თირიმიუჟგან სულთანი
თირიმიუჟგან კადინ ეფენდი (თურქ. Tîr-î-Müjgan Kadın Еfendi) ( დ. 16 აგვისტო, 1819, ჩერქეზეთი — გ. 2 ნოემბერი, 1853, ბეილერბეის სასახლე, უსქუდარი, სტამბოლი)[2] — ოსმალეთის სულთნის, აბდულმეჯიდ I-ის ცოლი. სულთან აბდულჰამიდ I-ის დედა[3].
| თირიმიუჟგან სულთანი | |
|---|---|
| მშობლიური სახელი | Tîr-î-Müjgan Sultan |
| დაბადების სახელი | მიუჟგანი |
| დაბადების თარიღი |
16 აგვისტო 1819 ჩერქეზეთი |
| გარდაცვალების თარიღი |
2 ნოემბერი 1853 ბეილერბეის სასახლე, უსქუდარი, სტამბოლი |
| მეუღლე(ები) | აბდულმეჯიდ I |
| შვილ(ებ)ი |
აბდულჰამიდ II სენიჰა სულთანი [1] |
ბიოგრაფია რედაქტირება
წარმოშობა რედაქტირება
ერთ-ერთი ვერსიით თირიმიუჟგან სულთანი ეკუთვნოდა ჩერქეზ შაპსუგებს[4]. მეორე ვერსიით კი ის იყო სომეხი ვაჭრის ქალიშვილი ტრაპიზონიდან[5].
ოჯახი რედაქტირება
1841 წლის 10 ნოემბერს თირიმიუჟგან სულთანი გახდა აბდულმეჯიდის მეთოთხმეტე (მოგვიანებით მეცამეტე[6]) მეუღლე.
მას შეეძინა 2 შვილი:
- ვაჟი აბდულჰამიდ II (22 სექტემბერი 1842 — 10 თებერვალი 1918)
- ქალიშვილი სენიჰა სულთანი (12 ნოემბერი 1852 — 15 სექტემბერი 1931) .
სულთნის დედა რედაქტირება
თირიმიუჟგანი გარდაიცვალა როცა მისი ვაჟი 10 წლის იყო. შეჰზადეს აღზრდა-განათლება თავის თავზე სულთნის სხვა ცოლმა — ფირისთუ კადინ ეფენდიმ აიღო, ამიტომ აბდულჰამიდ II-ის მმართველობის დროს ვალიდე სულთანი ის იყო[7].. ფირისთუ კადინ ეფენდი ოსმალეთის იმპერიაში ბოლო ვალიდე სულთანი იყო.
გარდაცვლაება რედაქტირება
თირიმიუჟგან სულთანი გარდაიცვალა 1853 წლის 2 ნოწმბერს ტუბერკულოზით, ბეილერბეის სასახლეში. დაკრძალულია ჰავათინის სასაფალოზე, ახალ მეჩეთში.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Sicil-i Osmani, Mehmet Süreyya Bey, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ISBN 975-333-038-3 İstanbul, 1996.
- ↑ Genealogy of the Ottoman Royal Family. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-09-02. ციტირების თარიღი: 2014-07-31.
- ↑ Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, page 505, ISBN 978-975-269-299-2
- ↑ თარგი:Книга
- ↑ Alan Palmer, Bir Çöküşün Yeni Tarihi, İstanbul: Sabah Kitapları, 1993, ISBN ISBN 975-7339-00-8 Invalid ISBN.
- ↑ Consorts Of Ottoman Sultans (in Turkish), according to more recent investigations, proclaims her name as Tîr-î-Müjgan Üçüncü Kadın Efendi. Ottoman Web Page. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-05-26. ციტირების თარიღი: 2010-12-17.
- ↑ Sultan Abdülhamid II Khan. Министерство культуры и туризма Турции. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-09-02. ციტირების თარიღი: 2010-12-17.
ლიტერატურა რედაქტირება
- Leslie Peirce, The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5 (paperback).
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- Tirimüjgan Sultan özet bilgi დაარქივებული 2012-06-20 საიტზე Wayback Machine.