დირაიას საამირო
დირაიას საამირო ან საუდების პირველი სახელმწიფო.[1] (არაბ. إمارة الدرعية) დაარსდა 1744 წელს, როდესაც იმამი მუჰამად იბნ აბდ ალ-ბახაბი და პრინცი მუჰამად იბნ საუდი შეთანხმდნენ შეექმნათ რელიგიურ-პოლიტიკური გაერთიანება არაბეთის ნახევარკუნძულზე კონტროლის დასამყარებლად. ამან ვაჰაბისტებს მისცა საშუალება აეღორძინებინათ ისლამის დოგმატური სწავლება (ტაუჰიდი) და დაეწყოთ რადიკალური სუნიტური მოძრაობა სალაფიათი. ვაჰაბისტებმა აკრძალეს მუსლიმების ყველანაირი პილიგრიმული მსვლელობები.[2] 1744 წელს მუჰამად იბნ აბდ ალ-ბახაბმა და მუჰამად იბნ საუდმა დადეს ფიცი, რომ ბოლომდე იბრძოლებდნენ მიზნის მისაღწევად.[3] მუჰამად იბნ საუდის ვაჟის აბდულ-აზიზ იბნ მუჰამადის და იმამის ქალიშვილის ქორწილმა ამ ორ ოჯახს შორის შექმნა კავშირი რომელიც დღემდე გრძელდება.
| დირაიას ემირატი არაბ. إمارة الدرعية | |||||||
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| |||||||
| დედაქალაქი | დირაია | ||||||
| ენა | არაბული | ||||||
| რელიგია | სუნიზმი | ||||||
| ფართობი | 1 166 049 კმ² | ||||||
| მოსახლეობა | 32 203 000 | ||||||
| მმართველობის ფორმა | მონარქია | ||||||
| - 1744–1765 | მუჰამად იბნ საუდი | ||||||
| - 1765–1803 | აბდულ-აზიზ იბნ მუჰამადი | ||||||
| - 1803–1814 | საუდ იბნ აბდულ-აზიზ | ||||||
| - 1814–1818 | აბდულაჰ იბნ საუდი | ||||||
| ისტორია | |||||||
| - დირაიას შეთანხმება | 1744 | ||||||
| - ოსმალო-საუდების ომი | 1818 | ||||||
.svg){kind=small}
ოსმალოებმა ეგვიპტის ფაშა მუჰამედ ალის საუდების დასუსტება დაავალეს, რამაც ოსმალოებისა და საუდების ომი გამოიწვია. აბდულაჰ იბნ საუდმა ვერ შეძლო ოსმალოების ჯარისთვის წინააღმდეგობის გაწევა.[4] საბოლოოდ ოსმალოებმა ემირატის დედაქალაქი დირაია 1818 წელს აიღეს. აბდულაჰ იბნ საუდი თავის მოკვეთით დასაჯეს და მისი თავი გამოკიდეს ბოსფორზე, რითიც დასრულდა საუდების პირველი სახელმწიფოს არსებობა.[5]
მმართველები რედაქტირება
- მუჰამად იბნ საუდი 1726–1744 (დირაიას პრინცი), 1744–1765 (საუდის სახელმწიფოს პრინცი)
- აბდულ-აზიზ იბნ მუჰამადი 1765–1803 (1179–1218)
- საუდ იბნ აბდულ-აზიზ 1803–1814 (1218–1233 )
- აბდულაჰ იბნ საუდი 1814–1818
იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება
ლიტერატურა რედაქტირება
- Facey, William; Hawkins, Philip (10 March 1997) Dirʻīyyah and the first Saudi state. Stacey International. ISBN 978-0-905743-80-6. ციტირების თარიღი: 26 December 2011.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Sir James Norman Dalrymple Anderson. The Kingdom of Saudi Arabia. Stacey International, 1983. Pp. 77.
- ↑ Muhammed ibn Abd Al Wahhab Application of Islamic Shariah დაარქივებული 2015-06-27 საიტზე Wayback Machine. , About.com Guide
- ↑ al-Rasheed, Madawi (2010). A History of Saudi Arabia. ISBN 978-0-521-74754-7.
- ↑ Abdullah bin Saud's capture დაარქივებული 2015-09-24 საიტზე Wayback Machine. , King Abdullah Ibn Saud Information Resource
- ↑ Abdullah bin Saud's execution დაარქივებული 2015-09-24 საიტზე Wayback Machine. , King Abdullah Ibn Saud Information Resource