. „Turkish Airlines and Sarajevo FC officially signed the contract. Maroon Club has a new general sponsor!“ (პრეს-რელიზი). Fcsarajevo.ba/en. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-06-09. ციტირების თარიღი: 2015-02-24.
  51. Turkish Airlines adds Hannover 96 to soccer portfolio. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-11-29.
  52. Turkish Airlines new Roma sponsor.
  53. „Movie archive“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 2012-12-19. ციტირების თარიღი: 2012-12-19.[მკვდარი ბმული]
  54. 54.0 54.1 „Fly with the best“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 2012-12-19. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-02-05. ციტირების თარიღი: 2012-12-19.
  55. „Caroline Wozniacki Movie“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 2012-12-19. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-02-05. ციტირების თარიღი: 2012-12-19.
  56. 56.0 56.1 „Feel like a star“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 2012-12-19. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-02-08. ციტირების თარიღი: 2012-12-19.
  57. VIDEO: Messi and Drogba face off in new viral video (2014-11-18). ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  58. 26 July 2010. „Turkish Airlines and Euroleague basketball sign strategic partnership agreement“ (პრეს-რელიზი). euroleague.net. ციტირების თარიღი: 2013-09-16.
  59. The Heart Of Basketball Will Beat In Turkey. turkishairlines.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-10-23. ციტირების თარიღი: 2013-09-05.
  60. Euroleague - THY işbirliği 2020'ye uzadı. tr.eurosport.com (2013-10-21). ციტირების თარიღი: 2013-10-22.
  61. „Illness-hit Tiger Woods leads Turkish Airlines Open pack“. Hürriyet Daily News. 2013-11-06. ციტირების თარიღი: 2013-11-10.
  62. Turkish Airlines joins UEFA EURO 2016 as Official Airline Partner. UEFA.org (2015-12-10). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-12-22. ციტირების თარიღი: 2015-12-10.
  63. Turkish Airlines joins UEFA EURO 2016 as “Official Airline Partner”. Turkish Airlines (2015-12-10). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-12-22. ციტირების თარიღი: 2015-12-10.
  64. „Turkish Airlines Partners with Warner Bros. Pictures to Offer Fans a "Flight" into the World of "Batman v Superman: Dawn of Justice“. 2016-01-29. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-02-23. ციტირების თარიღი: 2016-01-29.
  65. Service Timetable (PDF). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-07-05. ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  66. » Turkish Airlines reports over €422 million in net profit in the first half of 2015 as it launches ‘strategic partnership’ with LOT. Flyinginireland.com (2015-08-19). ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  67. Turkish Airlines - Code Share Airlines. turkishairlines.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 დეკემბერი 2015. ციტირების თარიღი: 25 February 2015.
  68. Aegean Airlines - Turkish Airlines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 ივნისი 2015. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  69. „Air Astana and Turkish Airlines sign a codeshare agreement“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 4 June 2013. ციტირების თარიღი: 4 June 2013.[მკვდარი ბმული]
  70. „Air Canada and Turkish Airlines enter into Code Share Agreement“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 30 November 2012. ციტირების თარიღი: 30 November 2012.[მკვდარი ბმული]
  71. „Air New Zealand Codeshare Agreement“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 5 June 2013. ციტირების თარიღი: 7 June 2013.[მკვდარი ბმული]
  72. UBM Information Ltd. 2015. (1 July 2014) Avianca / Turkish Airlines to Start Codeshare Partnership from July 2014. Routesonline. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 აპრილი 2016. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  73. L, J (16 March 2015). „Turkish Airlines / Azerbaijan Airlines to Launch Codeshare Service from late-March 2015“ (`). Airline Route. ციტირების თარიღი: 16 March 2015.
  74. „Turkish Airlines and Ethiopian Airlines Code Share Agreement“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 8 March 2013. ციტირების თარიღი: 30 July 2013.[მკვდარი ბმული]
  75. Turkish Airlines, EVA Air sign code-sharing agreement - BUSINESS. Hurriyetdailynews.com (2011-09-13). ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  76. „Türk Hava Yolları ve Hawaiian Havayolları Arasında Codeshare Anlaşması İmzalandı“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 28 January 2016. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 თებერვალი 2016. ციტირების თარიღი: 28 January 2016.
  77. „Turkish Airlines Announces Its Codeshare Agreement with Luxair“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 22 June 2012. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 ოქტომბერი 2013. ციტირების თარიღი: 30 July 2013.
  78. „Turkish Airlines and LOT Polish Airlines announce their 5th frequencies in Warsaw and Istanbul together with their extended commercial cooperation“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 3 June 2014. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 June 2014.
  79. 3 December 2013. „Oman Air and Turkish Airlines sign codeshare agreement“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-12-08. ციტირების თარიღი: 2013-12-11.
  80. PAL, Turkish Airlines sign codeshare pact. Rappler.com (18 June 2015). ციტირების თარიღი: 18 June 2015.
  81. Turkish Airlines signs codeshare agreement with Royal Brunei Airlines. Daily Sabah. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-03. ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  82. Royal Jordanian, Turkish Airlines sign codeshare agreement. MENAFN (14 September 2015). ციტირების თარიღი: 16 September 2015.
  83. 21 August 2011. RwandAir and Turkish Airlines sign Memorandum of Understanding. rwandair.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-12-08. ციტირების თარიღი: 2013-09-01.
  84. John Pope. Code sharing deal to increase options for Rwandair customers - News - alternativeairlines.com. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  85. „SAS and Turkish Airlines commence code-share partnership“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. 17 April 2013. ციტირების თარიღი: 30 July 2013.
  86. UIA concluded partner agreement with Turkish Airlines. Ukraine INternational Airlines (15 September 2013). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 9 ოქტომბერი 2013. ციტირების თარიღი: 11 December 2013.
  87. Fleet. Turkish Airlines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 12 ივლისი 2016. ციტირების თარიღი: 19 January 2016.
  88. 88.0 88.1 88.2 88.3 ORDERS & DELIVERIES (xls). Airbus.com (31 May 2016). ციტირების თარიღი: 14 June 2016.
  89. 9 October 2012. Turkish Airlines orders another 15 Airbus A330 aircraft. Airbus.com. ციტირების თარიღი: 2013-08-28.
  90. 8 October 2012. Turkish Airlines September 2013 Investor Relations Presentation. turkishairlines.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-12-03. ციტირების თარიღი: 2013-11-21.
  91. Commercial Aircraft Leasing. Intrepid Aviation (2016-02-23). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-04-21. ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  92. Turkish Airlines Extends A340 Operations into 16Q2 :: Routesonline. Airlineroute.net. ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  93. 93.0 93.1 93.2 9 April 2013. Boeing Statement on Turkish Airlines' Commitment to Order 50 737 MAXs and 20 Next-Generation 737s. Boeing.com.
  94. Dec 1, 2015 Kurt Hofmann. (2015-12-01) Turkish Airlines firms options on 10 737 MAX 8s, 20 A321neos | Airframes content from. ATWOnline. ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  95. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 აპრილი 2016. ციტირების თარიღი: 12 April 2016.
  96. „Turkish Airlines named "Best Airline Europe", "Best Premium Economy Seats" and "Best Airline Southern Europe" by Skytrax“ (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-10-17. ციტირების თარიღი: 2013-10-16.
  97. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 სექტემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 15 October 2012.
  98. „Turkish Airlines Named 'Best Airline in Europe' for Fourth Consecutive Year at 2014 Skytrax World Airline Awards“. BusinessWire (პრეს-რელიზი). Turkish Airlines. July 16, 2014. ციტირების თარიღი: 30 June 2015.
  99. „Turkish Airlines Named "Best Airline in Europe" by Industry Leading Airline Rating Organization“. PRWeb (პრეს-რელიზი). June 16, 2015. ციტირების თარიღი: 30 June 2015.
  100. Turkish Airlines seeking 4,000 new pilots. Daily Sabah. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-04. ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  101. Air Transport News. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 22 მარტი 2013. ციტირების თარიღი: 24 April 2015.
  102. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 სექტემბერი 2013. ციტირების თარიღი: 7 August 2013.
  103. Turkish Airlines Annual Report 2010 (2011-08-09). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-05. ციტირების თარიღი: 2016-05-23.
  104. Turkish Technic - Company Profile დაარქივებული 2013-11-19 საიტზე Wayback Machine. . Turkish Technic. Retrieved 2013-11-20.
  105. [1]დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. Turkish Engine Center (თურქული) დაარქივებული 2015-09-09 საიტზე Wayback Machine. . Turkish Technic. Retrieved on 2010-12-16.